Φιλτράροντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος με αντικειμενικά κριτήρια και χωρίς εθνική μυωπία, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ο ρόλος της Τουρκίας έχει αναβαθμιστεί σημαντικά. Η ισχυρή σχέση που έχει ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ δίνει στην Άγκυρα προνόμια και πρωταγωνιστικό ρόλο στη Συρία, ενώ την ίδια στιγμή η κομβική παρουσία των γειτόνων μας στις συνομιλίες για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενισχύουν πολύ το γεωπολιτικό ειδικό της βάρος.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Η ενδυνάμωση του γεωπολιτικού αποτυπώματος της Τουρκίας διαμορφώνει μια συνθήκη που αναμφίβολα πρέπει να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά της Αθήνας, αν όχι να την… ανησυχήσει.
Ο Ταγίπ Ερντογάν ουδέποτε έκρυψε πως ο διακαής του πόθος ήταν να καταστήσει την Τουρκία ισχυρό γεωπολιτικό παίκτη, με καθοριστικό και παρεμβατικό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο και στη Μέση Ανατολή. Ο «Σουλτάνος» επιδιώκει να είναι ισότιμος συνομιλητής των «μεγάλων» της παγκόσμιας γεωπολιτικής σκακιέρας και να κοιτάζει στα μάτια τους Δυτικούς, προωθώντας τα συμφέροντας της χώρας του τόσο προς Δυσμάς (Αιγαίο, Ανατολική Μεσόγειος), όσο και προς Ανατολάς.
Με τη «σφραγίδα» του Τραμπ, ο οποίος για χάρη του… φίλου του Ερντογάν παρακούει τον Νετανιάχου, η Τουρκία αναλαμβάνει ρόλο τοποτηρητή στη Συρία. Μια εξέλιξη βγαλμένη από τις πιο advanced σενάρια που εκπόνησε η Άγκυρα και μετουσιώνονται σε πραγματικότητα με τις ευλογίες της Ουάσιγκτον. Είναι βέβαιο ότι το συριακό καθεστώς-όπως άλλωστε έχει διαφανεί το προηγούμενο διάστημα- θα συνεργάζεται άψογα με την τουρκική ηγεσία. Αυτό ενδεχομένως να ανοίξει διάπλατα τον δρόμο στην Άγκυρα για τη δημιουργία ενός τουρκοσυριακού μνημονίου, στα πρότυπα του τουρκολιβυκού, με σαφώς όμως πιο ισχυρή γεωπολιτική υπογραφή, που θα δημιουργήσει νέα προσκόμματα για την Αθήνα.
Ποια απομόνωση;
Το αφήγημα που έχει επιμόνως και εντόνως «καλλιεργηθεί» στη χώρα μας ότι η Τουρκία είναι απομονωμένη στη διεθνή κοινότητα, αποδεικνύεται παντελώς ανίσχυρο. Η Άγκυρα όχι μόνο κατάφερε να διατηρεί αγαστές σχέσεις με το ρωσικό γεωπολιτικό πόλο, αλλά κυρίως μετά την άνοδο Τραμπ, έχει αναβαθμίσει σημαντικά τη σχέση της με τη Δύση και δη με την Ευρώπη. Το γεγονός ότι η Τουρκία θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για συμμετοχή στο εξοπλιστικό πρόγραμμα «μαμούθ» της Ευρώπης και ήδη ντιλάρει σημαντικά αμυντικά projects (Eurofighter) με τους ευρωπαίους συμμάχους μας, αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη για την «επανασύνδεση» Άγκυρας-Βρυξελλών.
Η διάλυση του PKK και το κλείσιμο ενός σημαντικού εσωτερικού μετώπου για την Τουρκία, όπως επίσης και το γεγονός ότι αποτελεί τον διαμεσολαβητή ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία (σ’ ένα ζήτημα παγκόσμιας εμβέλειας και σημασίας), συγκαταλέγονται στα συν και στις πρόσφατες επιτυχίες του Ταγίπ Ερντογάν.
Η Αθήνα παρακολουθεί την Τουρκία να κερδίζει συνεχώς έδαφος στον παγκόσμιο γεωπολιτικό στίβο, χωρίς να μπορεί -η αλήθεια είναι- να κάνει κάτι. Φρόνιμο και καλό θα ήταν να προετοιμάζεται για όλα τα σενάρια που θα μπορούσαν άμεσα ή έμμεσα να επηρεάσουν τα ελληνοτουρκικά, ιδίως τώρα που η Άγκυρα έχει πάρει φόρα…