Γ. Αμανατίδης: Η ΕΕ δυσκολεύεται να διαμορφώσει σαφή στρατηγική εν μέσω αστάθειας και ραγδαίων αλλαγών

Για τη θέση της Ευρώπης στον κόσμο, αλλά και για την Ουκρανία και τη διεύρυνση της ΕΕ στα Δυτικά Βαλκάνια, μίλησε στο Ευρωκοινοβούλιο, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών Γιάννης Αμανατίδης.

«Σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και ραγδαίων αλλαγών διαφαίνεται ότι η ΕΕ δυσκολεύεται να έχει σαφή στρατηγική, ενώ ο διεθνής και περιφερειακός ρόλος της δείχνει να περιορίζεται οικειοθελώς» επισήμανε, ο βουλευτής Α΄ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

«Η χώρα μου έλαβε ξεκάθαρη θέση κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ως επικίνδυνο αναθεωρητισμό και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου» υπενθύμισε, στη συνεδρίαση των κοινοβουλευτικών επιτροπών Εξωτερικών και Άμυνας.

«Ωστόσο, δεν θα πρέπει, επίσης, η ΕΕ να λάβει αποφάσεις, ώστε να αντιμετωπισθούν- ιδιαίτερα ανατολικά των συνόρων της- αναθεωρητισμοί που απειλούν κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της στην περιοχή;» ρώτησε «με έναν οδικό χάρτη κυρώσεων σε όλους όσοι επιδεικνύουν συμπεριφορές κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας;».

Διαβάστε ολόκληρες τις τοποθετήσεις του Γιάννη Αμανατίδη για την Ευρώπη στον κόσμο και την Ουκρανία:

1η Θεματική ενότητα

Η Ευρώπη στον κόσμο: Αναζωογονώντας τις Παγκόσμιες συμμαχίες και συνεργασίες μας

Σε μια περίοδο γεωπολιτικής αστάθειας και ραγδαίων αλλαγών διαφαίνεται ότι η Ε.Ε. δυσκολεύεται να έχει σαφή στρατηγική, ενώ ο διεθνής και περιφερειακός ρόλος της δείχνει να περιορίζεται οικειοθελώς

H συνολική, λοιπόν, στρατηγική της Ε.Ε απαιτεί την στενότερη συνεργασία των κρατών μελών στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας και ένταση στο έργο της. Θα πρέπει να εργαστούμε για την ουσιαστική ανάπτυξη συλλογικής στρατηγικής κουλτούρας για την σύγκλιση και αλληλεγγύη που θέλουμε, με τη συμβολή ποικίλων μέσων και μηχανισμών, όπως η Στρατηγική Πυξίδα στον τομέα της ΚΕΠΠΑ.( Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Άμυνας), υπέρ της οποίας τασσόμαστε σαφώς καθώς και υπέρ της ενίσχυσης της Στρατηγικής Αυτονομίας της Ε.Ε. με διατήρηση και περαιτέρω αναβάθμισή της.

Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικά για εμάς το άρθρο 42.7 της Συνθήκης Ε.Ε. περί Ρήτρας Αμοιβαίας Αλληλεγγύης, η εργαλειοποίηση της παράτυπης μετανάστευσης, η θαλάσσια ασφάλεια στη Μεσόγειο, η αμφισβήτησης κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μου επί θαλασσίων ζωνών και εναερίου χώρου.

Η χώρα μου έλαβε ξεκάθαρη θέση κατά της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, ως επικίνδυνο αναθεωρητισμό και κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Ωστόσο, δεν θα πρέπει, επίσης η ΕΕ να λάβει αποφάσεις, ώστε να αντιμετωπισθούν- ιδιαίτερα ανατολικά των συνόρων της- αναθεωρητισμοί που απειλούν κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της στην περιοχή, με έναν οδικό χάρτη κυρώσεων σε όσους επιδεικνύουν συμπεριφορές κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας.

Επίσης σημαντική είναι η οριοθέτηση πλαισίου συνεργασίας Ε.Ε. και ΝΑΤΟ και το ότι η αμυντική πολιτική της Ε.Ε. οφείλει να ελέγχεται δημοκρατικά από ένα ισχυρό Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που θα προστατεύει τα ζωτικά συμφέροντα όλων των κρατών-μελών της ΕΕ, χωρίς να αποτελεί παρακολούθημα «έτερων» πολιτικών.

Τέλος, η αρχιτεκτονική ασφάλειας συναρτάται ευθέως και με την αποφασιστική αντιμετώπιση οικουμενικών προκλήσεων, όπως η πανδημία, η κλιματική κρίση/καταστροφή, οι αυξανόμενες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, η αύξηση της έμφυλης βίας και η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

2η θεματική ενότητα

Υποστήριξη της Ουκρανίας- Ευρωπαϊκή ανθεκτικότητα, δέσμευση και ενότητα για τις προκλήσεις μπροστά

Επιγραμματικά:

• Η Ελλάδα  υποστηρίζει την εδαφική ακεραιότητα, κυριαρχία και ανεξαρτησία της Ουκρανίας. Καταδίκασε τη διεξαγωγή και δεν αναγνωρίζει τα αποτελέσματα παράνομων “δημοψηφισμάτων” σε περιοχές εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της Ουκρανίας.

Δεν αναγνωρίζει την παράνομη προσάρτηση στη Ρωσική Ομοσπονδία της χερσονήσου της Κριμαίας και των περιοχών Ντονιέτσκ, Λουχάνσκ, Χερσώνας, Ζαπορίζια.

Θεωρώ, όμως, ότι είναι πλέον επείγουσα ανάγκη, η ΕΕ να αναλάβει διπλωματικές πρωτοβουλίες για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και να μην αφήσει το συμφέρον της Ευρώπης να εξαρτάται αποκλειστικά  από πολεμικά σχέδια και  οικονομικά συμφέροντα.

• Η Ελλάδα ανέκαθεν υποστήριζε την ανάπτυξη στενής και ισχυρής εταιρικής σχέσης της Ε.Ε. με την Ουκρανία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία, επί τη βάσει των οικείων Συμφωνιών Σύνδεσης, οι οποίες υπεγράφησαν το 2014, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας.
• H Ελλάδα, ήδη από την υιοθέτηση της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης 2003, αποτελεί σταθερά υπέρμαχο της ευρωπαϊκής προοπτικής των Δυτικών Βαλκανίων και επιδιώκει τη διατήρηση της δυναμικής της.

Χρειάζεται συνεχής προσοχή για την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων, καθώς οι εντάσεις εκεί μπορούν να επεκταθούν και να επηρεάσουν όλη την Ευρώπη. Η αναζωογόνηση και επιτάχυνση της ενταξιακής διαδικασίας για τα Δυτικά Βαλκάνια είναι ζωτικής σημασίας για την ασφάλεια, τη σταθερότητα και την ευημερία της Ευρώπης.

Οφείλουμε να συνεχίσουμε να δείχνουμε στους εταίρους των Δυτικών Βαλκανίων τη δέσμευσή μας στην πολιτική της Διεύρυνσης, βοηθώντας τους να εκπληρώσουν τα κριτήρια για την ένταξη στην ΕΕ .

Σήμερα η Ε.Ε. θα πρέπει να αναβαθμίσει τον συναφή περιφερειακό της ρόλο, αξιοποιώντας και τη δυναμική, που δημιούργησε η Συμφωνία των Πρεσπών, έχοντας αντιληφθεί τους κινδύνους που διαμορφώνει η αναβίωση εθνικιστικών, ρατσιστικών, σεξιστικών ή ακόμη και φασιστικών τάσεων.

Σε όλες τις περιπτώσεις, η διατήρηση της αξιοπιστίας της ενταξιακής διαδικασίας στην Ε.Ε. συνδέεται άρρηκτα με την αρχή της αιρεσιμότητας (conditionality) και των ιδίων προσπαθειών (own merits) και άρα η πρόοδος στην ενταξιακή διαδικασία εξαρτάται από την πραγματοποίηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων (ιδίως κράτος δικαίου, δικαιοσύνη, καταπολέμηση διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος) και γενικότερα, από την εκπλήρωση σειράς θεσμικών, οικονομικών και λοιπών προϋποθέσεων της ενταξιακής διαδικασίας.