Η στασιμοπληθωριστική απειλή για τις ευρωπαϊκές οικονομίες

Δεν είναι μόνο η ρωσική οικονομία που βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κρίση άνευ προηγουμένου εξαιτίας των δυτικών κυρώσεων, που ήδη έχουν «πληγώσει» τη Μόσχα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία δύναται να προκαλέσει στασιμοπληθωριστικό σοκ στη Δύση, τεράστια προβλήματα στην εφοδιαστική της αλυσίδα και ραγδαίες ανατιμήσεις όχι μόνο στα ενεργειακά «προϊόντα», αλλά στα εμπορεύματα και στα βασικά αγαθά.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Κι αν για τον πληθωρισμό γνωρίζαμε εκ των προτέρων και χωρίς τη «παρέμβαση» του πολέμου, ότι ήρθε για να μείνει επί μακρόν και προφανώς να κλιμακωθεί το επόμενο διάστημα, το στασιμοπληθωριστικό σοκ για το οποίο προειδοποιούν κορυφαίοι φορείς και οίκοι αξιολόγησης, εμπεριέχει τον δηλητηριώδη σπόρο της χαμηλής ανάπτυξης. Ενώ συνολικά η Ευρώπη και φυσικά η χώρα μας, βρίσκονταν σε πορεία ανάκαμψης, σημειώνοντας ταχείς ρυθμούς ανάπτυξης κατά το 2021, έχοντας μάλιστα θετική προοπτική για την τρέχουσα χρονιά, είναι πιθανό να φρενάρουν επικίνδυνα, εκτροχιάζοντας πλήρως κάθε δημοσιονομικό σχεδιασμό.

Ήδη στις Βρυξέλλες προβάλλονται εκτιμήσεις για επιβράδυνση της ευρωπαϊκής οικονομίας κατά 1%, ενώ και το εγχώριο οικονομικό επιτελείο εντάσσει επεξεργάζεται σενάρια για «φρένο» στο ρυθμό ανάπτυξης από 1 έως 2%. Μ’ αυτά τα σενάρια, άλλωστε, θα πορευτούν το επόμενο διάστημα και βάση αυτών θα προκύψουν οι νέοι δημοσιονομικοί και μακροοικονομικοί υπολογισμοί.

Τα σημάδια, πάντως είναι εξόχως ανησυχητικά. Οι τιμές των εμπορευμάτων έχουν εκτιναχθεί στα ύψη το επόμενο διάστημα και αυτό βεβαίως δεν είναι διόλου τυχαίο. Συμβαίνει διότι η Ρωσία αποτελεί βασικό εξαγωγέα των περισσότερων εμπορευμάτων, περιλαμβανομένων του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, των λιπασμάτων, του αλουμινίου, του παλλαδίου, του νικελίου, του σιταριού και του καλαμποκιού. Επίσης με δεδομένο ότι Ρωσία και Ουκρανία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 1//4 των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και καλαμποκιού, θεωρείται σίγουρο ότι θα προκύψουν λίαν συντόμως ισχυρές ανατιμήσεις στο ψωμί, τα ζυμαρικά και άλλα βασικά αγαθά, τα οποία θα ενισχύσουν το πληθωριστικό φαινόμενο. Συν, βεβαίως, το φυσικό αέριο και το πετρέλαιο που συνεχίζουν το ξέφρενο ράλι τους, δυσχεραίνοντας περαιτέρω την κατάσταση.

Απαιτούνται μέτρα αποσυμπίεσης των οικονομιών

Τα προβλήματα είναι προ των πυλών, θα διογκώνονται και ενδέχεται να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη ζημία, εάν η Ευρώπη καθυστερήσει συνολικά στη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή τους. Είναι πασιφανές ότι οι ευρωπαϊκές οικονομίες «στενάζουν» και χρειάζεται να ανακουφιστούν από την πίεση, προκειμένου μεταξύ άλλων να ενισχύσουν-στηρίξουν και τους πολίτες τους. Προτάσεις, όπως για παράδειγμα να μην υπολογίζονται στο έλλειμμα οι ενεργειακές επιδοτήσεις, καθώς επίσης και οι αμυντικές δαπάνες, οφείλει η Ευρωπαϊκή Ένωση να τις λάβει σοβαρά υπόψιν. Δεν νοείται τη δεδομένη στιγμή να μην αναζητούνται τρόποι και κυρίως να λαμβάνονται αποφάσεις στο ανώτατο επίπεδο, που αποσκοπούν στην αποσυμπίεση των ευρωπαϊκών οικονομιών, οι οποίες επιχειρούν με νύχια και με δόντια να παραμείνουν στην τροχιά της δημοσιονομικής προσαρμογής (μείωση ελλειμμάτων και χρέους) και να παράλληλα να συνεχίσουν σε αναπτυξιακό ρυθμό.

Και προφανώς το μείζον ζήτημα της παράτασης της ρήτρας διαφυγής το 2023, που τέθηκε δειλά δειλά την προηγούμενη εβδομάδα από κορυφαίους ευρωπαίους αξιωματούχους, θα πρέπει να γίνει «talk of the town» στις Βρυξέλλες. Οι καιροί είναι χαλεποί και απαιτούνται ρηξικέλευθες λύσεις, εκτός προγράμματος και των όποιων τεχνοκρατικών ιδεοληψιών, για να μετριαστεί η ζημιά στην ευρωπαϊκή οικονομία.