Φορολογικές δηλώσεις: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι θα πληρώσουν περισσότερα

Στα τέλη Μαρτίου αναμένεται να ανοίξει το Taxisnet για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων των εισοδημάτων που εισπράχθηκαν το 2023, με πολλές ανατροπές σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη. Κάποιοι από τους φορολογούμενους θα πληρώσουν μειωμένους φόρους, οι περισσότεροι επαγγελματίες θα λάβουν “τσουχτερό” εκκαθαριστικό σημείωμα, ενώ περίπου 1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι δεν χρειάζεται να υποβάλουν δήλωση ή, εφόσον το επιθυμούν, μπορούν απλώς να την ελέγξουν και να την αποστείλουν.

Μετά την ψήφιση του τελευταίου φορολογικού νόμου τον περασμένο Δεκέμβριο, οι επαγγελματίες έρχονται στο προσκήνιο, καθώς αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης των εισοδημάτων τους, και μάλιστα αναδρομικά. Ουσιαστικά εφαρμόζεται πλέον ελάχιστο ποσό φορολογητέου εισοδήματος, το οποίο ανέρχεται σε 10.920 ευρώ και κλιμακώνεται ανάλογα με τα έτη της δραστηριότητας. Παράλληλα, για όλους τους επαγγελματίες μειώνεται κατά 50% το τέλος επιτηδεύματος, το οποίο βαίνει προς κατάργηση.

Στους τυχερούς είναι, ωστόσο, οι επαγγελματίες με καθαρά κέρδη πάνω από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, όσοι προχώρησαν σε προσλήψεις, οι φορολογούμενοι που ανακαίνισαν κάποιο ακίνητό τους, αλλά και δημόσιοι υπάλληλοι με πρόσθετες αμοιβές για υπερωρίες, επιχορηγήσεις και έκτακτα επιδόματα. Οι ανωτέρω κατηγορίες θα καταβάλουν μειωμένους φόρους συγκριτικά με το περασμένο έτος.

Οι κερδισμένοι
– Ελεύθεροι επαγγελματίες με εισοδήματα πάνω από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα. Και αυτό καθώς θα καταβάλουν μειωμένο κατά 325 ευρώ τέλος επιτηδεύματος (από 650 ευρώ σε 325 ευρώ), που ισχύει για όλους τους επαγγελματίες. Στην περίπτωση που υπάρχει και υποκατάστημα, κερδίζουν επιπλέον 300 ευρώ (το τέλος μειώνεται από 600 ευρώ στα 300 ευρώ).

– Προσλήψεις. Οι επαγγελματίες και οι επιχειρήσεις που προχώρησαν σε προσλήψεις θα δουν μειωμένο το εκκαθαριστικό τους έως 1.000 ευρώ. Οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι απαλλάσσονται πλήρως από το τέλος επιτηδεύματος, γεγονός που σημαίνει ότι θα γλιτώσουν έως και 1.000 ευρώ, ανάλογα με τη μορφή και την έδρα της εταιρείας τους. Την ελάφρυνση δικαιούνται επιτηδευματίες και επιχειρήσεις με ακαθάριστα έσοδα έως 2 εκατ. ευρώ ετησίως, οι οποίοι αύξησαν τον αριθμό των εργαζομένων πλήρους απασχόλησης κατά τουλάχιστον 3/12 σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

– Ανακαινίσεις κατοικιών. Όσοι πραγματοποίησαν δαπάνες για την ανακαίνιση ή την επισκευή της κατοικίας τους θα έχουν έκπτωση έως 1.600 ευρώ στον φόρο εισοδήματος που θα κληθούν να καταβάλουν φέτος. Σύμφωνα με το καθεστώς που ισχύει για δαπάνες ανακαίνισης ή επισκευής κατοικίας που πραγματοποιήθηκαν από το 2022 έως και το 2023, η φορο-έκπτωση φτάνει το 40%, με ανώτατο όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι οι φορολογούμενοι για εργασίες ύψους 16.000 ευρώ θα έχουν έκπτωση 40%, δηλαδή 6.400 ευρώ, ποσό που κατανέμεται ισόποσα σε τέσσερα χρόνια, δηλαδή 1.600 ευρώ τον χρόνο. Η έκπτωση 40% για τη δαπάνη που πραγματοποιήθηκε το 2023 κατανέμεται ισόποσα στα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027 και μειώνει τον φόρο εισοδήματος που θα βεβαιώνεται στον φορολογούμενο ιδιοκτήτη κατά το έτος αυτό. Η έκπτωση για τις δαπάνες που έγιναν παρέχεται εφόσον ο ιδιοκτήτης είχε πληρώσει τα εργατικά με πλαστικό ή ηλεκτρονικό χρήμα.

– Δημόσιοι υπάλληλοι με υπερωρίες. Οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο που έλαβαν μέσα στο 2023 πρόσθετες αμοιβές για υπερωρίες, επιχορηγήσεις και έκτακτα επιδόματα δεν θα καταβάλουν εισφορά αλληλεγγύης, λόγω της κατάργησης του μέτρου. Δεδομένου ότι στις πρόσθετες και έκτακτες αποδοχές η εισφορά αλληλεγγύης δεν παρακρατείται κατά την καταβολή τους, αλλά κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, τα ποσά που γλιτώνουν κυμαίνονται από 22 έως 176 ευρώ, ανάλογα με το ύψος των έξτρα αποδοχών.

Υψηλότεροι φόροι
1. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ατομικές επιχειρήσεις θα φορολογούνται πλέον με τεκμαρτό τρόπο. Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα ανέρχεται στα 10.920 ευρώ και, ανάλογα με τα χρόνια δραστηριοποίησης, θα μεταβάλλεται. Ειδικότερα:

– Για τα τρία πρώτα χρόνια δραστηριοποίησης δεν θα υπάρχει τεκμαρτό εισόδημα.

– Τον τέταρτο χρόνο θα είναι μειωμένο κατά 67%.

-Τον πέμπτο χρόνο θα είναι μειωμένο 33%.

– Στον έκτο χρόνο το τεκμαρτό εισόδημα θα φτάσει τα 10.920 ευρώ, ενώ έπειτα από τρεις τριετίες (πάνω από 12 χρόνια) θα ανέλθει στα 14.196 ευρώ.

Σημειώνεται ότι η ελάχιστη αμοιβή και έως του ποσού των 14.196 ευρώ αφορά το 84% των επαγγελματιών οι οποίοι δεν έχουν εργαζόμενους.

2. Το ύψος του τζίρου της επιχείρησης. Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, η προσαύξηση ανέρχεται στο 5% επί του ποσού, κατά το οποίο ο κύκλος εργασιών του υπόχρεου υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ στον οποίο ο υπόχρεος πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα. Για παράδειγμα, ελεύθερος επαγγελματίας με ετήσιο τζίρο 35.000 ευρώ υπερβαίνει τον μέσο ετήσιο κύκλο εργασιών του ΚΑΔ όπου πραγματοποιεί τα υψηλότερα έσοδα κατά 10.000 ευρώ (ετήσιος τζίρος 35.000 ευρώ – μέσος ετήσιος κύκλος εργασιών ΚΑΔ 25.000 ευρώ = 10.000 ευρώ). Επομένως, η προσαύξηση 5% θα εφαρμοστεί επι του ποσού των 10.000 ευρώ.

Παραδείγματα:
– Φορολογούμενος με 15 χρόνια λειτουργίας δηλώνει σήμερα εισοδήματα 3.000 ευρώ. Ο φόρος που πληρώνει ανέρχεται στο ποσό των 270 ευρώ και 650 ευρώ τέλος επιτηδεύματος. Συνολικά πληρώνει 920 ευρώ στην εφορία. Με τις αλλαγές ο φόρος εκτινάσσεται στα 1.823,12 ευρώ και το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται στα 325 ευρώ. Συνολικά θα πληρώσει φόρο 2.148,12 ευρώ, αυξημένο κατά 133,5%.

– Φορολογούμενος με επτά χρόνια λειτουργίας δηλώνει σήμερα στην εφορία 10.000 ευρώ και πληρώνει φόρο 1.550 ευρώ. Ωστόσο έχει έναν εργαζόμενο ο οποίος αμείβεται με το ποσό των 15.000 ευρώ ετησίως. Αυτομάτως το τεκμαρτό εισόδημα θα διαμορφωθεί στα 15.000 ευρώ συν 10%, δηλαδή στα 16.500 ευρώ. Ο φόρος που θα πληρώσει θα φτάσει τα 2.655 (φόρος και τέλος επιτηδεύματος), αυξημένος κατά 71,2%.

Αμφισβήτηση τεκμηρίου
Στο πρώτο τρίμηνο του έτους αναμένεται να ανοίξει ακόμα μία εφαρμογή και θα αφορά τους επαγγελματίες που θέλουν να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια. Τις επόμενες μέρες αναμένεται να εκδοθούν και οι σχετικές αποφάσεις και, με την έναρξη υποβολής των δηλώσεων, θα μπορούν όσοι επιθυμούν να προσφύγουν στην ΑΑΔΕ, αμφισβητώντας το φορολογητέο ποσό που προκύπτει από την τεκμαρτή φορολόγηση, υποβάλλοντας και όλα τα αναγκαία δικαιολογητικά. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να ζητήσει o επαγγελματίας τη διενέργεια ελέγχου από τις φορολογικές αρχές για να αποδειχθεί η ακρίβεια της δήλωσής του για εισόδημα μικρότερο του τεκμαρτού.

Ποιοι εξαιρούνται από το τεκμήριο
1. Επαγγελματίες που απαλλάσσονται από το τεκμαρτό εισόδημα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν:

– Οι νέοι επαγγελματίες για τα πρώτα 3 χρόνια από την έναρξη της δραστηριότητάς τους.

– Οι αγρότες.

– Όσοι αμείβονται με “μπλοκάκι” και έχουν έως 3 εργοδότες.

– Οι επαγγελματίες που παρουσιάζουν αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.

2. Επαγγελματίες για τους οποίους το τεκμήριο είναι μειωμένο κατά 50%. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται επαγγελματίες:

– Που παρουσιάζουν αναπηρία 67% έως 79%.
– Που ασκούν δραστηριότητα και έχουν την κύρια κατοικία σε οικισμούς με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω από 3.100 κατοίκους.
– Που είναι γονείς μονογονεϊκής οικογένειας με ανήλικα τέκνα.
– Που είναι γονείς με εξαρτώμενα τέκνα με ποσοστό νοητικής ή σωματικής αναπηρίας τουλάχιστον 67%.
– Που είναι γονείς πολύτεκνων οικογενειών.

Τέλος στην υποβολή δηλώσεων
Τέλος στην υποβολή φορολογικών δηλώσεων για 1 εκατομμύριο μισθωτούς και συνταξιούχους βάζει το υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων .

Στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν από τα τέλη Μαρτίου έως τα τέλη Ιουνίου, οι δηλώσεις για 1 εκατομμύριο φορολογούμενους οι οποίοι δεν έχουν κάποια αλλαγή στις αποδοχές τους όχι μόνο θα είναι προσυμπληρωμένες, αλλά με ένα κλικ μπορεί να υποβληθεί η δήλωσή τους. Επί της ουσίας, δεν χρειάζεται να μεταφέρουν στους κωδικούς τόκους καταθέσεων, δαπάνες, οχήματα κ.λπ., καθώς θα είναι “περασμένα” από την εφορία. Με τον τρόπο αυτό, όπως αναφέρουν από το οικονομικό επιτελείο, θα μπει και ένα τέλος στις παρατάσεις των φορολογικών δηλώσεων. Με βάση τον σχεδιασμό, οι φορολογούμενοι με εισοδήματα αποκλειστικά από μισθούς και συντάξεις θα μπορούν να εισέλθουν στο Τaxisnet με τους κωδικούς τους και, εφόσον συμφωνήσουν με τα στοιχεία που έχει συμπληρώσει η ΑΑΔΕ, να προχωρήσουν στην υποβολή της δήλωσης. Η εφορία εδώ και χρόνια έχει προσυμπληρωμένα τα στοιχεία για το εισόδημα, τους τόκους των καταθέσεων, τα αυτοκίνητα, και τα ακίνητα (όχι τα εισοδήματα) που διαθέτει ο φορολογούμενος, καθώς και τις δαπάνες που πραγματοποίησε.

Εφόσον δεν υπάρχει καμία αλλαγή, ο φορολογούμενους μπορεί απλώς να προχωρήσει στην υποβολή της δήλωσης. Σε διαφορετική περίπτωση, αλλάζει τα στοιχεία εκείνα της δήλωσης που έχουν μεταβληθεί.

Ωστόσο, στην περίπτωση που μέχρι την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των δηλώσεων, και συγκεκριμένα μέχρι τις 30 Ιουνίου, δεν έχει υποβληθεί η φορολογική δήλωση από τους ανωτέρω, θα θεωρείται από την εφορία ως υποβληθείσα και την ίδια ημέρα θα εκδοθεί το εκκαθαριστικό σημείωμα. Δηλαδή οι 1 εκατομμύριο μισθωτοί και συνταξιούχοι μπορούν να μην ασχοληθούν καθόλου φέτος με τη διαδικασία υποβολής της φορολογικής τους δήλωσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, το προσεχές διάστημα αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή και η σχετική διάταξη από το υπουργείο Οικονομικών.

Τα 9 “SOS” στις φορολογικές δηλώσεις
Τα σημεία όπου πρέπει να επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους οι φορολογούμενοι για να εξασφαλίσουν εκπτώσεις φόρου είναι τα εξής:

– Όσοι υποβάλλουν για πρώτη φορά δήλωση με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα θα πρέπει να συμπληρώσουν τον κωδικό 327-328 του Ε1 προκειμένου να υπολογιστεί η προκαταβολή φόρου μειωμένη κατά 50%.

– Οι φορολογούμενοι που έχουν συμπληρώσει το 70ό έτος της ηλικίας τους, αλλά και όσοι κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, δεν θα πρέπει να ξεχάσουν να συμπληρώσουν τον κωδικό 023-024 για να απαλλαγούν από την κάλυψη του 30% του εισοδήματός τους με ηλεκτρονικές αποδείξεις.

– Όσοι είναι 65 ετών και άνω θα πρέπει να το δηλώσουν στους κωδικούς 013-014 για να έχουν έκπτωση 30% στα τεκμήρια διαβίωσης.

– Οι νέοι επιτηδευματίες θα πρέπει να συμπληρώσουν τον κωδικό 017-018 για να κερδίσουν “κούρεμα” 50% στον ελάχιστο φορολογικό συντελεστή. Δηλαδή ο συντελεστής, από το 9%, μειώνεται στο 4,5% με την προϋπόθεση ότι το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα που προέρχεται από την επιχειρηματική δραστηριότητα ήταν το 2022 μέχρι 10.000 ευρώ.

– Οι φορολογούμενοι που αμείβονται με “μπλοκάκι” θα πρέπει να το δηλώσουν για να κερδίσουν έκπτωση φόρου που μπορεί να φτάσει μέχρι τα 777 ευρώ για κάθε άγαμο χωρίς εξαρτώμενα τέκνα, μέχρι τα 810 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 1 εξαρτώμενο τέκνο, μέχρι τα 900 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 2 εξαρτώμενα τέκνα και μέχρι τα 1.120 ευρώ για κάθε έγγαμο γονέα με 3 εξαρτώμενα τέκνα.

– Όσοι ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα με ιδιότητα εμπορική και έχουν γεννηθεί μέχρι και την 31η/12/1960 θα πρέπει να το δηλώσουν προκειμένου να εξαιρεθούν αυτόματα από το τέλος επιτηδεύματος.