Η οριστική έξοδος από την κρίση και η ανάκαμψη του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα απαιτούν σημαντικές νέες επενδύσεις. Το 2018, οι επενδύσεις σε σχηματισμό πάγιου κεφαλαίου στη χώρα υποχώρησαν σε μόλις 11,1% του ΑΕΠ, από 21%-26% πριν το 2009 και έναντι 21,0% κατά μέσο όρο στην Ευρωζώνη. Σε μελέτη του το ΙΟΒΕ αναδεικνύει τις προοπτικές, που δημιουργούνται για χρηματοδότηση των εγχώριων επενδύσεων μέσα από πρωτοβουλίες για την ενδυνάμωση της εγχώριας κεφαλαιαγοράς.
Ειδικότερα στη μελέτη εξετάζεται η ευρωπαϊκή εμπειρία για την παροχή φορολογικών κινήτρων για εγχώριες επενδύσεις ιδιωτών, αναπτύσσεται πρόταση για την παροχή κατάλληλων κινήτρων στην Ελλάδα και εκτιμώνται τα οφέλη για την ελληνική οικονομία από την εφαρμογή της.
Τα βασικά ευρήματα της μελέτης συνοψίζονται ως εξής:
- Για την ανάκαμψη του βιοτικού επιπέδου στην Ελλάδα απαιτούνται σημαντικές νέες επενδύσεις
- Τα Ελληνικά νοικοκυριά καταγράφουν αρνητική αποταμίευση επί σειρά ετών
- Το «κενό» παραγωγικών επενδύσεων στην Ελλάδα την περίοδο 2000-2018 κυμάνθηκε κατά μ.ό. σε 2,6% του ετήσιου ΑΕΠ, σωρευτικά περί τα 94 δισ.
- Είναι κρίσιμο να αναπτυχθεί η αγορά κεφαλαίων και να αξιοποιηθούν περαιτέρω τα εργαλεία της
- Η χρηματοδότηση της οικονομίας ήταν παραδοσιακά τραπεζικοκεντρική, αλλά το υψηλό ποσοστό κόκκινων δανείων θέτει περιορισμούς σε νέες δανειοδοτήσεις
- Το μέγεθος των Ελληνικών επενδύσεων σε κινητές αξίες μέσα από θεσμικούς επενδυτές είναι από τα χαμηλότερα στην ΕΕ
- Τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων που είναι επενδεδυμένα στην κεφαλαιαγορά αντιστοιχούν σε μόλις 8% του ΑΕΠ, το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ
- Η αποταμίευση των νοικοκυριών θα ανακάμψει μέσα από μια ασφαλιστική μεταρρύθμιση μαζί και στοχευμένα φορολογικά κίνητρα στη βάση καλών πρακτικών της ΕΕ
- Φορολογικά κίνητρα για στοχευμένες μακροχρόνιες επενδύσεις ιδιωτών μέσω κεφαλαιαγοράς
- Ενδεικτικά επιλέξιμοι τίτλοι: Μετοχικά, μεικτά και εταιρικά ομολογιακά Α/Κ εσωτερικού
- Δυνατότητα πριμοδότησης Α/Κ με τομείς προτεραιότητας όπως σε εγχώριες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, εταιρείες με προσανατολισμό σε καινοτομία, οχήματα Venture Capital, «πράσινες» επενδύσεις και υποδομές
- Ελάχιστη διακράτηση 3 έτη
- Ενίσχυση των κεφαλαιοποιητικών πυλώνων ασφάλισης
- Νέα πλήρως κεφαλαιοποιητική επικουρική ασφάλιση
- Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών μεσοσταθμικά κατά 3 π.μ.
- Κίνητρα για προαιρετική κεφαλαιοποιητική ασφάλιση
- Φορολογικά κίνητρα για στοχευμένες μακροχρόνιες επενδύσεις ιδιωτών μέσω κεφαλαιαγοράς
- Τα προτεινόμενα μέτρα ενέχουν διαχειρίσιμο δημοσιονομικό κόστος
- Μέσο ετήσιο δημοσιονομικό κόστος έως 1,8% του ΑΕΠ κατά την πρώτη πενταετία, μειούμενο στο χρόνο
- Το ετήσιο κόστος των κινήτρων Α/Κ είναι μικρότερο από 0,05% του ΑΕΠ
- Η ενίσχυση της αποταμίευσης και των επενδύσεων μέσω της κεφαλαιαγοράς δημιουργεί σημαντικά οικονομικά οφέλη
- Νέα αποθεματικά προς επένδυση έως και €99 δισεκ. μέσα σε 40 χρόνια
- Αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά μ.ο. 6,9 δισεκ. κατ’έτος για τα επόμενα 40 χρόνια
- Περισσότεροι ισοδύναμα πλήρως απασχολούμενοι κατά μ.ο. 81 χιλιάδες άτομα κάθε έτος και μεγαλύτερη συμμετοχή στην αγορά εργασίας κατά 1,5 π.μ.
- Αύξηση της ρευστότητας στην αγορά κεφαλαίου, η οποία την καθιστά περισσότερο ελκυστική στη ξένη αποταμίευση
- Τα νοικοκυριά γίνονται «συμμέτοχοι» στο εγχείρημα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι κρίνεται σκόπιμο να δοθεί άμεση προτεραιότητα για αξιοποίηση του «δημοσιονομικού χώρου» σε μέτρα πολιτικής τόνωσης της εγχώριας αποταμίευσης. Η μελέτη, που φέρει τον τίτλο «Ενίσχυση της αποταμίευσης και ανάπτυξη με μοχλό την κεφαλαιαγορά», παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση που οργάνωσαν το Χρηματιστήριο Αθηνών, η Ένωση Θεσμικών Επενδυτών και το ΙΟΒΕ.