Ο οίκος αξιολογήσεων Fitch έλαβε την απόφαση να υποβαθμίσει την πιστοληπτική ικανότητα των ΗΠΑ λόγω δημοσιονομικών ανησυχιών και επιδείνωσης της διακυβέρνησης της χώρας, αλλά για την πόλωση που αντικατοπτρίστηκε σε ένα βαθμό από την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου του 2021, δήλωσε στο Reuters ο Ρίτσαρντ Φράνσις, ανώτερος διευθυντής της Fitch Ratings.
Σε μια κίνηση που εξέπληξε τους επενδυτές, η Fitch υποβάθμισε το αξιόχρεο των Ηνωμένων Πολιτειών από την ανώτερη βαθμίδα AAA σε μία χαμηλότερα, δηλαδή AA+ (νωρίς τα ξημερώματα σήμερα ώρα Ελλάδας) επικαλούμενη δημοσιονομική επιδείνωση τα επόμενα τρία χρόνια και τις επανειλημμένες διαπραγματεύσεις μέχρι την τελευταία στιγμή για το ανώτατο όριο χρέους της χώρας, που απειλούν την ικανότητα της κυβέρνησης να εξυπηρετήσει τις υποχρεώσεις της.
Όπως επισήμανε ο Ρίτσαρντ Φράνσις, σε αποκλειστικές δηλώσεις που έκανε στο Reuters, η απόφαση του οίκου αξιολόγησης στηρίχθηκε σε μία επιδείνωση της ικανότητας διακυβέρνησης που βλέπει στις ΗΠΑ, η οποία όπως είπε παρέχει μειωμένη εμπιστοσύνη στην ικανότητα της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει δημοσιονομικά θέματα και ζητήματα χρέους.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η επιδείνωση αυτή, όπως και η αυξημένη πόλωση στο πολιτικό κλίμα της χώρας, αντικατοπτρίστηκαν στην εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου του 2021, κάτι που τόνισε ο οίκος σε συζητήσεις που είχε με το Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ πριν την απόφαση.
Υπενθυμίζεται ότι στις 6 Ιανουαρίου 2021 υποστηρικτές του απερχόμενου τότε Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ συγκεντρώθηκαν στην Ουάσινγκτον, για να διαμαρτυρηθούν για το αποτέλεσμα των προεδρικών εκλογών του 2020.
Μεγάλο μέρος από το πλήθος υποστηρικτών του Τραμπ κατευθύνθηκε στο Κογκρέσο και εισέβαλε σε αυτό, όπου στις πόρτες των θαλάμων του έλαβε χώρα ένοπλη σύγκρουση με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 4 υποστηρικτές του Τραμπ και ένας άνδρας της ασφάλειας του Καπιτωλίου.
“Ήταν κάτι που τονίσαμε γιατί απλώς αντανακλά την επιδείνωση της ικανότητας διακυβέρνησης. Ένα από τα πολλά”, είπε ο Φράνσις στο Reuters.
Όπως εξήγησε ο ίδιος, “έχεις το ανώτατο όριο του χρέους, έχεις την 6η Ιανουαρίου. Σαφώς, αν κοιτάξετε την πόλωση και με τα δύο κόμματα… οι Δημοκρατικοί έχουν πάει πιο αριστερά και οι Ρεπουμπλικάνοι πιο δεξιά, οπότε η μέση βασικά καταρρέει”.
Σημειώνεται ότι με την κίνησή της η Fitch έγινε ο δεύτερος μεγάλος οίκος που αφαιρεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες το υψηλότερο επίπεδο αξιολόγησης (ΑΑΑ) μετά την Standard & Poor’s το 2011.
Η απόφαση της Fitch συνάντησε έντονη κριτική από την υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλεν, η οποία τη χαρακτήρισε “αυθαίρετη και βασισμένη σε ξεπερασμένα δεδομένα”.
Αναφερόμενος στους λόγους της υποβάθμισης, ο Φράνσις επισήμανε την επιδείνωση του προφίλ του χρέους των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, τα υψηλότερα επιτόκια που πιθανώς να κάνουν το χρέος της χώρας “πιο βαρύ”, αλλά και τις πολιτικές αντιπαραθέσεις για το ανώτατο όριο χρέους.
“Και, πιστεύω, προφανώς η ίδια η διαμάχη για το όριο χρέους υπογράμμισε τις ακρότητες και την πόλωση που έχουμε δει και συμβαίνει κάθε δύο χρόνια πλέον, τουλάχιστον από το 2011 πάνω κάτω”, ανέφερε.
Σύμφωνα με το στέλεχος της Fitch, για να αναβαθμιστεί ξανά στην κορυφαία βαθμίδα το αξιόχρεο των ΗΠΑ, θα πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός παραγόντων, όπως η σταθεροποίηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ και πιθανώς μια μόνιμη αναστολή του ανώτατου ορίου χρέους.
Ωστόσο, δεν προβλέπει περαιτέρω ενέργειες χαμηλότερης αξιολόγησης ακόμα και αν προκύψει νέο ενδεχόμενο κυβερνητικού shutdown στο εγγύς μέλλον.
“Αυτό θα υπογράμμιζε απλώς την πραγματική πολιτική πόλωση και το είδος της επιδείνωσης της διακυβέρνησης που έχουμε ήδη σημειώσει… Η υποβάθμιση κατά δύο βαθμίδες θα ήταν πολύ σκληρή”, είπε.