Η αποχή είναι πληγή για τη Δημοκρατία

 

Η διαδικασία των εκλογών για την τοπική αυτοδιοίκηση και την Ευρωβουλή επιβεβαίωσε τη συνεχιζόμενη κρίση εμπιστοσύνης στις διαδικασίες της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας. Σε μία κρίσιμη περίοδο για τη χώρα τα ποσοστά αποχής από τις κάλπες τόσο την πρώτη όσο και τη δεύτερη Κυριακή ήταν πάρα πολύ υψηλά, στέλνοντας ένα ανησυχητικό μήνυμα στο σύνολο των πολιτικών δυνάμεων.

Γράφει ο Γιώργος Μπαλάφας*

Η χώρα σήμερα βρίσκεται μπροστά σε ένα μεγάλο σταυροδρόμι, ένα σταυροδρόμι που θα καθορίσει την πορεία της. Τη στιγμή που βρισκόμαστε 8 μήνες εκτός μνημονίων και οι θυσίες που έχουν γίνει από την έναρξη της κρίσης μέχρι τώρα δίνουν τη δυνατότητα για άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής και επενδύσεων, ένα μεγάλο μέρος των πολιτών επιλέγει την αποχή και να αφήσει αυτή την απόφαση για την πορεία της χώρας και της κοινωνίας σε κάποιους άλλους. Είτε γιατί δεν πιστεύει ότι μία ψήφος μετράει, είτε γιατί δεν βρίσκει κάποιον, οι ιδέες και το όραμα του οποίου να τον εμπνέουν, είτε γιατί έχει απογοητευτεί και δεν θέλει να κάνει μία πολιτική επιλογή απλά για να την κάνει.

Οι πολίτες, όμως, οφείλουν να καταλάβουν ότι η αποχή από τις κάλπες είναι από μόνη της μια πολιτική επιλογή. Και είναι σίγουρα η χειρότερη επιλογή. Είναι η επιλογή άνευ όρων παράδοσης στις επιθυμίες και τα συμφέροντα των άλλων. Είναι η επιλογή να μην υπάρχει εκπρόσωπος των δικών τους συμφερόντων στα δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια, τις επιτροπές και την Ευρωβουλή, συνεπώς εκ των πραγμάτων συμφωνούν με όποιο μέτρο, όποια απόφαση παρθεί από την πλειοψηφία.

Το δικαίωμα ψήφου αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, αποτελεί όμως και τη μεγαλύτερη ευθύνη αυτών. Η Ελλάδα είναι μια χώρα που πληρώνει τις κακές επιλογές του παρελθόντος, επιλογές για τις οποίες δεν ευθύνονται μόνο οι πολίτες που τις ψήφισαν, αντιθέτως, οι περισσότεροι από αυτούς πίστεψαν στις υποσχέσεις και τα ψέματα. Μεγάλο μερίδιο ευθύνης έχουν και αυτοί που αποφάσισαν να μην ψηφίσουν, που επέλεξαν να στηρίξουν την οποιαδήποτε πλειοψηφία. Εκτός αυτών,η αποχή από τις κάλπες και κατά συνέπεια από τα κοινά δυσκολεύει και το έργο αυτών που θέλουν να προσφέρουν. Η ψήφος αποτελεί καθοδηγητήρια γραμμή για το τι πρέπει να γίνει και παράλληλα εντολή για να γίνει αυτό.

Η Αριστερά πάντα αντλούσε τη δύναμη της από το λαό και για αυτό το λόγο οφείλει να πείσει τους πολίτες για τη σημασία της ψήφου. Οφείλει να ανοίξει τα μάτια σε αυτούς που θεωρούν ότι με την αποχή “τιμωρούν” τα λάθη και να τους αποδείξει ότι το μόνο που καταφέρνουν είναι να στηρίζουν τα “απέναντι” συμφέροντα.

Δεν φθάνει μόνο να καταλάβουν οι πολίτες γιατί δεν πρέπει να απέχουν από τις εκλογές. Πρέπει να γίνουν βήματα για να μπορέσει να μειωθεί ουσιαστικά η αποχή. Το πρώτο είναι να αλλάξει η ουσία της πολιτικής αντιπαράθεσης. Ο πολιτικός λόγος, πλέον, αποτελείται κυρίως από μομφές εναντίον του εκάστοτε αντιπάλου και έμφαση στις συνέπειες και στα αρνητικά που προκάλεσαν οι αποφάσεις ή οι ιδέες του. Επιπλέον, η εμφάνιση και η εξάπλωση των fake news δυσχεραίνουν ακόμα περισσότερο την παρακολούθηση και μειώνουν την εμπιστοσύνη στα λόγια και τις ιδέες ενός υποψηφίου. Η αντιπαράθεση πρέπει να γίνεται τόσο επί των θέσεων του αντιπάλου όσο και επί των θέσεων του υποψηφίου και να συγκρίνονται οι θετικές και οι αρνητικές συνέπειες της κάθε θέσης. Έτσι, θα μπορέσουν οι πολίτες να αντιληφθούν τις προτάσεις των υποψηφίων και να δημιουργήσουν μία ξεκάθαρη αντίληψη για το τι μπορεί να τους προσφέρει ο καθένας.
Οφείλει όμως και η κεντρική διοίκηση – το κρά να λάβει μέτρα για τη μείωση της αποχής που οφείλεται σε αντικειμενικούς λόγους. Πρέπει να αναζητηθεί τρόπος να μπορεί να ψηφίσει κάποιος που αδυνατεί είτε για λόγους πρόσβασης, είτε για λόγους γραφειοκρατίας. Για παράδειγμα, μια περίπτωση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας ή η μείωση της γραφειοκρατίας για μεταδημότευση και ετεροδημότευση εξαλείφει τέτοια προβλήματα και δίνει τη δυνατότητα σε αυτούς που δεν μπορούν να ψηφίσουν αλλά θέλουν.

Τέλος, το πρόβλημα της συμμετοχής στα κοινά δεν εντοπίζεται μόνο στην Ελλάδα αλλά είναι παγκόσμιο. Μεγάλο ρόλο σε αυτό παίζει ότι στις περισσότερες χώρες-όπως και η Ελλάδα- οι πολίτες καλούνται να συμμετέχουν στα κοινά μόνο μέσω των εκλογών. Αυτό “αφαιρεί” από τους πολίτες το αίσθημα της συμμετοχής και πολλές φορές τους οδηγεί σε ψήφους “τιμωρίας” και όχι επιλογής πολιτικής. Κάτι τέτοιο μπορεί να αλλάξει αν βρεθεί τρόπος να συμμετέχουν οι πολίτες στην άσκηση πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων και κατά τη διάρκεια μιας τετραετίας, όπως η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων για ειδικά θέματα, η δημιουργία συζήτησης με τους πολίτες για πολιτικές και ζητήματα.

Η αποχή από τις εκλογές δημιουργεί σημαντικό έλλειμμα δημοκρατίας και επηρεάζει τις ζωές όχι μόνο αυτών που απέχουν αλλά του συνόλου. Αν καταφέρει το πολιτικό σύστημα να μειώσει τη αποχή στις επόμενες εκλογές, ανεξαρτήτως αποτελέσματος, θα αποτελεί μια μεγάλη νίκη για τη Δημοκρατία.

*Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα