Η Gen Z αλλάζει το τοπίο της επιχειρηματικότητας

Η Generation Z, δηλαδή οι νέοι που γεννήθηκαν από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2010, έχει ήδη αρχίσει να μετασχηματίζει ουσιαστικά το επιχειρηματικό τοπίο, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρόκειται για μια γενιά που μεγάλωσε παράλληλα με την τεχνολογική επανάσταση, βίωσε την οικονομική κρίση και διαμόρφωσε την κοσμοθεωρία της μέσα σε περιβάλλοντα όπου η ιδέα της σταθερότητας είχε σε μεγάλο βαθμό κλονιστεί.

Γράφει η Έλενα Βαβαδάκη

Αυτές οι συνθήκες, φαίνεται να έχουν διαμορφώσει μια γενιά νέων επιχειρηματιών που τολμούν να καινοτομούν, να ρισκάρουν και να επαναπροσδιορίζουν τις παραδοσιακές έννοιες της επιτυχίας και της επιχειρηματικότητας.

Η είσοδος της Generation Z στην ελληνική επιχειρηματικότητα δεν είναι απλώς μια τάση, αλλά μια ουσιαστική μετατόπιση κουλτούρας. Η νέα γενιά επιχειρηματιών και εργαζομένων, απαιτεί διαφάνεια, κοινωνική ευθύνη, βιώσιμες λύσεις και επιχειρηματικά μοντέλα που βάζουν τον άνθρωπο στο επίκεντρο. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Endeavor Greece (2024), πάνω από το 60% των νέων κάτω των 30 ετών ενδιαφέρεται να ξεκινήσει δική του επιχείρηση ή να συμμετέχει σε νεοφυείς εταιρείες, με βασικά κίνητρα την ανεξαρτησία και τη δυνατότητα να δημιουργήσουν κοινωνική αξία, μέσα από στρατηγικές  που δεν κοιτούν μόνο τα κέρδη αλλά “επιστρέφουν” όφελος στην κοινωνία.

Για τον λόγο αυτό, βλέπουμε την Gen Z να στρέφεται συστηματικά σε επιχειρηματικά μοντέλα που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία, τη βιωσιμότητα, τα τοπικά προϊόντα, την τεχνολογία και την ενδυνάμωση της τοπικής κοινότητας. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αύξηση των startups που προωθούν ελληνικά βιολογικά προϊόντα, αναπτύσσουν υπηρεσίες ανακύκλωσης, δημιουργούν καινοτόμες ψηφιακές πλατφόρμες και υλοποιούν κοινωνικές επιχειρήσεις που αποσκοπούν στην ενσωμάτωση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων.

Τεχνολογία και digital-first νοοτροπία

Όπλο της Gen Z; Τα κοινωνικά δίκτυα και η τεχνολογία! Η βαθιά εξοικείωση με την τεχνολογία αποτελεί το ισχυρότερο πλεονέκτημα αυτής της γενιάς. Οι νέοι επιχειρηματίες, αξιοποιούν τα social media για γρήγορη πρόσβαση στην αγορά, χρησιμοποιούν πλατφόρμες όπως το Shopify και το Etsy για τη δημιουργία ψηφιακών καταστημάτων με χαμηλό κόστος και επιλέγουν την ανάλυση δεδομένων για την υποστήριξη των αποφάσεων τους.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, είναι τα μικρά ηλεκτρονικά καταστήματα, που λειτουργούν αποκλειστικά μέσω Instagram και TikTok, αξιοποιώντας τις δυνατότητες του social commerce και χτίζοντας μια άμεση και αυθεντική σχέση με το κοινό τους και την πελατεία τους. Οι νέοι επιχειρηματίες, δίνουν βάση στη δημιουργία κοινοτήτων γύρω από το brand τους, επιδιώκουν άμεση και ουσιαστική επαφή με τον πελάτη και παράγουν αυθεντικό περιεχόμενο που αντικατοπτρίζει τις αξίες τους και την ιστορία της επιχείρησης τους.

Η ικανότητά της νέας γενιάς να προσαρμόζεται γρήγορα στις εξελίξεις και να αποφεύγει τις παρωχημένες επιχειρηματικές πρακτικές, αποδείχθηκε και κατά την διάρκεια της πανδημίας, όταν, πολλοί εκμεταλλεύτηκαν τις αλλαγές στην αγοραστική συμπεριφορά, και δημιούργησαν καινοτόμες υπηρεσίες, όπως online delivery, ψηφιακές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές εφαρμογές.

Προκλήσεις και χρηματοδότηση

Παρά τη δημιουργικότητα και την προσαρμοστικότητά τους όμως, οι Gen Z επιχειρηματίες στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια. Η πρόσβαση σε χρηματοδότηση παραμένει περιορισμένη, καθώς οι τράπεζες αποφεύγουν να επενδύσουν σε νεοφυείς επιχειρήσεις με υψηλό ρίσκο. Παράλληλα, αν και τα τελευταία χρόνια διαφαίνεται αυξημένο ενδιαφέρον για νεανικές πρωτοβουλίες, μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων και venture capitals που επικεντρώνονται σε “πράσινες” startups και κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις ,το επενδυτικό οικοσύστημα της χώρας, βρίσκεται ακόμη σε φάση ανάπτυξης και δεν είναι ακόμα έτοιμο να στηρίξει πλήρως την νέα γενιά. Επιπλέον, η απουσία συστηματικής επιχειρηματικής εκπαίδευσης στο σχολείο και η περιορισμένη εξοικείωση με τον οικονομικό σχεδιασμό αποτελούν επίσης σημαντικούς παράγοντες που δυσχεραίνουν τα πρώτα βήματα πολλών εν δυνάμει επιχειρηματιών.