Η εύθραυστη αγορά ενέργειας στην Ευρώπη – Γιατί αυξάνονται οι τιμές φυσικού αερίου

Η αγορά ενέργειας στην Ευρώπη παραμένει εύθραυστη αν και βρίσκεται σε πολύ καλύτερη «μοίρα» σε σχέση με πέρυσι. Αποδεικνύεται, όμως, πως οι γεωπολιτικές και λοιπές κρίσεις μεγάλης ή μεσαίας κλίμακας προκαλούν αναστάτωση και ανησυχία που αποτυπώνονται στις τιμές του φυσικού αερίου οι οποίες παίρνουν ξανά την ανιούσα.

Στις 17 Αυγούστου είχαμε καταγράψει σε άρθρο του Indicator, ότι η Ευρώπη δεν είχε ξεμπερδέψει με την ενεργειακή κρίση. Αφορμή γι’ αυτή την εκτίμηση αποτέλεσε η απότομη ισχυρή άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου, εξαιτίας των απεργιών σε ενεργειακές μονάδες «κολοσσούς» στην Αυστραλία, που προμηθεύουν το 10% της αγοράς υγροποιημένου αερίου παγκοσμίως. Η ανησυχία ότι η Ευρώπη θα έχανε σημαντικό μέρος της σταθερής ροής LNG τον επερχόμενο χειμώνα, στάθηκε ικανή να εκτοξεύσει τις ευρωπαϊκές τιμές μετά από μήνες συνεχούς πτώσης.

Οι νέες εστίες ανησυχίας

Τώρα ο πόλεμος στο Ισραήλ σε συνδυασμό με τη πρόσφατη διαρροή σε υποθαλάσσιο αγωγό στη Βαλτική που τροφοδοτεί με φυσικό αέριο την Ευρώπη, προκαλούν νέα ανάφλεξη στους φόβους αναφορικά με τον ομαλό ενεργειακό εφοδιασμό της Γηραιάς Ηπείρου τον χειμώνα. Όλα αυτά ενόσω η Ευρώπη έχει υψηλά αποθέματα φυσικού αερίου στις δεξαμενές της, είναι σαφώς καλύτερα οχυρωμένη και προστατευμένη σε σχέση με το 2022. Θα έπρεπε, δηλαδή, τουλάχιστον τον φετινό χειμώνα οι ανησυχίες για την ενεργειακή επάρκεια να είχαν αμβλυνθεί και οι τιμές να παρέμεναν σε χαμηλά επίπεδα. Αντιθέτως, όμως, οι αμφιβολίες και οι φόβοι ενισχύονται και οι ευρωπαϊκές τιμές βρίσκονται ξανά σε φάση έξαρσης, που ουδείς μπορεί να προδικάσει το «ταβάνι» τους.

Την Παρασκευή 13 Οκτωβρίου, η τιμή του φυσικού αερίου σκαρφάλωσε σε υψηλά επταμήνου (56 ευρώ ανά μεγαβατώρα). Η ισχυρή άνοδος είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τη σύρραξη στο Ισραήλ, αφού σε περίπου μία εβδομάδα-από την έναρξη των εχθροπραξιών και εντεύθεν- η τιμή του φυσικού αερίου πραγματοποίησε άλμα 48%.

Ο πόλεμος στο Ισραήλ αποτελεί τη βασική εστία κινδύνου και προβληματισμού για την αγορά ενέργειας. Ιδίως το σενάριο περαιτέρω κλιμάκωσης της σύρραξης, με την εμπλοκή κι άλλων χωρών τρομάζει την αγορά ενέργειας και όχι μόνο… Ήδη, πάντως, έχουν προκύψει σημάδια ανησυχίας και προβληματισμού που προέρχονται κυρίως από την απόφαση του Ισραήλ-μέσω της Chevron- να αναστείλει προσωρινά τις εργασίες στο υπεράκτιο κοίτασμα φυσικού αερίου Ταμάρ, το πλησιέστερο ισραηλινό κοίτασμα στη Γάζα. Το ένα τρίτο εξάγεται μέσω αγωγών στην Αίγυπτο και στις παγκόσμιες αγορές και δη στην Ευρώπη, όπου αποτελεί έναν εκ των σημαντικών προμηθευτών της με LNG.

Ανησυχία  προέκυψε και από τη διαρροή σε υποθαλάσσιο αγωγό που συνδέει τη Φιλανδία με την Εσθονία και μέσω αυτού τροφοδοτείται ένα μεγάλο κομμάτι της Γηραιάς Ηπείρου. Και αυτό το γεγονός συνετέλεσε στην εκτόξευση των τιμών του φυσικού αερίου.

Είναι πρόδηλο πως υφίστανται μεγάλες πηγές αβεβαιότητας στην ενεργειακή αγορά,  που ενδεχομένως να θέσουν σε κίνδυνο τον εφοδιασμό της Ευρώπης με υγροποιημένο αέριο και θα πιέζουν προς τα πάνω τις τιμές φυσικού αερίου αλλά και χονδρικής ρεύματος.