Γιατί σήμανε “κόκκινος συναγερμός” στο Χρηματιστήριο

Σε “σήμα” από την τάση των ξένων χρηματιστηρίων ή σε κάποια “χείρα βοηθείας” από το εσωτερικό μέτωπο, που πάντως για την ώρα δεν είναι απολύτως σαφές με ποια αφορμή θα μπορούσαν να προκύψουν τόσο το ένα όσο και το άλλο, προσβλέπει πλέον η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά που βιώνει τις συνέπειες μιας βίαιης διόρθωσης.

Το Χρηματιστήριο από τις αρχές του μήνα περίπου έχει πάρει… short κλίση, υποκύπτοντας στις αβεβαιότητες που εσχάτως “πύκνωσαν” στο διεθνές στερέωμα, αλλά και στην αναζωπύρωση των εσωτερικών μετώπων που για κάποιο διάστημα είχαν “ξεχαστεί”, στον απόηχο της ελπιδοφόρας και σημαντικής πολιτικής αλλαγής στη χώρα.

Θα είναι, λοιπόν, ο Αύγουστος ο μήνας που θα “σπάσει” το επτάμηνο ανοδικό σερί της “Λ. Αθηνών” μέσα στο 2019; Βέβαια, έχουμε ακόμα μπροστά μας δύο “γεμάτες” χρηματιστηριακές εβδομάδες και ουδείς μπορεί να προδικάσει τι θα φέρει το θερινό φίνις, μέχρι τώρα πάντως οι short κρατούν στα χέρια τους την τάση, έχουν βρει βέλη για τη φαρέτρα τους, ελέγχουν την κατάσταση καθώς οι διεθνείς “μαύροι κύκνοι” έχουν εγκατασταθεί για τα καλά πάνω από τις αγορές.

Η αδυναμία που παρατηρείται σχεδόν στο σύνολο των δεικτών στο εξωτερικό, αποτέλεσμα της συνεχιζόμενης εμπορικής διαμάχης μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας, αλλά και λόγω της πολιτικής κρίσης στην Ιταλία, δίχως να παραγνωρίζονται και άλλες εστίες προβληματισμού, σε συνδυασμό με την απουσία νέων σημαντικών εξελίξεων στο εσωτερικό, όπου ήδη πάντως έχουν προεξοφληθεί ή και αποτιμηθεί θετικά μια σειρά από δεσμεύσεις ή κινήσεις της νέας κυβέρνησης, δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια αυτονόμησης στο Χ.Α. που έχει δεχθεί πιέσεις με επίκεντρο τις μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης και ειδικά τις τράπεζες, που στο πρώτο “κομμάτι” του Αυγούστου έχουν φτάσει ακόμα και να υποαποδίδουν έναντι του Γενικού Δείκτη.

Το διεθνές περιβάλλον

“Θα πρέπει ο S&P 500 να βγάλει άμεσα αντίδραση, διαφορετικά η Νέα Υόρκη και κατ’ επέκταση και οι υπόλοιπες αγορές κινδυνεύουν να βρεθούν σε φάση σημαντικής διόρθωσης και όση εξαέρωση έχουμε δει έως τώρα να μην είναι παρά μόνο η αρχή”, σημείωνε χρηματιστηριακός παράγοντας που συνηθίζει να παρακολουθεί με προσοχή τα τεκταινόμενα στην άλλη όχθη του Ατλαντικού.

“Βέβαια, το οξύμωρο είναι”, συνέχιζε ο ίδιος, “ότι το τελευταίο χρονικό διάστημα τα χρηματιστήρια είχαν συνηθίσει να ζούνε με τους κινδύνους και τις αβεβαιότητες, με τις ανησυχίες για την παγκόσμια ανάπτυξη και τις άλλες εστίες προβληματισμού. Ακόμα και εντάσεις όπως ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας, το Brexit κ.λπ., αν και αρχικά προκάλεσαν κλυδωνισμούς, τελικά δεν απέτρεψαν τους βασικούς δείκτες να πάνε υψηλότερα, μάλιστα παρατηρήθηκαν και ιστορικά υψηλά σε κάποια χρηματιστήρια. Ίσως οι παρεμβάσεις από τις Κεντρικές Τράπεζες να είχαν ναρκώσει, ή μάλλον προκαλέσει αισθήματα ευφορίας στους επενδυτές που έβλεπαν στα επιτόκια ή στην ποσοτική χαλάρωση τα εφαλτήρια για non stop άνοδο των τιμών, με τη ρευστότητα να ανεβάζει τις μετοχές”. Και καταλήγει επισημαίνοντας ότι πλέον, “οι επενδυτές θυμήθηκαν ότι δεν πρέπει να αναζητούν μόνο τρόπους για νέα κέρδη, αλλά και να βρούνε τρόπους να αποφύγουν τις νάρκες”.

Με απλά λόγια, το τοπίο άλλαξε, ο χάρτης των επενδυτικών κινήσεων επί της ουσίας έχει αρχίσει να σχεδιάζεται εκ νέου, ήδη από τα υψηλά των αγορών προ ολίγων εβδομάδων. Με τη Fed, την ΕΚΤ, τις Κεντρικές Τράπεζες, το Brexit, τον Σαλβίνι στην Ιταλία, τον σινοαμερικανικό εμπορικό ή και συναλλαγματικό “πόλεμο”, τις ανησυχίες για την παγκόσμια ανάπτυξη και τα άλλα “θερμά μέτωπα” να “γράφουν την τάση” και να “κρατάνε την μπαγκέτα των αγορών”.

Η “φαρέτρα” των short

Η Ελλάδα, άρα και το Χ.Α., όπως είχαμε επισημάνει από το “Κ” και άλλες φορές, είχε αρχικά καταφέρει να αυτονομηθεί θετικά, με “καύσιμο” τις προσδοκίες για αναζήτηση υπεραξιών στα assets της χώρας αλλά και εν όψει, τότε, της επικείμενης κυβερνητικής αλλαγής που έλαβε και ψήφο εμπιστοσύνης από τις αγορές. Ωστόσο, μάλλον δεν ήταν εφικτό το Χ.Α. συνεχώς να κινείται ανεξάρτητα και να “κλείνει τα αυτιά του” στους διεθνείς προβληματισμούς.

Οι απώλειες στη Wall με αφορμή μια σειρά από εστίες ανησυχιών και εντάσεων σε οικονομικό, πολιτικό και γεωστρατηγικό επίπεδο, “όπλισαν τα χέρια” των short players που, άλλωστε, είχαν σαν μια πολύ καλή αφορμή και το γεγονός ότι είχαν καταγραφεί σημαντικότατες αποδόσεις, σχεδόν 46% σε επίπεδο Γενικού Δείκτη, μεγαλύτερες σε κάποια blue chips και πολλαπλάσιες στις τράπεζες.

Το κλίμα, λοιπόν, στο εξωτερικό, οι αποδόσεις στα εγχώρια assets που επόμενο ήταν, σε περιόδους διεθνών αναταράξεων, να βάλουν σε σκέψεις τα hedge funds ώστε να προχωρήσουν σε κατοχύρωση υπεραξιών, τα ερωτήματα των επενδυτών για μια σειρά από εσωτερικές διεργασίες (τι θα γίνει με πλεονάσματα, ιδιωτικοποιήσεις, “κόκκινα” δάνεια κ.λπ.), η ενίσχυση των short θέσεων από κάποια funds, σε γενικές γραμμές έδωσαν “χώρο” σε όσους πόνταραν πτωτικά στο Χ.Α.

Από την άλλη πλευρά, δεν υπήρξε αναβάθμιση της χώρας από τον οίκο Fitch (σ.σ. αναβάθμιση που, πάντως, δεν ανέμεναν όσοι παρακολουθούν προσεκτικά τις κινήσεις των οίκων αξιολόγησης), εξέλιξη που δεν βοήθησε να ανακοπεί το εισαγόμενο πτωτικό κύμα. Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί και ότι παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξαν ουσιαστικές αλλαγές από τις αναδιαρθρώσεις του δείκτη MSCI, η αναπροσαρμογή των δεικτών που προσεχώς “ανεβάζει” τα χρηματιστήρια σε Κίνα και Σαουδική Αραβία, έχει σαν αποτέλεσμα να συντελείται αναδιάρθρωση χαρτοφυλακίων σε αναδυόμενες αγορές, όπως η ελληνική, στρέφοντας κεφάλαια προς τα εκεί.

Αξίζει, επίσης, να τεθεί στα υπόψη και ο νέος γύρος πωλήσεων, από την αρχή της εβδομάδας, στη Wall Street για το ελληνικό καλάθι GREK/ETF.

Μέσα σε όλο αυτό το κλίμα, πλησιάζει η ημέρα κρίσεως από τον οίκο Moody’s, που, μετά την επιφυλακτική στάση του οίκου Fitch, η οποία είναι αλήθεια ότι προβλημάτισε σε κάποιο βαθμό την αγορά η οποία ανέμενε κάπως καλύτερα λόγια ή έστω βελτίωση του outlook, έχει αποκτήσει μια σχετική βαρύτητα στη συνείδηση των επενδυτών. Βέβαια, υπάρχουν τόσα ανοιχτά μέτωπα που ίσως η ετυμηγορία του οίκου (είχε προγραμματιστεί για το βράδυ της Παρασκευής 23 Αυγούστου) να μην είναι απολύτως καταλυτική σε τούτη τη συγκυρία, πλην όμως, αναπόφευκτα, θα παίξει τον ρόλο της για τη συνέχεια, βραχυπρόθεσμα δε για το “κλείσιμο” του μήνα.

Μετά την ετυμηγορία του οίκου Fitch, η αγορά παραμένει επιφυλακτική απέναντι στις ανακοινώσεις της Moody’s, μια αναβάθμιση ίσως να μην είναι αυτό που αναμένουν οι επενδυτές λόγω της ευρύτερης συγκυρίας ή και λόγω των ανοιχτών εσωτερικών μετώπων, σε κάθε περίπτωση πάντως, κάποια θετικά λόγια, πόσω μάλλον μια έκπληξη από πλευράς του οίκου θα εκτιμηθεί δεόντως από τους εμπλεκόμενους στον κύκλο των συναλλαγών. Κατά συνέπεια, σε μια δύσκολη και κομβική συγκυρία ο “χρησμός” του διεθνούς οίκου αξιολόγησης θα έχει αυξημένη βαρύτητα και για το Ελληνικό Χρηματιστήριο.

Η τραπεζική υποχώρηση και η “παρέα των funds”

Δεν έχει περάσει και πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα από τότε που η Citigroup αναβάθμιζε τις τιμές-στόχους για τις τραπεζικές μετοχές. Αυτό, βέβαια, δεν… εμποδίζει χαρτοφυλάκια που κινούνται και μέσω του αμερικανικού τραπεζικού οίκου, όπως και άλλων προφανώς, να ρευστοποιούν θέσεις σε τραπεζικές μετοχές. Κατά κάποιες πληροφορίες της αγοράς, σε προηγούμενες πτωτικές συνεδριάσεις εντοπίστηκαν και 3-4 χαρτοφυλάκια με έδρα το Λονδίνο να πουλάνε μετοχές του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Σε κάποιες, δε, συνεδριάσεις, η πίεση ήταν ισχυρότερη και προσέγγιζε ενδοσυνεδριακά και διψήφια ποσοστά πτώσης, πριν αναλάβουν κάποια δράση “φίλιες δυνάμεις”, δίχως τεράστια περιθώρια αντίδρασης, κυρίως με τάση συμμαζέματος και “καλλωπισμού” τιμών στο ταμπλό. Κατά κάποιους brokers, η πτωτική κίνηση των τραπεζικών μετοχών παραπέμπει σε πραγματικούς πωλητές και όχι σε “παιχνίδια εντυπώσεων”, δηλαδή είχαμε να κάνουμε με traders που μειώνουν θέσεις, έχοντας άλλωστε κερδίσει από την προηγούμενη μεγάλη άνοδο, με την προσδοκία πως θα βρούνε χαμηλότερα σημεία εισόδου στα χαρτιά.

Βέβαια, παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι υπάρχουν εύλογες εστίες προβληματισμού για τις τράπεζες, σε σχέση με τις κινήσεις διαχείρισης των “κόκκινων” ανοιγμάτων, με την επάρκεια των κεφαλαίων τους, με την ποιότητα αυτών, με την κερδοφορία τους κ.λπ. Την ίδια δε ώρα, η αγορά ακόμα αναμένει ενδείξεις για το πότε θα δοθεί η έγκριση των Βρυξελλών κατ’ αρχάς για το σχέδιο δραστικής μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων που έχει εκπονήσει το ΤΧΣ, σε δεύτερη δε φάση για το σχέδιο της ΤτΕ.

Μέχρι προ ολίγων εβδομάδων οι εστίες αυτές, αν και υπήρχαν, είχαν πάει λίγο στην άκρη, αλλά φαίνεται ότι η επιβάρυνση του διεθνούς κλίματος αναζωπύρωσε τους προβληματισμούς, αύξησε το short selling στα χαρτιά και έφερε σημαντική αποκλιμάκωση τιμών. Ο κλάδος παραμένει δείκτης-κλειδί, ή… “βαρίδι” στις δύσκολες ημέρες, κατά συνέπεια η αγορά εύλογα εστιάζει στο “πού θα κάτσει η μπίλια”, κι ενώ funds όπως οι Lansdowne, Oceanwood, Marshall, BlackRock επιμένουν να εμφανίζονται με short positions, ενίοτε αυξημένες από ενημέρωση σε ενημέρωση, έναντι των τραπεζικών μετοχών (και όχι μόνο).

Τα blue chips και η συνέχεια

Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, το Χ.Α. έχει εισέλθει σε κρίσιμο σταυροδρόμι, όπου έχουν “χτυπήσει” ή κινδυνεύσει και κρίσιμα τεχνικά επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι από την προηγούμενη κιόλας εβδομάδα αναλυτές “χτυπούσαν καμπανάκι” για τα όρια των 830(+), 800-810 μονάδων ή των 780 για τον Γενικό Δείκτη, με την προσδοκία να σταματήσει άμεσα το πτωτικό κύμα και να εμφανιστεί στον ορίζοντα η αναστροφή της τάσης και η αντίδραση προς υψηλότερα επίπεδα.

Βέβαια, για να συμβεί αυτό, πρέπει είτε να προκύψει θετική εξέλιξη σε διεθνές επίπεδο, είτε να έχουμε κάποιο νέο στο εσωτερικό μέτωπο που θα δώσει “καύσιμα”. Γιατί, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, μαζί με την πολιτική ηγεσία της χώρας, και το Χ.Α. προετοιμάζεται εν όψει των κρίσιμων συναντήσεων που θα έχει η κυβέρνηση με τους δανειστές. Από τις προθέσεις τους θα φανεί εάν το οικονομικό επιτελείο μπορεί προχωρήσει στις κινήσεις που θα δώσουν ανάσα στην οικονομία και τις επιχειρήσεις, αν προκύψει ορατότητα όσον αφορά σε τυχόν μείωση πλεονασμάτων κ.λπ.

Πάντως, βρισκόμαστε εν μέσω του τελευταίου μήνα του θέρους, οπότε ρόλο θα παίξουν πέρα από τα τεχνικά ζητήματα και άλλοι παράγοντες, όπως η ποσότητα και η ποιότητα των συναλλαγών ή και η αντίδραση των “σηματωρών” του FTSE 25 ή της Mid Cap. Γιατί κάμποσα χαρτιά του “μεγάλου δείκτη” είχαν πάρει short κλίση, οπότε είναι εύλογο οι επενδυτές να αναμένουν την αντίδραση τίτλων όπως η Coca-Cola, ο ΟΤΕ και ο ΟΠΑΠ, η ευμετάβλητη ΔΕΗ, ο Μυτιληναίος και τα ΕΛΠΕ, η Jumbo, οι ενεργειακές και κατασκευαστικές μετοχές, ο Τιτάνας με τη Lamda και τον Sarantis, όπως βέβαια και τα “πουλέν” της μεσαίας και μικρότερης βαθμίδας.

Από κει και πέρα, υπάρχουν αναλυτές και χρηματιστές που περιμένουν εκτόνωση της κατάστασης, να προκύψουν χαμηλότερα σημεία εισόδου και μετά τις καλοκαιρινές διακοπές να εισέλθουν, όπως προσδοκούν, στο ανοδικό κύμα που θα προκύψει. Αρκεί, βέβαια, να μην έχουμε να κάνουμε με τεχνικής φύσεως αντίδραση αλλά με αναστροφή της πτωτικής τάσης, χωρίς πρώτα να έχουν χαθεί το momentum, οι αποδόσεις και ο… “κόπος” του 7μήνου.

Πηγή: capital.gr