Ενεργειακή ακρίβεια: Αναποφάσιστη η Ευρώπη, τι θέλει η Ελλάδα

Φτάνουμε αισίως προς τον Μάιο και η Ευρώπη δεν έχει συναποφασίσει για ουσιαστικές κοινές παρεμβάσεις και πρωτοβουλίες προκειμένου να αναχαιτιστεί η ενεργειακή ακρίβεια. Πέραν της εργαλειοθήκης που πρότεινε η Κομισιόν, ενέκρινε η Ευρωπαϊκή Ένωση, και εφαρμόζουν κατά το δοκούν τα ευρωπαϊκά κράτη, έχει καταστεί αδύνατο έως τώρα να διαμορφωθεί ένα κοινό πλαίσιο, που πράγματι θα επέφερε δραστικά αποτελέσματα απέναντι στην ενεργειακή ακρίβεια.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Μη γελιόμαστε, τα έως τώρα μέτρα που έχουν ληφθεί, ακόμη και αυτά που περιλαμβάνονται στην εργαλειοθήκη και «λιμνάζουν» ή δεν έχουν αξιοποιηθεί εις το έπακρον, δεν επιλύουν το πρόβλημα ούτε βραχυπρόθεσμα ούτε μακροπρόθεσμα. Χρειάζονται πιο ριζοσπαστικές και ρηξικέλευθες λύσεις, για να χτυπηθεί στη ρίζα της η ενεργειακή ακρίβεια, η οποία βεβαίως δεν αποτελεί «προϊόν» του πολέμου στην Ουκρανία. Άρχισε να γιγαντώνεται από το τέλος του γ’ τριμήνου του 2021, διογκώθηκε κι άλλο τους επόμενους μήνες, όταν η Ευρώπη διαπίστωσε ότι είναι ενεργειακά «γυμνή» και πλήρως εξαρτημένη από τα ρωσικά τερτίπια και προφανώς έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η Ευρώπη είχε τον χρόνο για να ασχοληθεί με το ζήτημα της ενεργειακής ακρίβειας, που ταλανίζει εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις σ’ όλη τη Γηραιά Ήπειρο. Επέλεξε, όμως, να δώσει βαρύτητα στη γεωπολιτική διάσταση της ενεργειακής κρίσης, με απώτερο στόχο να απεξαρτηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία και να καταστεί αυτάρκης, τουλάχιστον μακροπρόθεσμα.

Η αναχαίτιση της ενεργειακής ακρίβειας αφέθηκε σε δεύτερη μοίρα, ωστόσο η ΕΕ και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν μπορούν να κλείνουν εσαεί τα μάτια, έστω και αν φτάνουμε προς τον Μάιο… Η μέχρι τώρα πρακτική συζήτησης, διαβούλευσης και αποφυγής ενιαίων-κοινών λύσεων στις Συνόδους Κορυφής, αλλά αντιθέτως παραπομπής τους στην Κομισιόν για περαιτέρω επεξεργασία, οδήγησε σε αδιέξοδο. Οι ευρωπαϊκές χώρες, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα, είναι αναγκασμένες να προχωρήσουν στην εφαρμογή εθνικών σχεδίων, δράσης, εφόσον και στην επόμενη Σύνοδο Κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν καταλήξουν σε συμφωνία.

Κοινή προμήθεια φυσικού αερίου

Έχει τεράστια σημασία για την Αθήνα, προφανώς και για τις λοιπές χώρες, να εισακουστούν οι προτάσεις, κυρίως του Ευρωπαϊκού Νότου, που βρίσκονται εδώ και καιρό στο τραπέζι της συζήτησης. Για παράδειγμα, θα ήταν ευχής έργον αν η ΕΕ προχωρούσε άμεσα στην κοινή προμήθεια φυσικού αερίου, μέσω των αδιάθετων κονδυλίων ύψους 230 δισ.ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης. Θα επρόκειτο για μια ενέργεια που δεν θα επιβάρυνε δημοσιονομικά τα κράτη και θα ενίσχυε σημαντικά και εν τοις πράγμασι τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών χωρών.

Σε αντίθετη περίπτωση και εδώ συνίσταται η αναγκαιότητα και σημασία της κοινής ευρωπαϊκής δράσης, οι χώρες πρέπει να εφαρμόσουν τα εθνικά τους σχέδια για να αντιμετωπίσουν άμεσα το μείζον πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας. Αυτό προφανώς συνεπάγεται περαιτέρω «φόρτωμα» των ήδη στριμωγμένων προϋπολογισμών, γεγονός που και στην περίπτωση της Ελλάδας, λειτουργεί ανασταλτικά σε οποιαδήποτε άλλη σκέψη-πρόθεση του οικονομικού επιτελείου, για εφαρμογή νέων μέτρων στήριξης των πολιτών.

Στη φαρέτρα των Ευρωπαίων εμπεριέχονται και άλλες προτάσεις, που διαθέτουν τη δυναμική για να ανασχέσουν την ακρίβεια, όπως είναι η επιβολή πλαφόν στην ευρωπαϊκή τιμή του φυσικού αερίου, καθώς και η αποσύνδεση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος με το αέριο. Πρόκειται για προτάσεις που έχει υποβάλλει ο ευρωπαϊκός νότος (μαζί και η Ελλάδα), αλλά προφανώς δεν έχουν αξιοποιηθεί, καθότι Γερμανία και ο υπόλοιπος βορράς που βρίσκεται υπό την επιρροή της, δεν έδωσαν το «πράσινο φως»…