To «τσουνάμι» ύφεσης που έρχεται και η προστασία του αποθεματικού των 35δισ.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο σήμανε συναγερμό σ’ όλο τον πλανήτη, προειδοποιώντας για ύφεση σε παγκόσμια κλίμακα που θα συγκρίνεται μόνο μ’ αυτή του 1929. Αν και δεν φημίζεται για την επιτυχία των εκτιμήσεών του, το ΔΝΤ «αναζωπύρωσε» και στην Ελλάδα, όπως είναι λογικό, τη συζήτηση για τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις άκρως αρνητικές επιπτώσεις που επέφερε η κρίση του κορωνοϊού.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου αναμένεται να τεθεί η χρησιμοποίηση ή αξιοποίηση αν προτιμάτε, του «μαξιλαριού ασφαλείας» των 35 δισεκατομμυρίων ευρώ το οποίο διαθέτει η Ελλάδα στη φαρέτρα των αποθεματικών της. Για το περιβόητο «μαξιλάρι» γίνεται εδώ και καιρό πολιτική «σπέκουλα».

Η κυβέρνηση, επιδιώκοντας να καταδείξει ότι ο οικονομικός της σχεδιασμός είναι επαρκής, υπερτόνιζε διαρκώς το προηγούμενο διάστημα, ότι δεν υπήρχε ανάγκη να «βάλει χέρι» στα εν λόγω αποθεματικά, τα οποία «κληρονόμησε» από τον προκάτοχό της, την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Η αξιωματική αντιπολίτευση υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία, ότι εκείνη εξασφάλισε το «μαξιλαράκι ασφαλείας» των 35 δισεκατομμυρίων ευρώ και θωράκισε την ελληνική οικονομία, η οποία δεν θα χρειαστεί να καταφύγει μελλοντικά σε νέους δανεισμούς υπό τη μορφή μνημονίων.

Η Ελλάδα θα κληθεί, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ, να αντιμετωπίσει ένα γιγαντιαίο «τσουνάμι» προβλημάτων, αρχής γενομένης από το 2020. Η ελληνική οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση, το ελληνικό ΑΕΠ θα σημειώσει ρεκόρ πτώσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ενώ ο δείκτης της ανεργίας θα εκτιναχθεί φέτος στο 22,3%. Απέναντι σ’ αυτό το εκρηκτικό μείγμα και στις απειλές που προδιαγράφονται, η Αθήνα καλείται να οχυρώσει την αμυντική της γραμμή.

Το «μαξιλάρι ασφαλείας» αποτελεί μια χρυσή εφεδρεία και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, ωστόσο αποτελεί ψευδαίσθηση ότι η αξιοποίησή του, στην παρούσα φάση και εντός του 2020, θα επιλύσει το πρόβλημα. Στην προκειμένη περίπτωση, με την Ελλάδα να χάνει το 10% του ΑΕΠ την τρέχουσα χρονιά, τα 20 άμεσα διαθέσιμα δισ. του «μαξιλαριού (τα άλλα 15 δισ. αφορούν την εξασφάλιση-πληρωμή νέων δανείων), δεν μπορούν να αντιστρέψουν επί τω βέλτιστω τη κατάσταση.

Αν βεβαίως χρησιμοποιηθούν, θα αποτελέσουν μια «ψυχολογική» -τονωτική ένεση, όμως τα οφέλη σε μακροοικονομικό επίπεδο δεν μπορούν να λογιστούν ως «ισχυρά». Με τη βαριά βιομηχανία της χώρας, τον τουρισμό, να δέχεται ένα τεράστιο πλήγμα, τον έτερο ισχυρό πυλώνα που ακούει στο όνομα ναυτιλία να κλυδωνίζεται από τα απόνερα της πανδημίας και τον κλάδο των εξαγωγών να εισέρχεται σ’ ένα καθοδικό σπιράλ, η κυβέρνηση πρέπει να βρει λύσεις, τόσο άμεσες αλλά και με χρονικό ορίζοντα διετίας-τριετίας.

Το ΔΝΤ ζητά αυτοσυγκράτηση

Καλείται, μάλιστα, να το πράξει αυτό, έχοντας κατά νου δύο σημεία αναφοράς.

Πρώτον, τη σύσταση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για το σχεδιασμό στρατηγικής με λήψη μέτρων για τη φάση μετά το πέρας της πανδημίας. Επί της ουσίας, το ΔΝΤ, ζητά από τις χώρες αυτοσυγκράτηση. Να μην ξοδέψουν «άσκοπα» και «αφειδώς» τώρα, αλλά αντιθέτως να δημιουργήσουν τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο και να προστατέψουν τα αποθεματικά τους, ούτως ώστε να είναι επαρκώς προετοιμασμένες να οικοδομήσουν την ανάκαμψη των οικονομιών τους.

Για την Ελλάδα, η αυτοσυγκράτηση «μεταφράζεται» σε μη χρησιμοποίηση των εφεδρειών που διαθέτει, όπως το «μαξιλάρι». Τη δεδομένη στιγμή η κυβέρνηση φαίνεται πως ενστερνίζεται την άποψη του ΔΝΤ, με τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα να δηλώνει ότι «η χώρα δεν πιέζεται ταμειακά και η φιλοδοξία είναι να μην αγγίξουμε το μαξιλάρι ούτε τον Ιούνιο».

Δεύτερον, την αβεβαιότητα που διαμορφώνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφορικά με τη «συνταγή» που θα ακολουθηθεί, για την επόμενη μέρα. Προς το παρόν ο «οδικός» χάρτης βρίθει ασαφειών και θολών σημείων, σχετικά με τον τρόπο χρηματοδότησης των οικονομιών χωρών που έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία του κορωνοϊού.

Έξοδος στις αγορές, με περιορισμένες φιλοδοξίες

Η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα «όπλα» της, για την άντληση χρημάτων και ένα από αυτά είναι η νέα έξοδος στις αγορές, με την έκδοση 7ετούς ομολόγου. Το «ταβάνι» εισροής χρημάτων, ωστόσο, τίθεται, χαμηλά, αν αναλογιστεί κανείς και τις αρνητικές διεθνείς συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στην αγορά ομολόγων.

Μεγάλος ασθενής ο τουρισμός, δεν υπάρχει αντίβαρο

Ο μεγάλος «ασθενής» από την πανδημία του κορωνοϊού είναι ο τουρισμός. Το ΔΝΤ εκτιμά ότι οι απώλειες στην ελληνική τουριστική αγορά το 2020, θα είναι επικών διαστάσεων, στα 19 δισεκατομμυρίων ευρώ. Χρήματα που ασφαλώς πλήττουν άμεσα το ΑΕΠ της χώρας, καθώς ο τουρισμός αποτελεί έναν εκ των ακρογωνιαίων λίθων της ελληνικής οικονομίας. Κυρίως, όμως, είναι χρήματα που θεωρείται ως εξαιρετικά δύσκολο να αντισταθμιστούν, έστω και σε βραχύβιο ορίζοντα, από κάποιον άλλο τομέα.