ΗΠΑ: Προς σύγκρουση με ΟΗΕ και Ευρωπαίους για τις κυρώσεις κατά του Ιράν

Σε ευθεία σύγκρουση με τις ευρωπαϊκές χώρες που προσπαθούν να διασώσουν τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά και τον ΟΗΕ, οδηγείται η Ουάσιγκτον, η οποία ανακοίνωσε ότι θα τιμωρεί όποιον «παραβιάζει» τις «κυρώσεις του ΟΗΕ», οι οποίες όπως ισχυρίζεται «επανήλθαν σε ισχύ».

Οι ηγέτες Γαλλίας και Γερμανίας, καθώς και άλλα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που είχαν συνυπογράψει τη διεθνή συμφωνία του 2015, απορρίπτουν την πρωτοβουλία της Ουάσινγκτον, την οποία χαρακτηρίζουν «άκυρη» κι έχουν καταστήσει σαφές πως εννοούν να την αγνοήσουν.

Το Σάββατο, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, υποστήριξε ότι οι κυρώσεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν τελούν «εκ νέου σε ισχύ», ενώ σύμφωνα με τον Έλιοτ Έιμπραμς, ειδικό επιτετραμμένο των ΗΠΑ για το Ιράν και τη Βενεζουέλα, «όλες οι κυρώσεις» του ΟΗΕ επρόκειτο να επανέλθουν «σε ισχύ» στις 20.00 του Σαββάτου (τοπική ώρα· 03.00 Κυριακή ώρα Ελλάδας). Οι δηλώσεις αυτές εντάσσονται στην προσπάθεια που ξεκίνησαν οι ΗΠΑ τον Αύγουστο να επαναφέρουν σε ισχύ τις κυρώσεις μέσω της λεγόμενης ρήτρας snapback, που προέβλεπε το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης (ΚΟΣΔ), που περιλαμβάνουν την επ’ αόριστον παράταση του εμπάργκο πώλησης συμβατικών όπλων, η ισχύς του οποίου τυπικά εκπνέει τον Οκτώβριο.

Ωστόσο ελάχιστες άλλες κυβερνήσεις θεωρούν νόμιμη την κίνηση της Ουάσιγκτον, με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ, με απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσαν ότι αποχωρούν μονομερώς από το ΚΟΣΔ το 2018.

Απέναντι στις ΗΠΑ τέθηκε και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, δήλωσε ότι δεν πρόκειται να παρέμβει ούτε να προχωρήσει σε καμία ενέργεια υποστηρικτική προς τις ΗΠΑ, διότι «θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα» για το ζήτημα.

«Θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα για το εάν και κατά πόσον ή όχι η διαδικασία (…) κινήθηκε πράγματι και συνεπακόλουθα εάν (η αναστολή) των κυρώσεων (…) συνεχίζεται ή όχι», ανέφερε ο Γκουτέρες σε επιστολή του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Ο ΟΗΕ δεν μπορεί «να ενεργήσει σαν μην υπάρχει αβεβαιότητα», πρόσθεσε.

Καθώς αξιωματούχοι του ΟΗΕ παρέχουν διοικητική και τεχνική υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την εφαρμογή των κυρώσεων και ο Γκουτέρες διορίζει ανεξάρτητους ειδικούς για την επιτήρησή της, ξεκαθάρισε πως καθώς «εκκρεμεί να διασαφηνιστεί» το καθεστώς των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, δεν θα αναλάβει πρωτοβουλία για να χορηγηθεί τέτοια υποστήριξη.

Μόσχα: Παράνομη δήλωση

Στην ανακοίνωση των ΗΠΑ αντέδρασε η Ρωσία η οποία καταδίκασε ως παράνομη την δήλωση της Ουάσιγκτον τονίζοντας ότι στερείται νομικής βάσης.

«Οι παράνομες πρωτοβουλίες και ενέργειες των ΗΠΑ δεν μπορούν εξ ορισμού να έχουν νόμιμες διεθνείς συνέπειες για τις άλλες χώρες”, αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο κατηγόρησε την Ουάσιγκτον για «θεατρική παράσταση», υπογραμμίζοντας ότι αμερικανικές δηλώσεις «δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα».

Επίσης κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «επιδιώκουν να αναγκάσουν όλον τον κόσμο να φορέσει γυαλιά εικονικής πραγματικότητας» και να αποδεχθεί τη δική τους οπτική για τα γεγονότα, ενώ με τη στάση της προκαλεί «μεγάλο πλήγμα στην αρχή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ», δείχνοντας «περιφρόνηση για τις αποφάσεις του και για τη διεθνή νομοθεσία στο σύνολό της».

«Αυτό είναι απαράδεκτο, κι όχι μόνον για μας, αλλά και για τα άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας επίσης», υπογραμμίζει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, που προσθέτει ότι «υποστηρίζει πλήρως» τη θέση της πλειονότητας των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, σύμφωνα με την οποία οι πρωτοβουλίες της Ουάσιγκτον είναι νομικά «κενές».

Όπως σημειώνει, οι προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα συνεχιστούν.

Τεχεράνη: Αντιμέτωπες με ήττα οι ΗΠΑ
Από την πλευρά του το Ιράν, μέσω του υπουργείου Εξωτερικών, κάλεσε τον κόσμο να «μιλήσει με μια φωνή» και να αντιταχθεί στις «ανεύθυνες ενέργειες» των ΗΠΑ.

Ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ροχανί υποστήριξε ότι «η Αμερική προσεγγίζει μία σίγουρη ήττα, στην κίνησή της για τις κυρώσεις… Αντιμετωπίζει την ήττα και την αρνητική αντίδραση από τη διεθνή κοινότητα. Δε θα υποκύψουμε ποτέ στις αμερικανικές πιέσεις και το Ιράν θα δώσει μία συντριπτική απάντηση στο μπούλινγκ της Αμερικής».