Ο πληθωρισμός όχι μόνο παραμένει επίμονος αλλά καταγράφει αυξητικές τάσεις-έστω και πολύ μικρές- τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρωζώνη. Και αυτό συμβαίνει παρότι η ακρίβεια στα τρόφιμα έχει υποχωρήσει σημαντικά και ο ξέφρενος ρυθμός αύξησης των σχετικών τιμών έχει περιοριστεί- στη χώρα μας μάλιστα έχει μηδενιστεί-.
Γράφει ο Νώντας Βλάχος
Τί είναι αυτό, λοιπόν, που κρατάει ισχυρή τη φλόγα του πληθωρισμού; Είναι κάτι γνωστό και… μη εξαιρετέο στο οποίο έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν από το Indicator. Πρόκειται για τον «πληθωρισμό απληστίας» που προκαλείται από τη «βουλιμία» των επιχειρήσεων να ενισχύουν διαρκώς τα κέρδη τους, αυξάνοντας ταυτόχρονα τα επίπεδα των τιμών. Για τον σημαίνοντα ρόλο που διαδραματίζουν τα επιχειρηματικά κέρδη στη διόγκωση της ακρίβειας από το 2021 και εντεύθεν έχουν αναφερθεί εκτενώς το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και κορυφαίοι θεσμικοί αξιωματούχοι. Άπαντες έχουν καλέσει τους εκπροσώπους του «επιχειρείν» να τιθασεύσουν την επιθυμία τους για περισσότερα κέρδη, ωστόσο, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία, η μεγάλη εικόνα δεν έχει αλλάξει.
Στην Ελλάδα που μας ενδιαφέρει περισσότερο τα κέρδη των επιχειρήσεων αποτελούν την κύρια συνιστώσα των πληθωριστικών πιέσεων από το 2021 και έπειτα, τόσο στην ευρωζώνη όσο και στην Ελλάδα. Το κόστος εργασίας σχετίζεται επίσης θετικά με την εξέλιξη του πληθωρισμού, ωστόσο, η συνεισφορά του είναι μικρότερη από αυτή των κερδών.
Όσον αφορά την ελληνική οικονομία, όπως υποστηρίζει η Τράπεζα της Ελλάδος, η σημαντική αύξηση των κερδών συνδέεται πρωτίστως με τον τομέα των υπηρεσιών, ο οποίος είχε τη μεγαλύτερη συμβολή στο ρυθμό αύξησης των κερδών ανά μονάδα προϊόντος, ακολουθούμενος από τον τομέα της βιομηχανίας (εκτός κατασκευών).
Παράλληλα, παρατηρείται αύξηση των περιθωρίων κέρδους, ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών, γεγονός που ενδεχομένως αντικατοπτρίζει αλλαγές που επέφεραν στις τιμολογιακές στρατηγικές τους οι επιχειρήσεις του συγκεκριμένου τομέα προκειμένου να διασφαλίσουν την κερδοφορία τους.
Η εικόνα τον Ιανουάριο
Ο πληθωρισμός στην Ελλάδα-σε ετήσια βάση- αυξήθηκε στο 3,1% τον Ιανουάριο από το 2,9% τον Δεκέμβριο και στην Ευρωζώνη κατέγραψε οριακή άνοδο στο 2,5% από το 2,4%. Και πάλι, όπως προκύπτει από τα προκαταρκτικά στοιχεία της Eurostat, ο τομέας των υπηρεσιών αποτέλεσε τον βασικό τροφοδότη του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη. Εξετάζοντας τις κύριες συνιστώσες του πληθωρισμού της ζώνης του ευρώ, οι υπηρεσίες έχουν τον Ιανουάριο τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό (3,9%, έναντι 4,0% τον Δεκέμβριο), ακολουθούμενες από τα τρόφιμα, αλκοόλ και καπνό (2,3%, έναντι 2,6% τον Δεκέμβριο), την ενέργεια (1,8%, έναντι 0,1% τον Δεκέμβριο) και τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (0,5%, σταθερός σε σχέση με τον Δεκέμβριο).
Η πτώση των πραγματικών μισθών
Το μέγεθος και η επιμονή του πληθωρισμού στην Ελλάδα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ύπαρξη δυσκαμψιών στους πραγματικούς μισθούς. Όπως επισημαίνει η ΤτΕ, οι οικονομίες που χαρακτηρίζονται από υψηλό βαθμό δυσκαμψίας των πραγματικών μισθών αντιμετωπίζουν ισχυρότερες και πιο επίμονες πληθωριστικές πιέσεις συγκριτικά με τις οικονομίες που χαρακτηρίζονται από χαμηλότερο βαθμό δυσκαμψίας των πραγματικών μισθών.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι επιχειρήσεις στις χώρες με υψηλό βαθμό δυσκαμψίας των μισθών αδυνατούν να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος παραγωγής μειώνοντας το εργατικό κόστος, με αποτέλεσμα να μετακυλίεται μεγάλο μέρος του αυξημένου κόστους παραγωγής στις τελικές τιμές.