Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει σχέδιο δράσης για την οδό της Ανατολικής Μεσογείου

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε ένα σχέδιο δράσης της Ε.Ε. για την Ανατολική Μεσόγειο με στοχευμένα επιχειρησιακά μέτρα που έχουν σκοπό να αντιμετωπίσουν τη διαχείριση της μετανάστευσης κατά μήκος αυτής της οδού, και το οποίο συμπληρώνει τα σχέδια δράσης που έχουν ήδη παρουσιαστεί για τις οδούς των Δυτικών Βαλκανίων, της Κεντρικής Μεσογείου, της Δυτικής Μεσογείου και του Ατλαντικού.

Όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν, τo σχέδιο δράσης εκπληρώνει τη δέσμευση που ανέλαβε η Πρόεδρος φον ντε Λάιεν στην επιστολή της πριν από τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 29-30 Ιουνίου 2023, για την παρουσίαση σχεδίου δράσης σχετικά με την οδό της Ανατολικής Μεσογείου. Παρουσιάζεται πριν από το Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 19 Οκτωβρίου και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 26-27 Οκτωβρίου.

Το παρόν σχέδιο δράσης παρουσιάζει 29 στοχευμένα επιχειρησιακά μέτρα που διαρθρώνονται σε 4 κύριους τομείς.

1. Πρόληψη των αντικανονικών αναχωρήσεων, καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών και παροχή νόμιμων οδών μετανάστευσης, με τους εξής τρόπους:

-ενδυνάμωση της συνεργασίας με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης στην Ασία, την Αφρική και την Τουρκία για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών·

-εφαρμογή των μέτρων της εργαλειοθήκης για τους μεταφορείς·

-δημιουργία ευκαιριών για νόμιμη μετανάστευση, μεταξύ άλλων μέσω εταιρικών σχέσεων προσέλκυσης ταλέντων·

-συνεχείς προσπάθειες για την επανεγκατάσταση των προσφύγων που χρήζουν διεθνούς προστασίας·

-ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ Ευρωπόλ, Frontex και EUROJUST.

2. Ενίσχυση της αποτελεσματικής διαχείρισης των συνόρων κατά μήκος της οδού της Ανατολικής Μεσογείου, συμπεριλαμβανομένων των χωρών καταγωγής και διέλευσης, με τους εξής τρόπους: 

-στήριξη των ικανοτήτων διαχείρισης των συνόρων στα ανατολικά σύνορα της Τουρκίας·

-ενίσχυση και βελτίωση της διαχείρισης και του ελέγχου των συνόρων, μεταξύ άλλων στα εξωτερικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ·

-ενίσχυση της περιφερειακής συνεργασίας με εταίρους στη Νότια Γειτονία·

-προώθηση της ανανέωσης της συνεργασίας μεταξύ του Frontex και της Τουρκίας·

-βελτίωση της επίγνωσης της κατάστασης στα θαλάσσια σύνορα, σε συνεργασία με τον Frontex.

3. Ενίσχυση της συνεργασίας για τις επιστροφές και την επανεισδοχή με τις χώρες καταγωγής και διέλευσης. Κατά συνέπεια, η ΕΕ:

-θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Τουρκία για την προώθηση της πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας και της συμφωνίας επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας·

-θα εντείνει τις επιστροφές από την ΕΕ·

-θα συντονίζει τις κοινές διπλωματικές επαφές με τρίτες χώρες καταγωγής και διέλευσης, ιδίως στη Νότια Ασία και στην Αφρική.

4. Εξασφάλιση αποδοτικής διαχείρισης της μετανάστευσης, βελτίωση των διαδικασιών ασύλου και υποστήριξη επαρκούς ικανότητας υποδοχής, με τους εξής τρόπους:

-στήριξη των κρατών μελών για την παροχή επαρκούς ικανότητας υποδοχής για παιδιά και ενήλικες·

-διασφάλιση της διάθεσης επαρκών εθνικών πόρων για τη διαχείριση της μετανάστευσης·

-επιτάχυνση της υλοποίησης των μεταφορών του εθελοντικού μηχανισμού αλληλεγγύης για μετεγκατάσταση·

-συνέχιση της συνεργασίας με την Τουρκία για την ενίσχυση των τουρκικών συστημάτων ασύλου και υποδοχής.

Όπως αναφέρει η Κομισιό, το παρόν σχέδιο δράσης βασίζεται σε υφιστάμενα μέτρα, όπως η εργαλειοθήκη για τους μεταφορείς, που αντιμετωπίζουν το ζήτημα της χρήσης εμπορικών μέσων μεταφοράς για τη διευκόλυνση της αντικανονικής μετανάστευσης στην ΕΕ, καθώς και σε έργα καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης. Ενισχύει επίσης τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής, των οργανισμών της ΕΕ (Frontex, EUAA, Ευρωπόλ) και των αρχών των κρατών μελών στον τομέα της μετανάστευσης και της διαχείρισης των συνόρων.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή παρουσιάζει το παρόν σχέδιο δράσης ενόψει του προσεχούς Συμβουλίου Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων στις 19-20 Οκτωβρίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 26-27 Οκτωβρίου.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη θα πρέπει να συνεργαστούν για να επιτύχουν τους στόχους που καθορίζονται στο παρόν σχέδιο δράσης και να διασφαλίσουν την αποτελεσματική εφαρμογή του. Η υποβολή εκθέσεων και η παρακολούθηση μέσω των υφιστάμενων μηχανισμών της Επιτροπής και του Συμβουλίου είναι ουσιαστικής σημασίας. Το παρόν σχέδιο δράσης αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσέγγισης της ΕΕ που συμβάλλει στην άμβλυνση της πίεσης που ασκείται στα κράτη μέλη κατά μήκος διαφορετικών μεταναστευτικών οδών.

Η Επιτροπή εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά την κατάσταση κατά μήκος διαφόρων μεταναστευτικών οδών και παραμένει έτοιμη να ενεργήσει άμεσα για την αντιμετώπιση αναγκών που προκύπτουν από νέες εξελίξεις.

Το παρόν σχέδιο δράσης παρουσιάζεται με την επιφύλαξη της έκθεσης που θα υποβάλουν ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Επιτροπή σχετικά με την κατάσταση όσον αφορά τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας, όπως τους ανατέθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2023.