Η Γέλεν πηγαίνει στην Αφρική με τις ΗΠΑ να προσπαθούν να αντιμετωπίσουν την επιρροή της Κίνας

Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν αναχωρεί την Τρίτη για να επισκεφθεί τρεις χώρες της Αφρικής, οι οποίες βρίσκονται στο επίκεντρο της στρατηγικής του προέδρου Τζο Μπάιντεν για την αναζωογόνηση των δεσμών στην ήπειρο και την αντιμετώπιση της επιρροής της Κίνας σε όλο τον αναπτυσσόμενο κόσμο.

Το 11ήμερο ταξίδι έρχεται μόλις ένα μήνα μετά τη φιλοξενία περισσότερων από 40 αφρικανών ηγετών από τον Μπάιντεν στην Ουάσινγκτον, όπου ανακοινώθηκαν νέες δεσμεύσεις και συμφωνίες ύψους 15 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

“Οι ΗΠΑ θέλουν να αξιοποιήσουν αυτή την πρόοδο”, δήλωσε η Ράτσια Καν, επικεφαλής έρευνας για την Αφρική και τη Μέση Ανατολή στην Standard Chartered στο Λονδίνο. “Προσπαθούν να ενισχύσουν ότι υπάρχει ένα διαφορετικό μοντέλο για τον τρόπο ανάπτυξης” από το να βασίζεται κανείς στην Κίνα.

Οι συναντήσεις της στη Σενεγάλη και τη Νότια Αφρική θα πλαισιώσουν μια επίσκεψη στη Ζάμπια, η οποία θεωρείται πεδίο δοκιμασίας για τη δημοκρατία στη νότια Αφρική και για τις προοπτικές ελάφρυνσης του χρέους μεταξύ των υπερχρεωμένων χωρών παγκοσμίως.

Η Γέλεν την Παρασκευή στη Σενεγάλη θα εκφωνήσει αυτό που το υπουργείο Οικονομικών χαρακτηρίζει ως “σημαντικές παρατηρήσεις σχετικά με την οικονομική σχέση ΗΠΑ-Αφρικής”. Η Σενεγάλη, όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδροΜάκι Σαλ, αναμένεται να έχει την ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία στην Αφρική φέτος και είναι επί του παρόντος πρόεδρος της Αφρικανικής Ένωσης.

Στη Ζάμπια, θα συναντηθεί με τον πρόεδρο Χακάιντε Χιχιλέμα, έναν κάποτε φυλακισμένο ηγέτη της αντιπολίτευσης που έχει επιδιώξει δημοκρατικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις.

Υπό τον προκάτοχο του Χιχιλέμα, Έντγκαρ Λούνγκου, οι ΗΠΑ απείλησαν να επιβάλουν κυρώσεις σε αξιωματούχους του τότε κυβερνώντος κόμματος εάν προσπαθούσαν να νοθεύσουν τις εκλογές του 2021. Εν τω μεταξύ, κινεζικές εταιρείες κέρδισαν δισεκατομμύρια δολάρια σε κυβερνητικούς διαγωνισμούς, όλα χρηματοδοτούμενα από χρέος που τελικά συνέβαλε στη χρεοκοπία του έθνους.

“Η Ζάμπια είναι η καλύτερη ιστορία δημοκρατίας που έχουμε αυτή τη στιγμή στην ήπειρο”, δήλωσε η Μισέλ Γκάβιν, πρώην πρέσβειρα των ΗΠΑ στη Μποτσουάνα και ανώτερη συνεργάτης του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων. “Είναι η καλύτερη ευκαιρία να αποδείξουμε ότι περισσότερη δημοκρατία, περισσότερο κράτος δικαίου φέρνει αποτελέσματα για τους πολίτες”.

Η Ζάμπια αθέτησε την πληρωμή του χρέους της το 2020 και έκτοτε υπέβαλε αίτηση για αναδιάρθρωση περίπου 12,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων βάσει του νέου κοινού πλαισίου του G – 20. Το πρόγραμμα επιδιώκει να ενοποιήσει τη θέση των εμπορικών και κρατικών πιστωτών και να εξομαλύνει την πορεία προς την ελάφρυνση για τις πιο υπερχρεωμένες χώρες.

Η Κίνα κατέχει περίπου το ένα τρίτο του εξωτερικού χρέους της Ζάμπια, αλλά έχει καθυστερήσει τη διαδικασία, αφήνοντας τη Ζάμπια και ολόκληρο το πρόγραμμα του Κοινού Πλαισίου σε εκκρεμότητα. Αυτό εμπόδισε άλλες κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν προβλήματα να ζητήσουν βοήθεια από το πρόγραμμα και οδήγησε σε έντονες επικρίσεις κατά της Κίνας από δυτικούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένης της Γέλεν.

“Η Ζάμπια είναι μια βασική περίπτωση δοκιμής”, δήλωσε ο Kαν της Standard Chartered. “Αν μπορεί να γίνει κάτι στην περίπτωση της Ζάμπια που να επιταχύνει τη διαδικασία, αυτό θα μπορούσε να ενθαρρύνει άλλες χώρες να δράσουν έγκαιρα, πολύ πριν φτάσουν στο σημείο της χρεοκοπίας”.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, πρόσθεσε, σε μια εποχή που το Covid-19, ο πόλεμος στην Ουκρανία και η ενίσχυση του δολαρίου ωθούν πολλές αναδυόμενες αγορές κοντά στο όριο της χρεοκοπίας. Η Γκάνα έγινε η τελευταία χώρα που αθέτησε τις υποχρεώσεις της όταν ανέστειλε τις πληρωμές τόκων τον Δεκέμβριο.

Ο τελευταίος σταθμός είναι η Νότια Αφρική, η οποία μόλις ανέλαβε την προεδρία της λέσχης των κρατών BRICS και ενδέχεται να επιδιώξει να δεχθεί νέα μέλη σε αυτή την πολιτική και οικονομική ομάδα των μεγάλων αναδυόμενων αγορών. Η διεύρυνση του οργανισμού – που αποτελείται από τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική – θα μπορούσε να αυξήσει το ρόλο του ως αντίβαρο στην παγκόσμια κυριαρχία των ανεπτυγμένων οικονομιών, όπως οι ΗΠΑ.

Η Yellen αναμένεται να πιέσει την κυβέρνηση του προέδρου Κυρίλ Ραμαφόσα να συνεχίσει τη νεοσύστατη μετάβασή της σε καθαρότερη ενέργεια και να απομακρυνθεί από τη μεγάλη εξάρτηση από τον άνθρακα. Στη Νότια Αφρική έχουν υποσχεθεί 8,5 δισεκατομμύρια δολάρια από τα πλούσια έθνη για να βοηθήσουν, αλλά το μεγαλύτερο μέρος αυτών είναι σε δάνεια και όχι σε επιχορηγήσεις, ενώ η χώρα αντιμετωπίζει μια ενεργειακή κρίση που κινδυνεύει να περιορίσει την οικονομική ανάπτυξη.

Ενώ οι ΗΠΑ είναι μεταξύ των χωρών που υποστηρίζουν το έργο, οι αρχές ενδέχεται να ζητήσουν από τις ΗΠΑ πρόσθετη οικονομική στήριξη.