Ιράν: Ποιος είναι ο Εμπραχίμ Ραΐσι, νεοεκλεγείς Πρόεδρος της χώρας

Αλλαγή δεδομένων στο Ιράν αφού, όπως ανακοινώθηκε το Σάββατο (19/06), νικητής των προεδρικών εκλογών στη χώρα είναι ο Εμπραχίμ Ραΐσι, ο οποίος χαρακτήριζεται για τη σκληροπυρηνική στάση του απέναντι στη Δύση.

Ο ανώτερος δικαστής του Ιράν, ο 60χρονος Εμπραχίμ Ραΐσι εξασφάλισε την πλειοψηφία των ψήφων στις προεδρικές εκλογές που έγιναν την Παρασκευή (18/06), και έτσι θα αναλάβει το αξίωμα από τις 3 Αυγούστου.

Πάντως, ο Εμπραχίμ Ραΐσι θεωρείται ευρέως σκληροπυρηνικός όσον αφορά στις σχέσεις του Ιράν με δυτικές χώρες.

Ωστόσο, παρά το γεγονός αυτό και παρά τις δυτικές κατηγορίες για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τον Εμπραχίμ Ραΐσι, η Δύση θα μπορούσε ακόμη να επιτύχει ορισμένες συμφωνίες με την Τεχεράνη, ειδικά όσον αφορά στο πυρηνικό πρόγραμμα της ασιατικής χώρας.
Ο Εμπραχίμ Ραΐσι, από την πλευρά του, θα μπορούσε να βοηθήσει το Ιράν να επιλύσει τα οικονομικά δεινά που βιώνει τα τελευταία χρόνια, μεταξύ άλλων, μέσω διαπραγματεύσεων για την άρση των κυρώσεων.

Δικαστής με δεσμούς με τον κληρικό και ανώτατο ηγέτη του Ιράν

Ο Εμπραχίμ Ραΐσι πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της καριέρας του στη δικαστική εξουσία του Ιράν και -επί του παρόντος- κατέχει το ανώτερο αξίωμα σε αυτόν τον τομέα.

Ακόμα, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος του Ιράν θεωρείται εξαιρετικά συντηρητικός όσον αφορά στον ισλαμικό νόμο και πιστεύεται ότι έχει στενούς δεσμούς με τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ.

Επιπλέον, ξένα μέσα μαζικής ενημέρωσης ισχυρίζονται ότι απολαμβάνει την υποστήριξη από τον ανώτατο ηγέτη, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, και μπορεί ακόμα και να τον διαδεχθεί.

Υπό αυτό το πρίσμα, η νίκη του στις προεδρικές εκλογές μπορεί να θεωρηθεί ως ένα βήμα γι’ αυτό, καθώς ο σημερινός ανώτατος ηγέτης της χώρας έχει διατελέσει ως Πρόεδρος για δύο συνεχόμενες θητείες.

Ωστόσο, οι σχέσεις του Εμπραχίμ Ραΐσι δεν περιορίζεται μόνο στη δικαστική σφαίρα, αλλά έχει και διασυνδέσεις με άλλα υψηλά ιστάμενα πρόσωπα.

Μάλιστα, το 2016, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος του Ιράν διορίστηκε στην ηγεσία του ιδρύματος Astan Quds Razavi, δηλαδή μιας φιλανθρωπικής εταιρείας και εταιρείας χαρτοφυλακίων που διαχειρίζεται ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων στο Ιράν και διαδραματίζει σημαντικό οικονομικό και πολιτικό ρόλο στη χώρα.

Ο Εμπραχίμ Ραΐσι, όντας συντηρητικός, πιθανότατα θα προωθήσει την έννοια της οικονομικής ανάπτυξης υπό την ηγεσία του κράτους στη χώρα, αρνούμενος να ανοιχτεί στις ξένες επενδύσεις, αφού οι τελευταίες σταμάτησαν στην ασιατική χώρα υπό το πρίσμα των αμερικανικών κυρώσεων το 2018.

Ακόμα, ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος είναι επίσης πιθανό να ακολουθήσει μια πιο συντηρητική προσέγγιση, όσον αφορά στις κοινωνικές και πολιτικές ελευθερίες, σύμφωνα με τον Δρ. Αλάμ Σάλεχ, ο οποίος είναι λέκτορας Ιρανικών Σπουδών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας.
Επίσης, ο Εμπραχίμ Ραΐσι «έγραψε» ιστορία με το δικαστικό έργο του αναφορικά με την καταπολέμηση της διαφθοράς στην κυβέρνηση, αν και οι λόγοι για την αποτελεσματικότητα των ενεργειών του διαφέρουν.

Παρ’ όλα αυτά, ο ίδιος υποσχέθηκε πως θα συνεχίσει το δικαστικό έργο του ακόμα και από τη θέση του Προέδρου του Ιράν.

Σκληροπυρηνικός απέναντι στη Δύση και υπό καθεστώς κυρώσεων

Οι δυτικές χώρες πιθανότατα να δυσκολευτούν να επικοινωνήσουν με τον Εμπραχίμ Ραΐσι για διάφορους λόγους, καθώς ο νεοεκλεγείς Ιρανός Πρόεδρος είναι ένας σκληροπυρηνικός αντίπαλος της Δύσης.

Ακόμα, ο Εμπραχίμ Ραΐσι υπόκειται σε κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ το 2019 λόγω της υποστήριξής του στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Χαμενεΐ, κάτι που μπορεί να περιπλέξει τις προσπάθειες της Δύσης να διαπραγματευτεί μαζί του.

Ο Εμπραχίμ Ραΐσι αντιμετωπίζει κατηγορίες ως μέρος μιας τετραμελούς «επιτροπής θανάτου» που φέρεται να διέταξε την εκτέλεση χιλιάδων κρατουμένων στο Ιράν το 1988, κυρίως μέλη των Λαϊκών Μουτζαχεντίν του Ιράν.

Επισημαίνεται ότι η τελευταία είναι μια πολιτική και εξτρεμιστική οργάνωση που θέλει να ανατρέψει τον Αγιατολάχ Χαμενεΐ, αλλά αρκετές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δυτικές κυβερνήσεις, όπως του Καναδά και της Ιταλίας, ισχυρίζονται ότι η Τεχεράνη συνέλαβε και σκότωσε χιλιάδες μέλη της ως πολιτικούς αντιπάλους.

Από την πλευρά του, το Ιράν αρνείται έντονα πως διέταξε τέτοιες δολοφονίες το 1988.

Δεν είναι σαφές, παρ’ όλα αυτά, εάν αυτές οι κατηγορίες θα επηρεάσουν τις σχέσεις μεταξύ του Ιράν και της Δύσης.

Ωστόσο, μετά την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ στην Τεχεράνη, η τελευταία είναι πιθανό να στρέψει την εστίαση της εξωτερικής πολιτικής της από τη Δύση στην Ανατολή, σύμφωνα με τον Δρ. Αλάμ Σάλεχ.

Ειδικότερα, ο λέκτορας Ιρανικών Σπουδών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας δήλωσε: «Η εκλογή του Εμπραχίμ Ραΐσι είναι το αποτέλεσμα της δυτικής πίεσης στο Ιράν, υπονομεύοντας την ασφάλειά του […] ειδικά μετά την αποχώρηση του τέως Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, από την πυρηνική συμφωνία. Η απόσυρση του 2018 έχει καταστρέψει την εμπιστοσύνη του Ιράν στη Δύση. […] Θα δούμε μια στενότερη σχέση και να δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στη Ρωσία και στην Κίνα για πολλά χρόνια».

Ο Αλάμ Σάλεχ επισημαίνει ότι η εκλογή του Εμπραχίμ Ραΐσι ως επόμενου Προέδρου του Ιράν θα μπορούσε, επίσης, να επηρεάσει τον τρόπο συμπεριφοράς της χώρας στην περιοχή.
Άλλωστε, ο ειδικός σημειώνει ότι, δεδομένου πως η εμπιστοσύνη του Ιράν στη Δύση, και ιδιαίτερα στις ΗΠΑ, υπονομεύτηκε και η Ουάσινγκτον άρχισε να μειώνει τη συμμετοχή της στην περιοχή, η Τεχεράνη μπορεί να αισθανθεί ότι είναι «σε μια πιο άνετη θέση» και έτσι να προκαλέσει τα δυτικά συμφέροντα στη Μέση Ανατολικά κατά τα επόμενα χρόνια.

Το μέλλον της πυρηνικής συμφωνίας

Ένα από τα πιο έντονα ερωτήματα σχετικά με τη μελλοντική εξωτερική πολιτική του Ιράν σχετίζεται με τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις για την αποκατάσταση της πυρηνικής συμφωνίας.

Παρότι η Τεχεράνη έχει αναφέρει ότι σημειώθηκε κάποια πρόοδος στις πρόσφατες συνομιλίες στη Βιέννη, οι ΗΠΑ και το Ιράν δεν έχουν ακόμα συμφωνήσει σχετικά με τους όρους επιστροφής στη συμφωνία

Αν και η εκλογή ενός αντι-δυτικού σκληροπυρηνικού θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο αυτά τα σχέδια, ο Εμπραχίμ Ραΐσι μπορεί ακόμη να συμφωνήσει για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας.

Ο ίδιος, μάλιστα, έχει ζητήσει την άρση των αμερικανικών κυρώσεων στο παρελθόν και η πυρηνική συμφωνία φαίνεται ότι είναι ο μόνος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό.
Ακόμα, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν υποστήριξε την ιδέα της αποκατάστασης της πυρηνικής συμφωνίας, παρά τον σκεπτικισμό που είχε στο παρελθόν.