Σε ρότα σοβαρής πολιτικής και κοινωνικής κρίσης οδηγείται η Τουρκία μετά την προφυλάκιση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου και το προγκρόμ αντιφρονούντων προς το καθεστώς Ερντογάν.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Η πολιτική σταθερότητα στην Τουρκία τίθεται εν αμφιβόλω και υπάρχει ευλόγως έντονη ανησυχία για σοβαρή κλιμάκωση των κοινωνικών αντιδράσεων που θα έχουν ισχυρές πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις για την Άγκυρα.
Ο Ερντογάν επέλεξε την μετωπική επίθεση απέναντι στη Νο1 πολιτική απειλή για τον ίδιο, διαβλέποντας ότι το τάιμινγκ είναι τουλάχιστον θετικό προκειμένου να «καθαρίσει» τον ανταγωνισμό. Στο εσωτερικό αιφνιδίασε τους πολιτικούς του αντιπάλους, ενώ εκτίμησε ορθώς ότι οι διεθνείς αντιδράσεις θα ήταν χλιαρές και ελάχιστα παρεμβατικές. Η προσφιλής τακτική του Ερντογάν είναι να πολώνει και να κλιμακώνει, ενώ ταυτόχρονα να δημιουργεί εχθρούς του… έθνους, τόσο εντός όσο και εκτός Τουρκίας, με τον ίδιο να αναλαμβάνει τον ρόλο του προστάτη. Επιχειρεί, λοιπόν, και στην περίπτωση του Ιμάμογλου να εφαρμόσει την ίδια συνταγή και να επιβάλλει μια νέα συνθήκη στο εσωτερικό της χώρας και δη απέναντι στην αντιπολίτευση…
Το καθεστώς Ερντογάν έχει βαθιές «ρίζες», ελέγχει θεσμούς και μοιάζει – τουλάχιστον προς ώρας- να βρίσκεται στο… απυρόβλητο από τον διεθνή παράγοντα, γεγονός που ενισχύει τον μεγαλοϊδεατισμό και τον πολιτικό ναρκισσισμό του «Σουλτάνου». Έως τώρα και ενώ η Τουρκία βρίσκεται σε αναβρασμό, ο Τραμπ δεν έχει αρθρώσει λέξη, ο Πούτιν δεν επιθυμεί καμία είδους παρέμβαση ή νουθεσία προς την Τουρκία, ενώ η Ευρώπη είναι απορροφημένη στις δικές της σκοτούρες που αφορούν κυρίως την αμυντική-γεωστρατηγική της θωράκιση.
Φοβού τις αγορές
Η μόνη σοβαρή… απειλή προς τον Ερντογάν είναι οι αγορές που «ραπίζουν» την οικονομία και τη λίρα της Τουρκίας. Τα τουρκικά ομόλογα έχουν υποστεί σημαντική πίεση, με την αξία της τουρκικής λίρας να καταγράφει πτώση και το χρηματιστήριο να παρουσιάζει σημαντικές απώλειες. Ενδεχομένως μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, η πίεση των αγορών προς την Τουρκία να ενταθεί δραματικά, καθώς η πολιτική αβεβαιότητα και η ανησυχία για την επόμενη ημέρα, αυξάνονται συνεχώς.
Οι ξένοι επενδυτές και πολλές τουρκικές επιχειρήσεις δεν έχουν ακόμη συνέλθει από το σοκ της επανεκλογής Ερντογάν, η οποία συνοδεύτηκε από μια ανεξέλεγκτη εκτίναξη των δαπανών, οδηγώντας τον πληθωρισμό σε επίπεδα άνω του 80% το 2024. Αντίστοιχα, το κύμα καταστολής μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016 είχε προκαλέσει δραματική υποτίμηση της λίρας και μεγάλες απώλειες στις τοπικές αγορές.
Οι ρυθμιστικές και τραπεζικές αρχές της Τουρκίας λαμβάνουν έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της νέας κρίσης, επιχειρώντας να περιορίσουν την κατρακύλα της λίρας αλλά και των μετοχών. Οι διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν, ωστόσο, ότι η κατάσταση παραμένει ρευστή και η οικονομία δύσκολα θα αποφύγει τις συνέπειες.