Ελ Σαλβαδόρ: Δικαστικό «ναι» στη διεκδίκηση της προεδρίας από τον νυν πρόεδρο Μπουκέλε

Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ελ Σαλβαδόρ αποφάνθηκε προχθές Παρασκευή ότι ο πρόεδρος της χώρας, ο Ναγίμπ Μπουκέλε, 40 ετών, μπορεί να διεκδικήσει δεύτερη συναπτή θητεία το 2024, επανερμηνεύοντας το Σύνταγμα της χώρας, δυνάμει του οποίου μέχρι τώρα ο αρχηγός του κράτους δεν μπορούσε να επανεκλέγεται απευθείας, εξέλιξη που καταδίκασε η κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Την απόφαση, η οποία ανακοινώθηκε αργά το βράδυ της Παρασκευής, έλαβαν δικαστές διορισμένοι από το κόμμα του κ. Μπουκέλε τον Μάιο, μετά την απομάκρυνση προκατόχων τους που θεωρείτο ότι ήταν εχθρικοί έναντι του προέδρου, κάτι που ήδη είχαν στηλιτεύσει πέραν της Ουάσινγκτον και άλλες ξένες κυβερνήσεις.

Η αμερικανική πρεσβεία στο Σαν Σαλβαδόρ χαρακτήρισε αντισυνταγματική την απόφαση, προειδοποιώντας ότι θα πλήξει τις διμερείς σχέσεις.

Το τμήμα του Ανώτατου Δικαστηρίου που είναι αρμόδιο για το Σύνταγμα ανέφερε πως έδωσε εντολή στο εκλογοδικείο να επιτρέπει στο εξής σε προέδρους εν ενεργεία «να διεκδικούν δεύτερη θητεία». Το εκλογοδικείο, με λακωνική ανακοίνωσή του χθες Σάββατο, επιβεβαίωσε ότι θα συμμορφωθεί προς την εντολή αυτή.

Οι αλλαγές των κανόνων για τις προεδρικές θητείες σε χώρες της Λατινικής Αμερικής τα τελευταία χρόνια εγείρουν ανησυχίες τόσο στις ίδιες όσο και στις ΗΠΑ, που μιλούν περί διάβρωσης της δημοκρατίας.

Αμερικανοί αξιωματούχοι σημειώνουν το τελευταίο διάστημα πως καταγράφουν με ανησυχία την παρέκκλιση του κ. Μπουκέλε στον αυταρχισμό. Πέρυσι, ο αρχηγός του κράτους έστειλε τον στρατό να εισβάλει στο Κογκρέσο, για να αναγκάσει τα μέλη του να εγκρίνουν νομοθέτημα. Ο πρόεδρος απέσυρε εξάλλου τη χώρα του από πολυμερείς συμφωνίες για την καταπολέμηση της διαφθοράς, που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ.

Ο Ναγίμπ Μπουκέλε απορρίπτει τις κατηγορίες περί αυταρχικής παρέκκλισης, υποστηρίζοντας ότι προχωρά σε κάθαρση στη χώρα.

Η αλλαγή της σύνθεσης του Ανώτατου Δικαστηρίου είχε χαρακτηριστεί «πραξικόπημα» από την αντιπολίτευση και προκάλεσε διεθνή κατακραυγή, ειδικά από πλευράς των ΗΠΑ.

Ο κ. Μπουκέλε, που εξελέγη το 2019 για πενταετή θητεία, μπορεί να λογαριάζει στη στήριξη του κοινοβουλίου μετά τη νίκη του κόμματος του, των Νέων Ιδεών, τον Φεβρουάριο. Οι Νέες Ιδέες καταλαμβάνουν πλέον 61 από τις 84 έδρες του Κογκρέσου. Πρόκειται για πολιτική ισορροπία άνευ προηγουμένου μετά τις συμφωνίες ειρήνης του 1992, που τερμάτισαν τον δωδεκαετή εμφύλιο πόλεμο στο Σαλβαδόρ.

Ο πρόεδρος διατηρεί υψηλή δημοτικότητα στη χώρα της κεντρικής Αμερικής, χάρη κυρίως στο ότι υπόσχεται να καταπολεμήσει την ανασφάλεια και να πατάξει το οργανωμένο έγκλημα, παρά τις εντεινόμενες ανησυχίες της αντιπολίτευσης και ξένων κυβερνήσεων, που του προσάπτουν αυταρχισμό.

Η κυβέρνησή του ετοιμάζεται να προωθήσει την αναθεώρηση περαιτέρω άρθρων του Συντάγματος, ώστε μεταξύ άλλων να αυξηθεί η διάρκεια της προεδρικής θητείας στα έξι χρόνια από τα πέντε και να προβλεφθεί διαδικασία απομάκρυνσης του αρχηγού του κράτους από το αξίωμα. Η πρόταση δεν έχει ακόμη κατατεθεί στο Κογκρέσο.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στην αμερικανική πρεσβεία, η επιτετραμμένη Τζιν Μέινς τόνισε πως η απόφαση που έλαβε το Ανώτατο Δικαστήριο την Παρασκευή είναι «αντίκειται σαφώς προς το Σύνταγμα» του Ελ Σαλβαδόρ. Τη χαρακτήρισε αποτέλεσμα του διορισμού δικαστών πιστών στον πρόεδρο και έκανε λόγο περί «υπονόμευσης της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης» και εξάλειψης κάθε μηχανισμού ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας.

«Η εξασθένιση της δημοκρατίας θα ζημιώσει τη διμερή σχέση των ΗΠΑ και του Ελ Σαλβαδόρ, σχέση που έχουμε εδώ και δεκαετίες και θα θέλαμε να διατηρήσουμε», είπε η κυρία Μέινς.

Ο Χοσέ Μιγκέλ Βιβάνκο, εκτελεστικός διευθυντής του τμήματος που είναι αρμόδιο για τη Λατινική Αμερική στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch, HRW), επίσης στηλίτευσε την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, υποστηρίζοντας πως ο Ναγίμπ Μπουκέλε οδηγεί το Ελ Σαλβαδόρ στον δρόμο που ακολούθησαν η Νικαράγουα και η Ονδούρα. «Η δημοκρατία στο Ελ Σαλβαδόρ βρίσκεται στο χείλος της αβύσσου», κατήγγειλε ο κ. Βιβάνκο, ο οποίος έχει επικρίνει επανειλημμένα τον σαλβαδοριανό πρόεδρο.