Γιατί η Τουρκία έκανε το άνοιγμα προς τους BRICS – Που στοχεύει ο Ερντογάν

Οποίοι θεωρούν ότι η γεωπολιτική ατζέντα της Τουρκίας περιορίζεται στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Βαλκανική Χερσόνησο ή στην επέκτασή της στα ανατολικά-κυρίως προς Συρία- πλανώνται πλάνην οικτράν. Η γεωπολιτική στόχευση του Ταγίπ Ερντογάν ξεφεύγει από τα στενά όρια μιας περιφερειακής δύναμης, που όμως θα λειτουργεί-χωρίς περιθώρια ουσιαστικών πρωτοβουλιών- στο πλαίσιο θα ορίζουν οι μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ, ΝΑΤΟ).

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Ο Τούρκος ηγέτης οραματίζεται μια χώρα με ελευθερία διπλωματικών κινήσεων, που θα ενισχύει διαρκώς την παγκόσμια επιρροή της και θα διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις γεωπολιτικές εξελίξεις. Υπό αυτό το πρίσμα και με γνώμονα την προώθηση των συμφερόντων της, η Τουρκία κατέθεσε επισήμως αίτημα για ένταξη στους BRICS. Η ενέργεια αυτή προκάλεσε τη δυσαρέσκεια, έστω κι αν αυτή εκφράστηκε σε ήπιους τόνους, των ΗΠΑ, του ΝΑΤΟ ακόμη και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που βλέπουν την Άγκυρα να βάζει πλώρη προς το ρωσοκινεζικό μπλοκ.  Μόσχα και Πεκίνο αποτελούν τους βασικούς πόλους των BRICS τόσο σε οικονομικό όσο κυρίως σε γεωπολιτικό επίπεδο και η «υφαρπαγή» μια σημαίνουσας-για το ΝΑΤΟ-χώρας όπως η Τουρκία, προφανώς και είναι μείζον γεγονός.

Σε διπλό και τριπλό ταμπλό

Η Άγκυρα επιλέγει να παίξει ξανά σε διπλό και τριπλό ταμπλό, καθώς διαπιστώνει τα εξής: πρώτον ότι διαμορφώνονται νέοι πόλοι στο παγκόσμιο σύστημα ισχύος που διαθέτουν μεγαλύτερη ευελιξία και περισσότερα περιθώρια ελιγμών, προκειμένου να λειτουργούν αυτόνομα και χωρίς την άμεση επιρροή- που πολλάκις μετατρέπεται σε νόρμα υποδείξεων- από τις μεγάλες δυνάμεις. Μια τέτοια έκφραση του νέου πολυπολικού παγκόσμιου συστήματος είναι και οι BRICS.

Δεύτερον και μάλλον πιο σημαντικό στη γεωπολιτική ζυγαριά του Ερντογάν, είναι ότι θέλει να εκμεταλλευτεί τις πολυποίκιλες αντιθέσεις μεταξύ ΗΠΑ-Ρωσίας-Κίνας. Η κίνηση ένταξης στους BRICS και επί της ουσίας στον ρωσοκινεζικό άξονα, αποτελεί μία ισχυρή ένδειξη πως η Άγκυρα συνεχίζει τη στρατηγική της πολύπλευρης εξωτερικής πολιτικής. Το είχε πράξει και μάλιστα με τρόπο εμφατικό πριν από μερικά χρόνια, με τον «εναγκαλισμό» με τη Ρωσία και την προσπάθεια απεξάρτησης από το ΝΑΤΟ.

Ο Ερντογάν γνωρίζει άριστα πως η Τουρκία αποτελεί ένα κρίσιμο λίθο στο νατοϊκό οικοδόμημα και ως εκ τούτου οι ΗΠΑ, παρά τις «κορώνες», τα παράπονα και ενίοτε τις απειλές, δεν θέλουν οριστική ρήξη. Υπό αυτή την έννοια η τουρκική ηγεσία εκτιμά ότι κυρίως η Ουάσιγκτον θα επιχειρήσει να επαναπροσεγγίσει την Άγκυρα, δίνοντας την ευκαιρία στην τελευταία να «παζαρέψει» εκ νέου σε γεωπολιτικό-διπλωματικό επίπεδο και να καρπωθεί οφέλη.

Ενδεχομένως να το πετύχει, εφόσον η ένταξη της Τουρκίας στους BRICS,  δεν προκαλέσει μια ανοιχτή σύγκρουση με τη Δύση και δη με την Ουάσιγκτον, η οποία θίγεται περισσότερο από τις ενέργειες της Άγκυρας.