Για ποιο ακριβώς 8ωρο συζητάμε;

Συνεχίζεται η έντονη αντιπαράθεση ανάμεσα σε κυβέρνηση και αντιπολίτευση σχετικά με το εργασιακό και το επίμαχο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας.

Γράφει ο Νίκος Κανέλλος

Οι κινητοποιήσεις που έλαβαν χώρα πριν λίγες ημέρες με αφορμή την Εργατική Πρωτομαγιά, είχαν ως κεντρικό σύνθημα: “Όχι στον εργασιακό Μεσαίωνα, κάτω τα χέρια από το 8ωρο”. Καθώς, σύμφωνα με όσα καταγγέλουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας με ατομική σύμβαση θα μετατρέψει το 8ωρο σε 10ωρο. Από την πλευρά του ο κ. Χατζηδάκης αναφέρεται σε “μια ρύθμιση που ισχύει στην Ελλάδα εδώ και 30 χρόνια”, όπου σύμφωνα με αυτήν ο χρόνος εργασίας διαμορφώνεται σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες των
επιχειρήσεων. Και σε καμία περίπτωση ο εργοδότης δε μπορεί να απαιτήσει το 10ωρο σε έναν εργαζόμενο από τη στιγμή που δεν το επιθυμεί ο ίδιος.

Κάπου εδώ, όμως, εγείρονται σοβαρά ερωτήματα αναφορικά με τον ρεαλιστικό τρόπο προσαρμογής των εργοδοτών στο νέο νομοσχέδιο. Διότι η πρότερη εμπειρία έχει αποδείξει ότι η σχέση εργοδότη-εργαζομένου στο ελληνικό περιβάλλον δεν είναι συνήθως η βέλτιστη, και σίγουρα δε ρυθμίζεται από υπουργικές αποφάσεις. Πολλοί θα θυμούνται τις μαρτυρίες για την ανεκδιήγητη επιβολή επιστροφής του υποχρεωτικού (από το νόμο) δώρου Χριστουγέννων από τους εργαζομένους προς τους εργοδότες προκειμένου οι πρώτοι να μη χάσουν τη δουλειά τους. Ή πιο πρόσφατα τις δήθεν αναστολές εργασίας εν μέσω πανδημίας. Άραγε, θα μπορούσε η ψηφιακή κάρτα εργασίας να σώσει την κατάσταση και να δώσει ένα τέλος σε αυτή την ασυδοσία;

Σε αυτό το σημείο είναι κρίσιμο να αναφέρουμε τον οριζόντιο και πολύπλευρο χαρακτήρα της τεχνολογίας, με σημαντική επιρροή και στα εργασιακά. Στα θετικά του νομοσχεδίου είναι ότι θα υπάρχει δυνατότητα διασταύρωσης των ωρών εργασίας μέσω κινητής εφαρμογής ή υπολογιστή. Ο κάθε εργαζόμενος θα δηλώνει τον ακριβή χρόνο προσέλευσης και αποχώρησης από την εργασία του στη συγκεκριμένη εφαρμογή, η οποία θα είναι συνδεδεμένη τόσο με το νέο πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ όσο και με το σύστημα παρακολούθησης της εταιρείας. Έτσι, θα ελέγχεται αποτελεσματικότερα το ζήτημα των υπερωριών. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο ρόλος της τεχνολογίας στον παραπάνω τρόπο λειτουργίας είναι κομβικός. Ωστόσο, η ίδια η τεχνολογία είναι αυτή που έχει δημιουργήσει τη κουλτούρα της “συνεχούς εφημερίας” και της διαρκούς σύνδεσης των χρηστών/εργαζομένων.

Για ποιο 8ωρο συζητάμε από τη στιγμή που η εξ αποστάσεως εργασία είναι πλέον πραγματικότητα είτε συστηματικά (τηλεργασία) είτε ευκαιριακά (απάντηση σε ένα επαγγελματικό email μέσω κινητού); Διότι ένας εργαζόμενος θεωρεί υποχρέωση του να απαντήσει στο email του προϊσταμένου του ακόμα κι όταν βρίσκεται σε διακοπές. Ο ψηφιακός τρόπος διεκπεραίωσης των εργασιών έχει διαταράξει σε μεγάλο βαθμό την ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής. Ποια είναι η λύση; Ο εργαζόμενος πρέπει να αποκτήσει στην πράξη το δικαίωμα της ηλεκτρονικής αποσύνδεσης με σκοπό να καλυτερεύσει την ποιότητα ζωής του, προσθέτοντας ουσιαστικό και δημιουργικό ελεύθερο χρόνο στην καθημερινότητά του. Από την άλλη, οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι να κοινοποιούν με σαφήνεια τις πολιτικές, τους στόχους αλλά και τις προσδοκίες που έχουν από το ανθρώπινο δυναμικό τους, δημιουργώντας ένα ασφαλές εργασιακό
περιβάλλον χωρίς ψηφιακή υπερφόρτωση.

Διδάκτωρ του ΕΜΠ στη γνωστική περιοχή της Οικονομικής και Στρατηγικής Ανάλυσης της Καινοτομίας και των Σύγχρονων Τεχνολογιών