Ιστορική μέρα για Ουκρανία και Ευρώπη: Πώς έκανε πίσω ο Όρμπαν

Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν στη Σύνοδο Κορυφής να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία «παρακάμπτοντας» το βέτο του Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος υιοθέτησε την πρόταση του Γερμανού Καγκελάριου και αποχώρησε από την αίθουσα πριν την ψηφοφορία για να επιτρέψει μια ομόφωνη απόφαση.

Επίσης, αποφάσισαν να ισχύσει το ίδιο για τη Μολδαβία, να χορηγήσουν καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία και να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Σε αυτήν την κρίσιμη συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής με αντικείμενο τη διεύρυνση της ΕΕ, η οποία κινδύνευε να εκτροχιαστεί από την αμετακίνητη άρνηση του Βίκτορ Όρμπαν να εγκρίνει την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία – καθώς απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία – διαδραματίστηκαν έντονες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις ανάμεσα στους Ευρωπαίους διπλωμάτες προκειμένου να παρακαμφθούν οι αντιδράσεις του Ούγγρου πρωθυπουργού.

Σύμφωνα με τα διεθνή ειδησεογραφικά μέσα, που επικαλούνται δηλώσεις δύο αξιωματούχων που ενημερώθηκαν για τις συνομιλίες των ηγετών, ο Όλαφ Σολτς πρότεινε στον Όρμπαν, μπροστά στους άλλους ηγέτες, ότι εάν πραγματικά δεν ήταν πρόθυμος να συμφωνήσει, θα μπορούσε να φύγει από την αίθουσα, ώστε οι ηγέτες της ΕΕ να λάβουν ομόφωνη απόφαση για τη διεύρυνση ερήμην του.

Η πρόταση δεν ήρθε αυθόρμητα, αλλά είχε συμφωνηθεί σε προηγούμενες συζητήσεις, είπε ένας από τους αξιωματούχους, όπως μετέδωσε το Politico, επικαλούμενο και ένα τρίτο αξιωματούχο, ο οποίος ανέφερε πως ο Όρμπαν «απουσίαζε από την αίθουσα με προσυμφωνημένο και εποικοδομητικό τρόπο».

Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Λίο Βαράντκαρ σύμφωνα με το Reuters είπε στους δημοσιογράφους ότι ο Όρμπαν αποφάσισε να μην κάνει χρήση του βέτο. «Διαφωνεί με την απόφαση και δεν αλλάζει άποψη, αλλά επί της ουσίας αποφάσισε να μην ασκήσει το δικαίωμα του βέτο», είπε, επιβεβαιώνοντας ότι ο Ούγγρος ομόλογός του δεν βρισκόταν στην αίθουσα.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας βγήκε από την αίθουσα και απείχε σήμερα από την ψηφοφορία των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, κρίνοντας ότι ήταν μια «κακή απόφαση» των Βρυξελλών.

«Η Ουγγαρία δεν θέλει να φέρει μέρος της ευθύνης» για αυτήν την «παράλογη» απόφαση των υπόλοιπων 26 χωρών και για αυτόν τον λόγο απείχε, ανέφερε ο ίδιος ο Βίκτορ Όρμπαν σε βίντεο που ανάρτησε στη σελίδα του στο Facebook. «Όμως 26 χώρες μέλη ήταν ανένδοτες ότι πρέπει να ληφθεί αυτή η απόφαση και έτσι η Ουγγαρία αποφάσισε ότι εάν οι 26 το αποφασίσουν, θα πρέπει να το κάνουν μόνες τους», πρόσθεσε.

Η διαδικασία για την ένταξη της Ουκρανίας

Τώρα που οι ηγέτες της ΕΕ ενέκριναν την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία, ακολουθεί μια μακρά διαδικασία με το Κίεβο να έχει ακόμη πολύ δρόμο να διανύσει.

Συνολικά, μετά τη χορήγηση του καθεστώτος υποψήφιας χώρας σε μια χώρα, η διαδικασία προσχώρησης αποτελείται από τέσσερα στάδια, τα οποία όλα απαιτούν ομόφωνη έγκριση από τους ηγέτες της ΕΕ.

Η πρώτη, η απόφαση για την έναρξη των διαπραγματεύσεων, ελήφθη απόψε.

Στη συνέχεια, οι ηγέτες θα πρέπει να αποφασίσουν για το διαπραγματευτικό πλαίσιο για τις συνομιλίες, ώστε η Ουκρανία να προετοιμαστεί να εφαρμόσει τους νόμους και τα πρότυπα της ΕΕ. Το πλαίσιο βασίζεται σε πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη.

Μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων, η Επιτροπή γνωμοδοτεί για το εάν η Ουκρανία είναι έτοιμη να ενταχθεί στην ΕΕ, η οποία στη συνέχεια πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από όλα τα κράτη μέλη καθώς και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Στη συνέχεια, οι ηγέτες των 27 χωρών – μελών καθώς και της Ουκρανίας θα συγκληθούν σε μια διακυβερνητική διάσκεψη, κατά την οποία θα υπογράψουν όλοι μια συνθήκη προσχώρησης.

Στη συνέχεια, η συνθήκη προσχώρησης πρέπει να επικυρωθεί από όλα τα κράτη – μέλη, κάτι που συνήθως γίνεται είτε από τα εθνικά κοινοβούλια είτε μέσω δημοψηφίσματος.

Οι αντιδράσεις των ηγετών

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποφάσισε την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ουκρανία και τη Μολδαβία.

Η #EUCO χορήγησε καθεστώς υποψήφιας χώρας στη Γεωργία. Και η ΕΕ θα ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη μόλις επιτευχθεί ο απαραίτητος βαθμός συμμόρφωσης με τα κριτήρια ένταξης και κάλεσε την Επιτροπή να υποβάλει έκθεση έως τον Μάρτιο με σκοπό τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης.

Ένα σαφές μήνυμα ελπίδας για τους λαούς τους και για την ήπειρό μας», ανέφερε ο Σαρλ Μισέλ σε ανάρτησή του αμέσως μετά την απόφαση έγκρισης της πρότασης για την Ουκρανία.

Ο ίδιος σε δηλώσεις του ανέφερε ότι «θα ξεκινήσουμε διαπραγματεύσεις και η έκθεση θα εκδοθεί τον Μάρτιο», ενώ παράλληλα, μίλησε για «ένα πολύ ισχυρό πολιτικό μήνυμα, πολύ ισχυρή πολιτική απόφαση». Όπως υπογράμμισε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, «ήταν σημαντικό ότι κανένα κράτος μέλος δεν θα αντιταχθεί στην απόφαση, και γι’ αυτό ήμασταν σε θέση να κάνουμε αυτήν την ανακοίνωση απόψε».

Η απρόσμενη απόφαση, λόγω της αντίθεσης της Ουγγαρίας, χαιρετίστηκε αμέσως από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι: «Είναι μια νίκη για την Ουκρανία, για όλη την Ευρώπη, μια νίκη που εμπνέει και μας καθιστά ισχυρότερους» ανέφερε. «Η ιστορία γράφεται από εκείνους που δεν κουράζονται να πολεμούν για την ελευθερία», πρόσθεσε ο Ουκρανός πρόεδρος ο οποίος νωρίτερα είχε προτρέψει τους Ευρωπαίους να μην αγνοήσουν αυτό το «ραντεβού με την ιστορία».

Για «μια στρατηγική απόφαση και μια ημέρα που θα μείνει χαραγμένη στην ιστορία της Ένωσης μας», ανέφερε σε ανάρτησή της στο Χ (πρώην twitter), Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν.

Ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς έκρινε απόψε ότι η απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία συνιστά «μια ισχυρή ένδειξη υποστήριξης» και παρέχει «προοπτική» στη χώρα αυτήν.

«Μόλις αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και επίσης με τη Μολδαβία. Είναι σαφές ότι αυτές οι χώρες ανήκουν στην ευρωπαϊκή οικογένεια», ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ.

Η πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σάντου χαιρέτισε την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης την Πέμπτη να ξεκινήσει επίσημες ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τη χώρα της, λέγοντας ότι η Μολδαβία θα ανταποκριθεί στην πρόκληση και ότι δεσμεύεται για τη σκληρή δουλειά που βρίσκεται μπροστά της.

«Η Μολδαβία γυρίζει σήμερα μια νέα σελίδα με το πράσινο φως της ΕΕ για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Νιώθουμε σήμερα τη ζεστή αγκαλιά της Ευρώπης. Σας ευχαριστούμε για την υποστήριξή σας και την πίστη σας στο ταξίδι μας», έγραψε στην πλατφόρμα Χ.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ ντε Κρόο, σχολιάζοντας την απόφαση είπε ότι το «πράσινο φως» που έδωσε η ΕΕ στην Ουκρανία είναι ένα «πολύ σαφές μήνυμα» προς τους Ουκρανούς και τους Ρώσους.

Η πρόεδρος της Γεωργίας Σαλομέ Ζουραμπισβίλι χαιρέτισε με τη σειρά της την απόφαση, την οποία χαρακτήρισε «τεράστιο βήμα».