Το μεταναστευτικό και η υιοθέτηση μίας ενιαίας στρατηγικής αποτελεί ένα μόνιμο αγκάθι στο «σώμα» της ευρωπαϊκής οικογένειας. Η τελευταία που δεν φημίζεται για την… ομοψυχία και την αλληλεγγύη που επιδεικνύει σε μείζονα ζητήματα, τα οποία δεν άπτονται μόνο τα οικονομικό-νομισματικά, είχε δημιουργήσει ένα πεδίο ουσιαστικής συνεννόησης το τελευταίο διάστημα.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Τα αυτονόητα εφάρμοζε δηλαδή: να μην κουβαλάει η Ελλάδα και άλλες χώρες του Νότου όλο το φορτίο των μεταναστευτικών ροών, το οποίο να επιμερίζεται-στο μέτρο του δυνατού και αναλογικά-στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη. Η παραπάνω «συνθήκη» που έφερε ισορροπία εντός της ΕΕ στην αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος, πετάχτηκε στο βρόντο από τη Γερμανία.
Ψάχνοντας πολιτικό σωσίβιο μετά τον καταποντισμό στις περιφερειακές εκλογές και τη «βουτιά» στις δημοσκοπήσεις, ο Όλαφ Σολτς υιοθέτησε την ατζέντα του ακροδεξιού κόμματος AfD για το προσφυγικό. Καταργεί de facto και με «το έτσι θέλω» τη συνθήκη του Σένγκεν, που εγγυάται ανοιχτά σύνορα και ελεύθερες μετακινήσεις χωρίς ελέγχους διαβατηρίων, προκαλώντας ισχυρούς κλυδωνισμούς και έντονη ανησυχία στην Ευρώπη.
Η Γερμανία λειτουργεί και πάλι μονομερώς, όπως έχει πράξει στο παρελθόν για οικονομικά ζητήματα, όπως για παράδειγμα την αμοιβαιοποίηση του χρέους. Τώρα ήταν η σειρά του Σολτς να βάλει πάνω από το ευρωπαϊκό κοινό συμφέρον τη δική του πολιτική σκοπιμότητα, προκειμένου να γίνει αρεστός στην δεξιά-ακροδεξιά δεξαμενή ψηφοφόρων στη Γερμανία.
Το αναντίρρητο συμπέρασμα είναι ότι η αλλαγή της στάσης της Γερμανίας σε πρόσφυγες και μετανάστες μπορεί να δημιουργήσει ρήγμα στην ΕΕ και απειλεί τη Συνθήκη Σένγκεν. Προκαλεί φόβους για «ανάφλεξη» του μεταναστευτικού στην Ευρώπη που θα την βρει και πάλι διχασμένη. Η επαναπροώθηση προσφύγων στις χώρες πρώτης υποδοχής, έναντι μάλιστα οικονομικού ανταλλάγματος ανά… κεφάλι, μια πρόταση που διέρρευσε εντέχνως το Βερολίνο, απορρίφθηκε χωρίς δεύτερη σκέψη από την Ελλάδα και άλλα κράτη.
Αλλαγή στάσης και από άλλες χώρες
Αυτό που αποτελεί «εστία» ανησυχίας και προβληματισμού για την Ευρώπη είναι το γεγονός ότι κι άλλες κυβερνήσεις, συχνά υπό την πίεση ακροδεξιάς ρητορικής για τη μετανάστευση, έχουν επαναφέρει πιο σκληρούς διασυνοριακούς ελέγχους που δεν συνάδουν με όσα προβλέπει η συνθήκη του Σένγκεν. Υπό αυτή την έννοια επιβεβαιώνονται οι φόβοι όσων επισήμαιναν ότι η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γηραιά Ήπειρο θα χτυπήσει στην καρδιά του ευρωπαϊκού δόγματος για το μεταναστευτικό, με τη συνθήκη του Σένγκεν να βρίσκεται στο επίκεντρο.
«Χτίζει» άμυνες η Ελλάδα
Το νέο τοπίο στο μεταναστευτικό που δημιουργείται με την Γερμανία να έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ανησυχεί ιδιαιτέρως την ελληνική κυβέρνηση, που επιχειρεί-ευλόγως- να χτίσει άμυνες και να βρει συμμάχους στην Ευρώπη. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει καταλογίσει ήδη στην κυβέρνηση Σολτς τη μονομερή κατάργηση της συνθήκης του Σένγκεν, ενώ προανήγγειλε ότι η Ελλάδα θα θέσει το ζήτημα στη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.