Γ. Παράσχου: Οικουμενικό ζήτημα η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί

Το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε μουσείο, μετέδωσε το CNN Turk.

Η απόφαση ήταν ομόφωνη και εναπόκειται τώρα στον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να λάβει την τελική απόφαση.

Λίγες ώρες πριν από την ανακοίνωση της απόφασης του τουρκικού δικαστηρίου η UNESCO, είχε αναφέρει σε ανακοίνωσή της, ότι πρέπει να ειδοποιηθεί για οποιαδήποτε μετατροπή στο μουσείο της Αγίας Σοφίας, για την οποία πιθανόν θα πρέπει να υπάρξει νέα αξιολόγηση από πλευράς της Επιτροπής Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Οπως αναφέρει η Αγία Σοφία έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο, γεγονός που συνεπάγεται ότι το κράτος όπου βρίσκεται έχει συγκεκριμένες δεσμεύσεις και νομικές υποχρεώσεις.

Συνομιλώντας με την Διευθύντρια Πολιτισμού Ομίλου UNESCO Πειραιώς & Νήσων και Διευθύντρια Διεθνών Ζητημάτων International ActionArt, Γεωργία Παράσχου, τόνισε ότι:

Να θυμίσουμε στην Τουρκική κυβέρνηση, πως η Αγία Σοφία αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς που έχει επίσημα ενταχθεί από το 1985, “ως μουσείο” της ιστορικής ζώνης της Κωνσταντινούπολης. Είναι χρέος μας η διατήρηση του χαρακτήρα της Αγίας Σοφίας, χωρίς παρεμβολές και αλλοιώσεις. Το ζήτημα που έχει τεθεί δεν ειναι εθνικό αλλά οικουμενικό.

Πρέπει να εστιάσουμε στον Πολιτισμό και να παραδεχθούμε πως η αντιμετώπιση των μνημείων από έναν λαό, είτε τα δημιούργησε αυτός είτε όχι, αποτελεί δείγμα Πολιτισμού.

Η Αγία Σοφία αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αφού εντάχθηκε στον κατάλογο της UNESCO το 1985, και προστατεύεται από την Συνθήκη για την προστασία των Μνημείων και Χωρών Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς με απόφαση του 1972.

Θεμελιώδης στόχος της UNESCO είναι η προστασία των Μνημείων από κάθε μορφή φθοράς ή καταστροφής προκειμένου να διασώσει και να διαδώσει αναλλοίωτη την ιστορία κάθε μνημείου από γενιά σε γενιά.

Η Αγία Σοφία είναι ένα αριστούργημα μοναδικής αρχιτεκτονικής με ύψιστη επίδραση στην εξέλιξη και διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής, στην οργάνωση του χώρου και στην τέχνη των μνημείων παγκοσμίως. Βάσει της διάταξης του άρθρου 6 παρ.3, τα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να απέχουν από ενέργειες που αμέσως ή εμμέσως αλλοιώνουν τον χαρακτήρα των Μνημείων. Η Τουρκία δεσμεύεται με όλες τις σχετικές νομοθετικές αρχές.

Η Γεωργία Παράσχου αναφέρει πως” η διατήρηση λειτουργίας της Αγίας Σοφίας και η προσπάθεια μετατροπής ενός ιστορικού συμβόλου, παραβιάζοντας την υπάρχων μορφή του, είναι ζήτημα κοινωνικό, πολιτιστικό και πολιτισμικό”.

Παράλληλα, επεσήμανε, ότι για οποιαδήποτε αλλαγή σε μνημείο που έχει ενταχθεί, με εφαρμογή σύμβασης, στο κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αφενός απαιτείται η αυστηρή τήρηση των θεμελιωδών αρχών που ορίζει η UNESCO, αφετέρου η επίσημη γνωστοποίηση στην επιτροπή, των νέων προτάσεων – για το εκάστοτε μνημείο – ώστε να συνεδριάσει η 21μελής κεντρική επιτροπή του οργανισμού για τη δημιουργία οποιασδήποτε νέας σύμβασης. Είναι παγκοσμίως γνωστό ότι δεν έχει γίνει ουδεμία αντίστοιχη ενέργεια και δεν έχει υπάρξει καμία νέα διαδικασία αξιολόγησης για μετατροπή του Μουσείου σε τζαμί.

Δεν πρέπει να αλλοιώνεται η μορφή, το ύφος και το περιεχόμενο των ιστορικών μνημείων. Ανεξάρτητα από τα θρησκευτικά ή πολιτικά πιστεύω του κάθε κράτους, έχει σαφή υποχρέωση να σέβεται, να διατηρεί και να περιφρουρεί τα Μνημεία που βρίσκονται στην Επικράτεια του, αφού θα πρέπει να παραδίδονται αυτούσια στις επόμενες γενιές. Η Αγία Σοφία είναι ένα μνημείο που ανήκει στην ανθρωπότητα.