Η Επανάσταση του «Λευκού Χαρτιού» εξαπλώνεται και εκτός συνόρων, ταράζει τις αγορές

Το κύμα διαμαρτυρίας κατά της πολιτικής του Πεκίνου για την Covid-19 επηρεάζει και τις αγορές την ώρα που διαδηλώσεις πια μεταδίδονται με τους ρυθμούς που αυξάνονται και τα κρούσματα και σε ξένες πρωτεύουσες σε ένδειξη στήριξης των Κινέζων πολιτών.

Οι κύριοι δείκτες της Wall Street άνοιξαν χαμηλότερα καθώς οι διαμαρτυρίες σε μεγάλες κινεζικές πόλεις κατά των αυστηρών πολιτικών COVID-19 αναζωπύρωσαν τις ανησυχίες για την οικονομική ανάπτυξη, ενώ η Apple διολίσθησε μετά από μια αναφορά για διακοπή της παραγωγής σε εργοστάσιο στην Κίνα.

Οι διαμαρτυρίες ξέσπασαν το Σαββατοκύριακο ως επίδειξη αλληλεγγύης με σπάνιες εκδηλώσεις περιφρόνησης.

Αν και δεν υπήρξαν ενδείξεις νέων διαδηλώσεων στο Πεκίνο ή τη Σαγκάη σήμερα, οι περιορισμοί μέχρι στιγμής έχουν οδηγήσει σε ανησυχίες σχετικά με την οικονομική ανάπτυξη της Κίνας και τις επιδράσεις της στις παγκόσμιες εταιρείες.

«Οι Κινέζοι πολίτες… έχουν δει τον υπόλοιπο κόσμο να ανοίγει ξανά και να επιστρέφει προς κάτι που πλησιάζει στην προ-COVID κατάσταση όπως οι οικονομίες, αλλά για την Κίνα αυτό δεν συνέβη», εξηγεί ο Randy Frederick, διευθύνων σύμβουλος συναλλαγών και παραγώγων για τον Charles Schwab στο Ώστιν του Τέξας.

Η Apple  υποχώρησε 2,2% στις προκαταρκτικές συναλλαγές μετά την έκθεση που ανέφερε ότι η εταιρεία θα δει έλλειμμα παραγωγής σχεδόν 6 εκατομμυρίων μονάδων iPhone Pro λόγω των αναταραχών στο εργοστάσιο της Foxconn στη Ζενγκζού.

Άλλες μετοχές εταιρειών τεχνολογίας και ανάπτυξης όπως οι Microsoft Corp , Meta Platforms  Nvidia , Netflix  και Tesla  υποχώρησαν μεταξύ 0,8% και 2,0%

Την Παρασκευή, ο Nasdaq έκλεισε με πτώση, επιβαρυνόμενος από την Apple σε μια υποτονική συνοπτική συνεδρίαση για τις διακοπές για τη Wall Street.

«Κανονικά οι διαδηλώσεις στην Κίνα απευθύνονται στις τοπικές κυβερνήσεις, αλλά ένα πλήθος στη Σαγκάη κατεύθυνε τη διαμαρτυρία του ενάντια στο Κομμουνιστικό Κόμμα και τον Σι Τζινπίνγκ», επισημαίνει ο Άλαν φον Μέχρεν, επικεφαλής αναλυτής της Danske Bank στην Κοπεγχάγη.

“Οι διαμαρτυρίες έρχονται καθώς οι πρόσφατες τροποποιήσεις στην πολιτική μηδενικού Covid φαίνεται να απέτυχαν καθώς οδήγησαν σε αύξηση των κρουσμάτων σε ολόκληρη τη χώρα που στη συνέχεια προκάλεσαν την εφαρμογή νέων περιορισμών. Δεν περιμένουμε από την Κίνα να εγκαταλείψει την πολιτική μηδενικού Covid αν δεν αναπτυχθεί νωρίτερα μια εκστρατεία εμβολιασμού, αλλά αν διευρυνθούν οι διαμαρτυρίες, θα μπορούσαμε κάλλιστα να δούμε κάποια χαλάρωση και μια έξοδο από την πολιτική μηδενικού COVID νωρίτερα από το βασικό μας σενάριο που ήταν για το δεύτερο εξάμηνο του 2023».

Δεν υπάρχει ωστόσο ένα βασικό σενάριο για το πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η αντίδραση που άρχισε να εκδηλώνεται κατά του καθεστώτος. Ήδη έχουν καταγραφεί διαμαρτυρίες κατά των περιορισμών για την πανδημία αλλά και την καταστολή των ελευθεριών στην Κίνα σε τουλάχιστον δέκα πόλεις του εξωτερικού κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου.

Αντικαθεστωτικοί που ζουν στο εξωτερικό και φοιτητές οργάνωσαν μικρές συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας σε Ευρώπη, Ασία και Βόρεια Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του Λονδίνου, του Παρισιού, του Τόκιο και το Σίδνει.

Είναι σύνηθες τα τελευταία χρόνια οι Κινέζοι φοιτητές στο εξωτερικό να συγκεντρώνονται για να υποστηρίξουν την κυβέρνησή τους ενάντια στους επικριτές της, αλλά οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες ήταν σπάνιες.

Έξω από το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, ορισμένοι διαδηλωτές άφησαν λουλούδια και άναψαν κεριά για όσους σκοτώθηκαν στην πυρκαγιά στο Σιντζιάνγκ.

Κάποιοι κατηγόρησαν τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και το Κομμουνιστικό Κόμμα και ζήτησαν την απομάκρυνσή τους από τα καθήκοντά τους.

Η περιφρόνηση προς τον Σι γίνεται ολοένα και πιο δημόσια αφού ένας αντιφρονών κρέμασε ένα πανό σε μια γέφυρα του Πεκίνου τον περασμένο μήνα πριν από το Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, επικρίνοντας τον Σι για προσκόλληση στην εξουσία και την πολιτική μηδενικής COVID-19.

Περίπου 90 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Shinjuku, έναν από τους πιο πολυσύχναστους σιδηροδρομικούς σταθμούς του Τόκιο, την Κυριακή, ανάμεσά τους και ένας φοιτητής από το Πεκίνο που είπε ότι τυχόν διαμαρτυρίες στην Κίνα κατά των κανόνων του COVID αναπόφευκτα θα εστιάζονταν στο Κομμουνιστικό Κόμμα.

«Στον πυρήνα του είναι το σύστημα της Κίνας», είπε ο φοιτητής, ο οποίος συστήθηκε ως Εμάνουελ.

Δεκάδες δε φοιτητές συγκεντρώθηκαν και στην πανεπιστημιούπολη του Κινεζικού Πανεπιστημίου της Χονγκ Κονγκ για να διαμαρτυρηθούν για όσους χάθηκαν στην Σιντζιάνγκ.

Η επανάσταση του «λευκού χαρτιού»

Για επανάσταση του «λευκού χαρτιού» -συμβόλου κατά της λογοκρισίας- κάνουν λόγο στην Κίνα, μετά το ξέσπασμα της λαϊκής οργής για «μηδενικό COVID» που σάρωσε τη χώρα το προηγούμενο διήμερο. Το Πεκίνο απάντησε υψώνοντας τοίχος στη Σαγκάη και προχωρώντας σε αθρόες συλλήψεις διαδηλωτών και δημοσιογράφων σε ολόκληρη τη χώρα. Το πρωτοφανές κύμα διαμαρτυρίας συμπαρέσυρε τις ασιατικές αγορές.

Η οργή κατά των δρακόντειων μέτρων για τον Covid εξαπλώθηκε στις μεγαλύτερες πόλεις της Κίνας με τις διαμαρτυρίες να συνεχίζονται μέχρι και αργά το βράδυ της Κυριακής.

Εκτός από τη Σαγκάη και το Πεκίνο, διαδηλώσεις πραγματοποιήθηκαν επίσης στα μεγάλα πανεπιστήμια της χώρας. Πολλοί από τους συγκεντρωμένους κρατούσαν λευκές κόλλες ή κόλλες με «κρυφά» μηνύματα, σε μία έμμεση αναφορά στο καθεστώς λογοκρισίας που επιβάλλει το Πεκίνο στην προσπάθεια να φιμώσει τους επικριτές του.

Οι διαδηλωτές επικρίνουν την πολιτική «μηδενικής ανοχής» κατά του Covid, τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ προσωπικά, καθώς και το Κομμουνιστικό Κόμμα, του οποίου ηγείται για τις επιλογές τους. Η αστυνομία στη Σαγκάη προχώρησε σε πολλές συλλήψεις.

Σε «κλοιό» διεθνείς ανταποκριτές

Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν και δημοσιογράφους του BBC. Το βρετανικό ειδησεογραφικό δίκτυο ανακοίνωσε ότι ο δημοσιογράφος του συνελήφθη και ξυλοκοπήθηκε από την κινεζική αστυνομία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Τζέιμς Κλέβερλι έγραψε στο Twitter ότι η σύλληψη είναι «βαθιά ανησυχητική».

Επιπλέον, Ελβετός δημοσιογράφος περικυκλώθηκε από Κινέζος αστυνομικούς την ώρα που βρισκόταν σε απευθείας σύνδεση.

Πρόκειται για δημοσιογράφο του εθνικού τηλεοπτικού σταθμού της Ελβετίας RTS, ο οποίος τέθηκε σε αστυνομικό κλοιό την ώρα που έδινε την ανταπόκρισή του σε απευθείας σύνδεση για τις διαδηλώσεις.

«Θα με πάνε στο αστυνομικό τμήμα ύστερα από αυτό» είπε, κοιτάζοντας την κάμερα.

Ο τηλεοπτικός σταθμός μετέδωσε αργότερα ότι ο Πόικερ ανέφερε ότι είναι δημοσιογράφος και μόνο τότε οι αστυνομικοί έφυγαν χωρίς να συλλάβουν τον ίδιο ή τον εικονολήπτη του.

Τοίχος υψώθηκε στη Σαγκάη

Τη Δευτέρα, έντονη ήταν η αστυνομική παρουσία στον κεντρικό χώρο διαμαρτυρίας της Σαγκάης – Wulumuqi Middle Road, όπου υψώθηκε φράχτης από τις κινεζικές αρχές.

Η κινεζική κυβέρνηση δεν έχει αναγνωρίσει επίσημα τις διαμαρτυρίες ούτε σχολίασε με οποιονδήποτε επίσημο τρόπο για τα επεισόδια που σάρωσαν τη χώρα το Σαββατοκύριακο.

Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες φίμωσης του Τύπου και τη σκληρή λογοκρισία, τα νέα για τις διαμαρτυρίες διαδίδονται μέσω των κινεζικών κοινωνικών δικτύων.

Έκρηξη λαϊκής οργής

Στο μεταξύ, η Κίνα κατέγραψε 40.052 σήμερα νέα κρούσματα Covid. Πρόκειται για το πέμπτο συνεχόμενο ημερήσια ρεκόρ. Παρόλα αυτά, το Πεκίνο ανακοίνωσε μετά το νέο ρεκόρ και μόλις μια μέρα μετά τις οργισμένες διαμαρτυρίες ότι «η μάχη της κατά της covid-19 θα είναι επιτυχής».

Ανάμεσα στα συνθήματα που κυριάρχησαν στις κινητοποιήσεις ήταν: «Όχι τεστ covid, πεινάμε!», «Σι Τζινπίνγκ, παραιτήσου!», ή «Όχι στα lockdown, θέλουμε ελευθερία», αλλά και συνθήματα κατά του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος.

Οι κινητοποιήσεις είναι αποτέλεσμα της έκρηξης της λαϊκής οργής η οποία δεν έχει σταματήσει να αυξάνεται τους τελευταίους μήνες στη χώρα, τη μοναδική μεγάλη παγκόσμια οικονομία που εξακολουθεί να εφαρμόζει πολιτική «μηδενικής covid», με απανωτά lockdown και σχεδόν καθημερινά μοριακά τεστ για τον πληθυσμό.

Θρυαλλίδα που πυροδότησε τις κινητοποιήσεις αποτέλεσε ο θάνατος δέκα ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους σε πυρκαγιά σε πολυκατοικία στο Ουρούμτσι, πρωτεύουσα της επαρχίας Σιντζιάνγκ, με πολλούς χρήστες του διαδικτύου να καταγγέλλουν ότι λόγω των περιορισμών για την covid-19 εμποδίστηκε το έργο των διασωστών.

«Κρυφά κίνητρα» βλέπει το Πεκίνο

Ο Ζάο Λιζιάν εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών εκτίμησε ότι «στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπάρχουν δυνάμεις με κρυφά κίνητρα που συνέδεσαν αυτή την πυρκαγιά με τη διαχείριση της cοvid από τις τοπικές αρχές».

«Υπό τη διαχείριση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος και με τη στήριξη του κινεζικού λαού, η μάχη μας κατά της covid-19 θα είναι επιτυχής», διαβεβαίωσε, στέλνοντας το μήνυμα ότι το Πεκίνο δεν προτίθεται να αλλάξει άμεσα τη στρατηγική αντιμετώπισης του κορονοϊού. Μία στάση που μεταξύ άλλων, αποδίδεται στη μερική αποτυχία της εμβολιαστικής εκστρατείας στη χώρα.

Ωστόσο, στις διαδηλώσεις του Σαββατοκύριακου ακούστηκαν και συνθήματα που είχαν ως αίτημα περισσότερες πολιτικές ελευθερίες ή ακόμη για την παραίτηση του Σι, η θητεία του οποίου στην προεδρία ανανεώθηκε πρόσφατα για τρίτη φορά.

Διαδηλώσεις αλληλεγγύης

Διαδηλώσεις αλληλεγγύης πραγματοποιήθηκαν σε Λονδίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ, Δουβλίνο, Τορόντο, καθώς και σε πόλεις των ΗΠΑ.

Στο Δουβλίνο, φωτογραφίες που αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο, δείχνουν ομάδα διαδηλωτών να ανάβει κεριά και να βάζει λουλούδια σε μνημείο στην πόλη. Παρόμοιες σκηνές απεικονίστηκαν επίσης στο Σαν Φρανσίσκο και το Τορόντο, καθώς και στο Πανεπιστήμιο του Σέφιλντ στη Βρετανία.

Αναστάτωση στις αγορές

Η κατάσταση στην Κίνα έχει αναστατώσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές, με τις ανησυχίες να αυξάνονται για τον αντίκτυπο στην ανάπτυξη της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου.

Οι διαμαρτυρίες και οι συνακόλουθες πολιτικές αναταραχές επηρεάζουν τις επιχειρήσεις, αλλά και ο αριθμός ρεκόρ κρουσμάτων Covid που ανακοινώθηκε, προκάλεσε έντονη ανησυχία στους επενδυτές.

Τα εκτεταμένα lockdown και οι μαζικές δοκιμές στο πλαίσιο της στρατηγικής του προέδρου Σι Τζινπίνγκ για «μηδενικό Covid» είναι πιθανό να πλήξουν τους κατασκευαστές, καθώς λιγότεροι άνθρωποι θα αγοράζουν και θα οδηγούν οχήματα.

Πτώση της τιμής πετρελαίου

Δεδομένου ότι η Κίνα είναι επίσης ο μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, οι έμποροι ενέργειας αναμένουν χαμηλότερη ζήτηση για αργό, το οποίο θα τροφοδοτεί εργοστάσια και αυτοκίνητα.

Ως αποτέλεσμα, η τιμή του πετρελαίου μειώθηκε κατά περίπου 3% τη Δευτέρα.

Η κρίση στην Κίνα επιβαρύνει περαιτέρω το κλίμα αβεβαιότητας στις ενεργειακές αγορές, το οποίο έχει ήδη πληγεί από τον πόλεμο στην Ουκρανία και την αύξηση των επιτοκίων.

Η κινεζική ηγεσία «παίζει με ασφάλεια»

Παρά τις αναταράξεις, το κύμα διαμαρτυρίας του διημέρου δεν φαίνεται ότι θα οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στην κυβερνητική πολιτική, τουλάχιστον στο εγγύς μέλλον.

Οι τοπικοί αξιωματούχοι «παίζουν με ασφάλεια», εκτιμά ο Λάρι Χου, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα στη Macquarie, τον οποίο επικαλείται το CNBC, «λόγω της έλλειψης σαφούς καθοδήγησης» στο αντίπαλο στρατόπεδο, όπως αναφέρει.