Handelsblatt: Γιατί το ταξίδι του Γερμανού καγκελάριου στην Κίνα ήταν απογοητευτικό

Στο ταξίδι του στην Κίνα, ο ομοσπονδιακός καγκελάριος Όλαφ Σολτς (SPD) κάλεσε τη Λαϊκή Δημοκρατία να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Ρωσία για να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η Λαϊκή Δημοκρατία έχει επίσης ευθύνη για την ειρήνη στον κόσμο. “Είπα στον πρόεδρο Σι ότι είναι σημαντικό για την Κίνα να χρησιμοποιήσει την επιρροή της στη Ρωσία”, δήλωσε ο Σολτς κατά την εναρκτήρια επίσκεψή του στο Πεκίνο σε συνάντηση με τον επικεφαλής της κυβέρνησης Λι Κετσιάνγκ.

Νωρίτερα, είχε συναντηθεί με τον κρατικό και κομματικό ηγέτη Σι Τζινπίνγκ. Ο Σι και ο Σολτς προειδοποίησαν τον ηγέτη του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Πούτιν κατά της κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία. “Ο πρόεδρος Σι και εγώ συμφωνούμε: οι απειλητικές χειρονομίες με πυρηνικά είναι ανεύθυνες και επικίνδυνες για την πυρκαγιά. Με τη χρήση πυρηνικών όπλων, η Ρωσία θα περνούσε μια γραμμή που η κοινότητα των κρατών έχει χαράξει από κοινού”, δήλωσε ο Σολτς.

Ο καγκελάριος χαρακτήρισε την Κίνα “μεγάλη χώρα”. Ωστόσο, ο Scholz προειδοποίησε τη Λαϊκή Δημοκρατία κατά της στρατιωτικής επέμβασης στην Ταϊβάν. Οποιαδήποτε αλλαγή στο status quo θα πρέπει να είναι “μόνο ειρηνική και με αμοιβαία συμφωνία”, δήλωσε ο καγκελάριος. “Η Κίνα έχει ιδιαίτερη ευθύνη εκεί”. Ο Σολτς αντιδρούσε στις επανειλημμένες απειλές της κινεζικής πλευράς να εισβάλει στρατιωτικά στη δημοκρατική νησιωτική δημοκρατία σε περίπτωση που οι Ταϊβανέζοι αντιταχθούν στην ειρηνική “ενοποίηση”.

Το ταξίδι του καγκελάριου Σολτς στην Κίνα προκάλεσε εκ των προτέρων επικρίσεις

Για τον Σολτς, η εναρκτήρια επίσκεψη στην Κίνα ήταν μια ακροβασία σε τεντωμένο σχοινί. Το γεγονός ότι συναντήθηκε με τον Σι στο Πεκίνο τόσο σύντομα μετά το μεγάλο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος, στο οποίο ο Σι εδραίωσε περαιτέρω την εξουσία του, είχε προκαλέσει εκ των προτέρων επικρίσεις. Το περιβάλλον του Σολτς είχε μιλήσει για ένα “διερευνητικό ταξίδι” πριν από την αναχώρηση. Στόχος ήταν η δημιουργία προσωπικής επαφής με τον αρχηγό του κινεζικού κράτους. Μέχρι τότε, ο Σι και ο Σολτς είχαν μιλήσει μεταξύ τους μόνο μέσω τηλεφώνου και βίντεο.

Στο Πεκίνο, ωστόσο, ο Σολτς δεν κουράστηκε να τονίζει ότι το ταξίδι ήταν το σωστό. “Είναι καλό και σωστό που βρίσκομαι στην Κίνα”, δήλωσε στην απογευματινή συνέντευξη Τύπου με τον Λι. Ο Κινέζος πρωθυπουργός είχε προηγουμένως συγχαρεί τον Σολτς “εκ μέρους της κινεζικής κυβέρνησης” για το ταξίδι του στην Κίνα.

Οι ΗΠΑ χαιρέτισαν ρητά το αμφιλεγόμενο ταξίδι της καγκελαρίου. Συμφωνούν πλήρως με τους λόγους του Σολτς για το ταξίδι, δήλωσε την Παρασκευή στο Μύνστερ ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των εκπροσώπων των επτά σημαντικότερων δυτικών βιομηχανικών χωρών (G7), συνέχισε λέγοντας ότι η ομάδα των κρατών έχει επίγνωση της ανάγκης να συντονίσει τη στάση της απέναντι στην Κίνα.

Πώς άλλαξαν οι σχέσεις των χωρών με την πάροδο του χρόνου

Στην εναρκτήρια δήλωσή του, ο αρχηγός του κράτους και του κόμματος Σι Τζινπίνγκ υπενθύμισε το ταξίδι του στη Γερμανία – και είπε ότι είχε συναντηθεί με τον Σολτς στο Αμβούργο το 2017 και είχε γίνει “πολύ θερμά δεκτός” τότε. Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, ο Σι εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η επίσκεψη του Σολτς θα οδηγήσει σε εμβάθυνση της “ρεαλιστικής συνεργασίας” μεταξύ Γερμανίας και Κίνας σε όλους τους τομείς.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού έγινε επίσης σαφές πόσο πιο ελεγχόμενα είναι τα πράγματα στην Κίνα σε σύγκριση με την τελευταία επίσκεψη επικεφαλής γερμανικής κυβέρνησης πριν από τρία χρόνια. Μέχρι το τέλος δεν ήταν σαφές αν θα επιτρεπόταν η υποβολή ερωτήσεων στη συνέντευξη Τύπου με τον Κινέζο πρωθυπουργό και τον Σολτς.

Στο τέλος, η κινεζική πλευρά παρουσίασε στους Γερμανούς επισκέπτες ένα τετελεσμένο γεγονός. “Λόγω περιορισμένου χρόνου”, δεν επιτράπηκαν ερωτήσεις, ανακοίνωσε κρατικός αξιωματούχος λίγα λεπτά πριν από την έναρξη. Ο Σολτς δεν επιτράπηκε να απαντήσει σε ερωτήσεις. Θα ήταν κοντόφθαλμο να αποδώσουμε την ευθύνη αποκλειστικά στις σχέσεις της νέας γερμανικής κυβέρνησης με την Κίνα.

Η ελευθερία του Τύπου έχει περιοριστεί όλο και περισσότερο τα χρόνια μετά την επίσκεψη της πρώην καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ το 2019, όταν οι ερωτήσεις επιτρέπονταν ακόμη. Αλλά είναι ένα ακόμη μήνυμα ότι η Κίνα είναι όλο και λιγότερο πρόθυμη να κάνει περαιτέρω παραχωρήσεις στον πολυδιαφημισμένο εταίρο της, το Βερολίνο.

Το γεγονός ότι οι γερμανοκινεζικές σχέσεις έχουν ψυχρανθεί κάπως είναι εμφανές και στις οικονομικές σχέσεις: Η υπογραφή συμβολαίων για συμφωνίες δισεκατομμυρίων, όπως συνηθιζόταν, δεν γιορτάστηκε. Η επιχειρηματική αντιπροσωπεία ήταν απομονωμένη για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, δεν υπήρχε καν ευκαιρία για φωτογραφίες.

Όταν κινεζικές και γερμανικές εταιρείες συναντήθηκαν για δείπνο με τον Scholz και τον πρωθυπουργό Λι το βράδυ, η κινεζική επιχειρηματική αντιπροσωπεία αποτελούνταν κυρίως από κρατικές εταιρείες, σύμφωνα με πληροφορίες της Handelsblatt. Έτσι, εκπροσωπήθηκαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των χρηματοπιστωτικών ομίλων ICBC, Bank of China, CITIC, China Chengtong, των ενεργειακών εταιρειών State Grid και State Power, του ομίλου τροφίμων COFCO, καθώς και του κατασκευαστή σιδηροδρομικών οχημάτων CRRC και του ομίλου China General Technology.

Επιπλέον, στις συναντήσεις συμμετείχαν ο συνιδρυτής του ιδιωτικού κατασκευαστή μπαταριών για ηλεκτρονικά αυτοκίνητα Gotion, ο επικεφαλής του παρόχου υπηρεσιών μηχανικής Shanghai Supezet, καθώς και εκπρόσωπος της διοίκησης της αυτοκινητοβιομηχανίας Geely. Είναι επίσης αξιοσημείωτο ότι οι ειδικοί παρακολούθησης Sensetime και Nutech συμμετείχαν στην κινεζική αντιπροσωπεία.

Το συμπέρασμα του Σολτς μετά το ταξίδι

Τουλάχιστον ο καγκελάριος μπόρεσε να ανακοινώσει μια επιτυχία στο Πεκίνο. Είχε μιλήσει τόσο με τον Σι όσο και με τον Λι για τα εμβόλια, μεταξύ άλλων. “Αυτό περιλαμβάνει την έγκριση του εμβολίου της Biontech για τους ομογενείς στην Κίνα”, δήλωσε ο Σολτς.. Πρόκειται για μια σημαντική ανακάλυψη για τη γερμανική φαρμακευτική εταιρεία και μια ανακούφιση για τους ξένους υπηκόους που ζουν στην Κίνα, οι οποίοι μέχρι τώρα είχαν πρόσβαση μόνο στο λιγότερο αποτελεσματικό κινεζικό εμβόλιο.

Οι δύο πλευρές είχαν επίσης συζητήσει την προοπτική μιας ευρύτερης έγκρισης στην Κίνα. “Αυτό θα μας επιτρέψει να συμβάλουμε από κοινού στην καταπολέμηση της πανδημίας”, εξήγησε η καγκελάριος. Ο Σολτς μπόρεσε να ανακοινώσει άλλη μια μικρή επιτυχία στη συνεργασία για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Η Κίνα και η Γερμανία συμφώνησαν να καθιερώσουν διάλογο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό.

Ωστόσο, ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι εξήρε επίσης τις οικονομικές σχέσεις: “Υπάρχουν ακόμη μεγάλες δυνατότητες για τη συνεργασία μας”. Η Κίνα και η Γερμανία θα στείλουν ένα κοινό μήνυμα σε μια δύσκολη παγκόσμια κατάσταση: “Υπερασπιζόμαστε το ελεύθερο εμπόριο”, δήλωσε ο Λι. Ο Σολτς ήταν πιο συγκρατημένος. Η γερμανική κυβέρνηση υποστηρίζει τις γερμανικές εταιρείες που διασφαλίζουν ευρύτερα τον εφοδιασμό τους με πρώτες ύλες, εξήγησε ο Σολτς. Στα συμπεράσματά του στο τέλος του ταξιδιού, προειδοποίησε ότι πρέπει να υπάρχουν “ίσοι όροι ανταγωνισμού” για τις γερμανικές εταιρείες στην Κίνα. Όλα όσα επιτρέπεται να κάνουν οι κινεζικές εταιρείες στη Γερμανία πρέπει να επιτρέπονται και στις γερμανικές εταιρείες στην Κίνα, είπε.

Ο Σολτς μίλησε επίσης στο Πεκίνο για πολλά θέματα που η Κίνα δεν θέλει να βλέπει να συζητούνται δημοσίως. Εκτός από την Ταϊβάν, η καγκελάριος αναφέρθηκε επίσης στην κατάσταση στη δυτική κινεζική επαρχία Σιντζιάνγκ. Εδώ και χρόνια, η Κίνα κατηγορείται για μαζικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά της μουσουλμανικής μειονότητας των Ουιγούρων που ζουν εκεί.

Το ταξίδι του καγκελαρίου δεν ήταν δύσκολο μόνο λόγω της ασυνήθιστα έντονης κριτικής που ασκήθηκε εκ των προτέρων. Οι αυστηροί περιορισμοί καθιστούσαν επίσης δύσκολη την επίσκεψη στην κινεζική πρωτεύουσα. Έτσι, όλα τα μέλη της αντιπροσωπείας έπρεπε να υποβληθούν σε αρκετούς ελέγχους, τόσο πριν όσο και μετά το ταξίδι. Όποιος συναντούσε τα μέλη της αντιπροσωπείας έπρεπε να βρίσκεται σε καραντίνα σε κρατικά καταλύματα για δέκα ημέρες μετά.

Ο Σολτς καλεί την Κίνα να ασκήσει επιρροή στη Ρωσία
Παρά το αυστηρά προγραμματισμένο πρόγραμμα, ο Σολτς αφιέρωσε 3/4 της ώρας για μια εικονική συνάντηση με Γερμανούς στο Πεκίνο λίγο πριν επιστρέψει στην πατρίδα του. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο καγκελάριος ήθελε όσο το δυνατόν περισσότερους συμμετέχοντες από όλα τα κοινωνικά στρώματα και όλες τις ηλικιακές ομάδες. Ήθελε να ακούσει από πρώτο χέρι πώς αντιλαμβάνονται οι συμπατριώτες του την καθημερινή ζωή στη Λαϊκή Δημοκρατία. Η συνάντηση, η οποία έγινε με τηλεδιάσκεψη από τη γερμανική πρεσβεία, πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών.

Η αυξημένη παρουσία των κινεζικών δυνάμεων ασφαλείας μπροστά από την πρεσβεία έδειξε πόσο νευρική ήταν η κινεζική πλευρά σχετικά με αυτή τη μορφή συνομιλιών. Η προκάτοχος του Σολτς, Μέρκελ, συναντιόταν πάντα με εκπροσώπους της κινεζικής κοινωνίας των πολιτών κατά τη διάρκεια των ταξιδιών της στη Λαϊκή Δημοκρατία για να συζητήσει τη δύσκολη κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Όπως έγινε γνωστό μετά την αναχώρηση του Σολτς, ο καγκελάριος είχε ήδη μιλήσει με Κινέζους δικηγόρους για τα ανθρώπινα δικαιώματα μέσω ασφαλούς βιντεοκλήσης πριν από το ταξίδι του στο Πεκίνο.

Το βράδυ, ο Σολτς επέστρεψε αεροπορικώς στο Βερολίνο μετά από μόλις έντεκα ώρες παραμονής στο Πεκίνο. Αυτό που παραμένει είναι η αίσθηση μιας όλο και πιο δύσκολης σχέσης στην οποία λίγα πράγματα είναι ίδια με αυτά που ήταν πριν από τρία χρόνια.