Ένα νέο σκάνδαλο, με την ονομασία «Huaweigate», ταλανίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, καθώς οι βελγικές αρχές εντείνουν την έρευνά τους για φερόμενη διαφθορά στην οποία εμπλέκεται ο κινεζικός τεχνολογικός γίγαντας Huawei. Εχθές (21/5), η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανακοίνωσε στην ολομέλεια ότι έλαβε επίσημο αίτημα από Βέλγους εισαγγελείς για την άρση της κοινοβουλευτικής ασυλίας πέντε μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μια κίνηση που θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για τη δίωξή τους σε για δράσεις επιρροής έναντι μετρητών.
Οι εμπλεκόμενοι νομοθέτες είναι οι Σαλβατόρε Ντε Μέο, Φούλβιο Μαρτουτσιέλο, και Τζιούζη Πρίντσι από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ), ο Μαλτέζος Σοσιαλιστής Ντανιέλ Αττάρ και ο Βούλγαρος φιλελεύθερος Νικόλα Μίντσεβ από την ομάδα Renew Europe. Και οι πέντε αρνήθηκαν τους ισχυρισμούς, με ορισμένους να ισχυρίζονται ότι η εμπλοκή τους αποτελεί περίπτωση λανθασμένης ταυτότητας ή παρεξήγησης.
Τι ερευνούν οι Βέλγοι
Η έρευνα επικεντρώνεται σε υποψίες, ότι η κορυφαία κινεζική εταιρεία τηλεπικοινωνιών, Huawei συμμετείχε σε παράνομες πρακτικές άσκησης πίεσης για να επηρεάσει τη χάραξη πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι βελγικές αρχές διερευνούν εάν η εταιρεία προσέφερε δωροδοκίες, συμπεριλαμβανομένων μετρητών, πολυτελών ταξιδιών και άλλων προνομίων, όπως εισιτήρια για εκδηλώσεις υψηλού προφίλ, σε ευρωβουλευτές και το προσωπικό τους, με αντάλλαγμα ευνοϊκές πολιτικές θέσεις, ιδίως όσον αφορά την ανάπτυξη υποδομών 5G στην Ευρώπη.
Η έρευνα, η οποία άρχισε να γίνεται πρωτοσέλιδο τον Μάρτιο του 2025 μετά από επιδρομές σε 21 τοποθεσίες στο Βέλγιο και την Πορτογαλία, συμπεριλαμβανομένων των γραφείων της Huawei στις Βρυξέλλες, αποκάλυψε αυτό που οι ερευνητές περιγράφουν ως ένα εξελιγμένο δίκτυο λομπιστών που φέρεται να εργάζονται για την προώθηση των συμφερόντων της Huawei εντός των θεσμικών οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σύμφωνα με αναφορές, η έρευνα, με την κωδική ονομασία «Génération», συνεχίζεται εδώ και μήνες, εστιάζοντας σε κατηγορίες ενεργητικής διαφθοράς, νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, πλαστογραφίας και συμμετοχής σε εγκληματική οργάνωση. Ένα βασικό αποδεικτικό στοιχείο είναι μια επιστολή του Φεβρουαρίου 2021 που υπογράφηκε από οκτώ ευρωβουλευτές, συμπεριλαμβανομένου του Fulvio Martusciello, η οποία προέτρεπε τους Ευρωπαίους Επιτρόπους να μην αφήσουν τις γεωπολιτικές εντάσεις να εμποδίσουν την ανάπτυξη του 5G – μια στάση που θα ωφελούσε την Huawei. Οι Βέλγοι εισαγγελείς εξετάζουν εάν έγιναν πληρωμές για την εξασφάλιση της σύνταξης και των υπογραφών της επιστολής, με ισχυρισμούς ότι προσφέρθηκαν 15.000 ευρώ στον κύριο συντάκτη της επιστολής και 1.500 ευρώ σε κάθε συνυπογράφοντα.
Οι ευρωβουλευτές υπό έλεγχο
Οι πέντε ευρωβουλευτές των οποίων ζητήθηκε η άρση ασυλίας τους είναι οι:
- Σαλβατόρε Ντε Μέο (Salvatore De Meo): Ιταλός ευρωβουλευτής τοτ ΕΛΚ, πρώην πρόεδρος της Επιτροπής Συνταγματικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιβεβαίωσε ο ίδιος στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης ότι βρίσκεται υπό έρευνα. Περιέγραψε τη συμμετοχή του ως περιορισμένη σε μια «ευχάριστη συνάντηση» έξω από το Κοινοβούλιο, στην οποία παρευρέθηκαν εκπρόσωποι της Huawei, και αρνήθηκε οποιαδήποτε παράβαση.
- Φούλβιο Μαρτουτσιέλο (Fulvio Martusciello): Ιταλός Ευρωβουλευτής του ΕΛΚ, με μακρά θητεία και επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Forza Italia. Φέρεται πως είναι η κεντρική προσωπικότητα στην έρευνα. Ήταν ένας από τους υπογράφοντες της επιστολής υπέρ της Huawei του 2021, την οποία αργότερα διέγραψε από τον λογαριασμό του στην πλατφόρμα “X”. Τόσο ο πρώην κοινοβουλευτικός σύμβουλός του όσο και ο νυν βοηθός του ερευνώνται, με ισχυρισμούς ότι διευκόλυναν πληρωμές που σχετίζονται με την επιστολή. Ο Μαρτουτσιέλο έχει παραμείνει σιωπηλός.
- Τζιουζεπίνα Πρίντσι (Giusi Princi): Νεοεκλεγείσα Ιταλίδα ευρωβουλευτής του ΕΛΚ. Η Πρίντσι αρνήθηκε κατηγορηματικά τους ισχυρισμούς, αποκαλώντας την εμπλοκή της «σαφές λάθος». Ισχυρίζεται ότι βρισκόταν στην Ιταλία για να παρακολουθήσει την σχολική εκδήλωση της κόρης της στις 25 Ιουνίου 2024, την ημερομηνία μιας φερόμενης αδήλωτης συνάντησης με λομπίστες της Huawei στις Βρυξέλλες. Η Πρίντσι σημείωσε επίσης ότι δεν είχε ακόμη αναλάβει τον ρόλο της ως ευρωβουλευτής κατά τη στιγμή της υποτιθέμενης συνάντησης, εκφράζοντας την πεποίθηση ότι το λάθος θα διευκρινιστεί. Ήδη, σήμερα (22/5) οι βελγικές αρχές παραδέχτηκαν το λάθος τους και απέσυραν το αίτημα άρσης της ασυλίας της.
- Ντανιέλ Αττάρ (Daniel Attard): Μαλτέζος Σοσιαλιστής ευρωβουλευτής. Παραδέχτηκε ότι παρευρέθηκε σε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα της Άντερλεχτ τον Σεπτέμβριο του 2024 στο εταιρικό θεωρείο της Huawei, αλλά ισχυρίστηκε ότι δεν γνώριζε την εμπλοκή της εταιρείας. Δήλωσε ότι μια επακόλουθη συνάντηση με εκπροσώπους της Huawei δηλώθηκε δεόντως και ότι δεν είχε περαιτέρω επαφή με την εταιρεία. Ο Αττάρ ζήτησε επίσημα την άρση της ασυλίας του για να συνεργαστεί πλήρως με τους ερευνητές.
- Νίκολα Μίντσεφ (Nikola Georgiev Minchev): Ο Βούλγαρος φιλελεύθερος (ομάδα RENEW), πρώην πρόεδρος της Βουλγαρικής Εθνοσυνέλευσης, συνδέεται επίσης με τον ποδοσφαιρικό αγώνα με την Άντερλεχτ. Το γραφείο του κοινοβουλευτικού βοηθού του, Άνταμ Μούχταρ, δέχτηκε έφοδο από την αστυνομία τον Μάρτιο του 2025. Ο Μίντσεφ αρνήθηκε οποιαδήποτε παράβαση, τονίζοντας ότι δεν υπάρχουν επίσημες κατηγορίες εναντίον του και εξέφρασε την προθυμία του να συνεργαστεί με τις αρχές.
Το αίτημα άρσης της ασυλίας των ευρωβουλευτών έχει διαβιβαστεί στην Επιτροπή Νομικών Θεμάτων (JURI) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία θα εξετάσει κάθε υπόθεση ξεχωριστά. Η επιτροπή, η οποία έχει προγραμματιστεί να συνεδριάσει στις 4-5 Ιουνίου 2025, θα συντάξει εκθέσεις που θα προτείνουν την άρση της ασυλίας, με την τελική απόφαση να απαιτείται ψηφοφορία από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου.
Η διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει μόλις τέσσερις εβδομάδες εάν επισπευσθεί ή έως και ένα έτος σε πιο σύνθετες υποθέσεις. Σημειώνεται ότι, η άρση της ασυλίας δεν συνεπάγεται ενοχή, αλλά επιτρέπει στους εισαγγελείς να προχωρήσουν στην έρευνά τους.
Πλήγμα στην αξιοπιστία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
Το «Huaweigate» ξεπροβάλει μετά το σκάνδαλο «Qatargate» του 2022, το οποίο αποκάλυψε παρόμοιους ισχυρισμούς για ξένη επιρροή και δωροδοκία εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η επανάληψη τέτοιων σκανδάλων έχει αναζωπυρώσει τις εκκλήσεις για ισχυρότερη ηθική εποπτεία και μέτρα διαφάνειας.
Ευρωβουλευτές, όπως ο Ολλανδός φιλελεύθερος Μπαρτ Γροτχάουζ (Bart Groothuis) και ο Γερμανός πράσινος Ντανιέλ Φρόϊντ (Daniel Freund) κάλεσαν την Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα να αναλάβει αποφασιστική δράση, με ορισμένους να προτείνουν προσωρινή απαγόρευση της πρόσβασης της Huawei σε κοινοβουλευτικές εγκαταστάσεις κατά τη διάρκεια της έρευνας.
Οι επικριτές υποστηρίζουν ότι η απροθυμία του της Ευρωβουλής να δημιουργήσει ένα κοινό όργανο δεοντολογίας σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ το έχει καταστήσει ευάλωτο σε τέτοια σκάνδαλα. Μάλιστα, για την προεδρία ενός τέτοιου οργάνου έχει προταθεί ο πρώτος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάϊ.
Ο Ρουμάνος Σοσιαλιστής Βίκτορ Νεγκρέσκου (Victor Negrescu), αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς, τόνισε την ανάγκη για «ισχυρή εποπτεία και λογοδοσία», ενώ ο Νίκολας Αιόσα της Transparency International ζήτησε «ταχεία, ευρεία και ουσιαστική μεταρρύθμιση της δεοντολογίας».
Ο ρόλος της Huawei
Η Huawei, παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνολογία 5G, αντιμετωπίζει εδώ και καιρό έλεγχο στην Ευρώπη λόγω των φερόμενων δεσμών της με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα και των ανησυχιών για κατασκοπεία. Η εταιρεία έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς για δωροδοκία, δηλώνοντας ότι τους λαμβάνει σοβαρά υπόψη και επικοινωνεί με τους ερευνητές για να διευκρινίσει την κατάσταση.
Ωστόσο, οι αποκαλύψεις της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών στοιχείων που συνδέουν τους λομπίστες της Huawei με την επιστολή του 2021, έχουν εντείνει τις υποψίες σχετικά με τις πρακτικές άσκησης πίεσης από την εταιρεία.
Το σκάνδαλο εγείρει επίσης ευρύτερα ερωτήματα σχετικά με την ξένη επιρροή στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ, ιδίως καθώς το μπλοκ πλοηγείται στη στρατηγική του σχέση με την Κίνα. Με έως και 15 νυν και πρώην ευρωβουλευτές να βρίσκονται στο ραντάρ των ερευνητών, η πλήρης έκταση της φερόμενης επιχείρησης επιρροής της Huawei παραμένει ασαφής.
Προς το παρόν, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναμένει τα επόμενα βήματα σε αυτό που υπόσχεται να είναι μια παρατεταμένη και στενά παρακολουθούμενη έρευνα.
Το «Huaweigate» χρησιμεύει ως μια έντονη υπενθύμιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ στην προστασία της ακεραιότητάς τους από εξωτερικές επιρροές, με τις εκκλήσεις για μεταρρύθμιση να γίνονται όλο και πιο έντονες εν μέσω των επιπτώσεων.
Ανταπόκριση από Βρυξέλλες: Γιώργος Συριόπουλος