Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και η ρητορική που τη συνοδεύει, έχουν κάνει αρκετούς πολιτικούς αναλυτές να αμφισβητούν τη λογική σκέψη και την πνευματική κατάσταση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, όπως μεταδίδει το CNBC.
Η εμμονή του Ρώσου προέδρου με την Ουκρανία είναι μακροχρόνια και ο Πούτιν έχει επανειλημμένα τονίσει την ενότητα Ρώσων και Ουκρανών, ενώ ταυτόχρονα έχει αποδοκιμάσει τη φιλοδυτική κυβέρνηση της χώρας υπό τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Πολιτικοί αναλυτές που μίλησαν στο CNBC λένε ότι οι πρόσφατοι ισχυρισμοί του Πούτιν αποτελούν ανοησίες, αντανακλώντας μια παράλογη και κακώς εκτιμώμενη στάση απέναντι στην ηγεσία του Κιέβου.
Ειδικότερα, οι αβάσιμες αναφορές του Πούτιν στην ηγεσία της Ουκρανίας ως “νεοναζί” και “τοξικομανείς” ώθησαν τους αναλυτές να πουν ότι τέτοιες δηλώσεις δείχνουν ανορθολογισμό και προσπάθεια παραπληροφόρησης και χειραγώγησης.
Ο Max Hess, αναλυτής στην AKE International, δήλωσε στο CNBC ότι ο Πούτιν έχει, τις τελευταίες ημέρες, “αμφισβητήσει τις υποθέσεις μας σχετικά με τον ορθολογισμό και την πνευματική του κατάσταση”.
“Έχω Ρώσους, δεξιούς φίλους που μου έστειλαν μηνύματα σοκαρισμένοι που μπήκε στην Ουκρανία, και αυτοί είναι άνθρωποι που αρχικά υποστήριζαν την αναγνώριση των “αυτοανακηρυχθέντων δημοκρατιών” του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ και που είχαν πιστέψει τους ισχυρισμούς της προπαγάνδας ότι οι Ουκρανοί προσπαθούσαν να εξοντώσουν τους Ρώσους, οι οποίοι είναι πλήρως ανοησίες”.
Ερωτηθείς αν υπάρχουν άνθρωποι που τώρα αμφισβητούν την ικανότητα του Πούτιν να σκέφτεται λογικά, ο Hess είπε ότι “σαφώς και υπάρχουν”.
Ο Timothy Ash, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στην BlueBay Asset Management, πιστεύει ότι γίνεται όλο και πιο σαφές ότι το σχέδιο του Πούτιν ήταν να περικυκλώσει τις μεγάλες πόλεις Κίεβο και Χάρκοβο. “Σε αυτό το σημείο πίστευε ότι ο Ζελένσκι θα παραδινόταν”.
“Έκανε εντυπωσιακό λάθος σε όλους τους τομείς”, δήλωσε, προσθέτοντας ότι “δεν μπορεί να μην αισθάνεται ο Πούτιν ότι έχει κάνει εντυπωσιακό λάθος υπολογισμό και θα πληρώσει το τίμημα τελικά με το να αναγκαστεί να φύγει από το αξίωμα”.
Καθώς προσπαθούσε να δικαιολογήσει την εισβολή που ξεκίνησε την περασμένη Πέμπτη, ο Πούτιν είπε ότι η Ρωσία δεν ήθελε να καταλάβει τον γείτονά της, αλλά δήλωσε ότι οι στόχοι της Ρωσίας ήταν η “αποστρατιωτικοποίηση και η αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανίας, ένα σχόλιο που θεωρήθηκε ευρέως γελοίο από τους διεθνείς παρατηρητές.
“Η Ουκρανία δεν διοικείται από ναζί, αλλά είναι μια ακμάζουσα δημοκρατία σε αντίθεση με τη Ρωσία”, δήλωσε ο Ash.
Ο Hess σημείωσε ότι ενώ υπάρχουν δεξιές ομάδες στην Ουκρανία, ωστόσο δεν έχουν πολιτική δύναμη. Επιπλέον, τέτοιες ομάδες υπάρχουν και στη Ρωσία, όπου αναμφισβήτητα η δεξιά πτέρυγα έχει μεγαλύτερη πολιτική επιρροή.
“Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι της δεξιάς πτέρυγας στην Ουκρανία που έχουν συμμετάσχει σε πολιτοφυλακές και διάφορα πράγματα, οι οποίοι έχουν πεποιθήσεις που βρίσκω προσβλητικές και δεν συμφωνώ με αυτές. Αλλά η ιδέα ότι έχουν οποιαδήποτε πολιτική επιρροή στην κυβέρνηση της Ουκρανίας, η οποία έχει έναν Εβραίο πρόεδρο (σ.σ. Ζελένσκι) είναι γελοία”, δήλωσε ο Hess στο CNBC.
Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε, “η ακροδεξιά στη Ρωσία έχει πάρει μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων σε κυριολεκτικά κάθε εκλογική αναμέτρηση από ό,τι έχει πάρει ποτέ η ουκρανική ακροδεξιά”.
Ψευδείς και παραπλανητικές αφηγήσεις
Η ομιλία του Πούτιν κατά την οποία ανακοίνωσε την εισβολή, προσέφερε μια εικόνα της νοοτροπίας του όσον αφορά την Ουκρανία. Περιελάμβανε πολλαπλές αναφορές στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και τους κινδύνους που θεωρεί ότι θέτει το ΝΑΤΟ για τα συμφέροντα ασφαλείας της Ρωσίας.
Ουσιαστικά, ο Πούτιν προσπάθησε να δικαιολογήσει την επίθεση στην Ουκρανία υπό το πρίσμα της προστασίας των πολιτών της στη χώρα, τόσο στην Κριμαία -την οποία προσάρτησε το 2014- όσο και στην ανατολική Ουκρανία στις δύο φιλορωσικές “δημοκρατίες” που υποστηρίζει.
Δυτικοί αξιωματούχοι και στενοί υποστηρικτές της Ρωσίας βλέπουν επίσης τα σχόλια του Πούτιν και την εκδοχή της ιστορίας του ως μια προσπάθεια να δημιουργηθούν ψευδείς και παραπλανητικές αφηγήσεις σχετικά με την Ουκρανία, προκειμένου να δικαιολογηθεί και να “πουληθεί” μια εισβολή στον ρωσικό λαό.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν εκθείασε για άλλη μια φορά την “ενότητα” των Ουκρανών και των Ρώσων, την ώρα που ανακοίνωνε ότι η Ρωσία θα αναγνώριζε δύο αποσχισθείσες περιοχές στην ανατολική Ουκρανία – τις Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ – και θα έστελνε στρατεύματα σε μια “ειρηνευτική” αποστολή εκεί, μια κίνηση που θεωρήθηκε ευρέως ως προάγγελος μιας ευρύτερης στρατιωτικής δράσης, η οποία έχει πλέον πραγματοποιηθεί.
Σε τηλεοπτικό διάγγελμα στις 21 Φεβρουαρίου, ο Πούτιν προσπάθησε να τονίσει τους δεσμούς μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, δηλώνοντας ότι η Ουκρανία “αποτελεί αναφαίρετο μέρος της δικής μας ιστορίας, του πολιτισμού και του πνευματικού μας χώρου”.
“Αυτοί είναι οι σύντροφοί μας, οι πιο αγαπημένοι μας – όχι μόνο συνάδελφοι, φίλοι και άνθρωποι που κάποτε υπηρετήσαμε μαζί, αλλά και συγγενείς, άνθρωποι που συνδέονται με αίμα, με οικογενειακούς δεσμούς”.
Οι αναλυτές έχουν επισημάνει εδώ και καιρό ότι η εμμονή του Πούτιν με την Ουκρανία πηγάζει από την επιθυμία του να ελέγξει πρώην σοβιετικά κράτη όπως η Ουκρανία, η Γεωργία και η Λευκορωσία.
Ωστόσο, η Ουκρανία έχει αποδειχθεί πεισματικά απρόθυμη να ακολουθήσει το σχέδιο του Πούτιν και πέρυσι, σε ένα δοκίμιο με τίτλο “Για την ιστορική ενότητα Ρώσων και Ουκρανών”, ο Πούτιν δήλωσε ότι “το τείχος” που είχε δημιουργηθεί μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας τα τελευταία χρόνια αποτελεί μια “τραγωδία”.
Η όρεξη της Ουκρανίας για ανεξαρτησία από τη Ρωσία έχει φανεί σε αρκετές λαϊκές εξεγέρσεις κατά της κυβέρνησης τις τελευταίες δύο δεκαετίες, αρχής γενομένης με τη λεγόμενη “Πορτοκαλί Επανάσταση” το 2004, που σημειώθηκαν μαζικές διαμαρτυρίες στη χώρα μετά από τις αμφισβητούμενες προεδρικές εκλογές και η οποία κορυφώθηκε με την ανάληψη της εξουσίας από φιλοδυτικούς πολιτικούς εκείνο τη χρονιά.
Πιο πρόσφατα, υπήρξε η Επανάσταση του Μαϊντάν το 2014, μια πιο βίαιη εξέγερση που συνοδεύτηκε από ένα κύμα φιλοευρωπαϊκών διαδηλώσεων και πολιτικών αναταραχών που οδήγησε στην απομάκρυνση του τότε φιλορώσου προέδρου Βίκτορ Γιανουκόβιτς. Ο Πούτιν αποκάλεσε την επανάσταση αυτή “πραξικόπημα” στην ομιλία του την Πέμπτη της περασμένης εβδομάδας.
Οι κακοί υπολογισμοί του Πούτιν
Το πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Πούτιν για να υποτάξει την Ουκρανία, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν την εισβολή τους στη χώρα, είναι αβέβαιο. Αυτή την εβδομάδα υπάρχουν ανησυχίες ότι μια τεράστια ρωσική φάλαγγα στρατιωτικών οχημάτων και ανθρώπινου δυναμικού, που πλησιάζει αργά την ουκρανική πρωτεύουσα Κίεβο, θα πραγματοποιήσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση εναντίον της πόλης.
Άλλες πόλεις στρατηγικής σημασίας, όπως το Χάρκοβο και η Μαριούπολη, πιστεύεται ότι περικυκλώνονται σταθερά από τις ρωσικές δυνάμεις την Τετάρτη. Παρ’ όλα αυτά, οι ρωσικές δυνάμεις έχουν σημειώσει πολύ πιο αργή πρόοδο από ό,τι αναμενόταν και έχουν πληγεί από προβλήματα υλικοτεχνικής υποδομής.
Ο βετεράνος στρατηγικός αναλυτής David Roche δήλωσε στο CNBC ότι πιστεύει πως η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει αποτύχει μέχρι στιγμής και ότι ο Πούτιν, περιτριγυρισμένος από συμβούλους που δεν θέλουν να τον διαψεύσουν, δεν έχει κανέναν να αμφισβητήσει την εκδοχή του για την πραγματικότητα όσον αφορά την Ουκρανία.
“Ο Πούτιν, ως αυταρχικός ηγέτης, απομονώνεται ολοένα και περισσότερο και πιστεύει τη δική του προπαγάνδα, πιστεύει ό,τι έγραψε, τις 5.000 λέξεις για την Ουκρανία που δεν είναι πραγματικό έθνος ή πραγματική χώρα, πιστεύει ότι αυτή είναι η αλήθεια”, δήλωσε ο Roche.
“Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει καμία ενημέρωση που θα επιτρέψει στον Πούτιν να ενημερωθεί ως προς το ποια είναι η πραγματικότητα και αυτή είναι η τέλεια συνταγή για μεγάλα λάθη – στρατιωτικά, πολιτικά και κοινωνικοοικονομικά και ο Πούτιν τα κάνει αυτά τα λάθη τώρα. Η πεποίθησή μου είναι ότι αυτό αποτελεί την αρχή του τέλους του Πούτιν, επειδή έχει αποδειχθεί ότι έχει πολύ λανθασμένη εντύπωση και είναι ανίκανος”.