ΔΝΤ: Οι δασμολογικές πιέσεις θα ωθήσουν το παγκόσμιο δημόσιο χρέος σε επίπεδα πανδημίας

Για αύξηση του παγκόσμιου δημοσίου χρέους πάνω από τα επίπεδα της εποχής της πανδημίας σε σχεδόν 100% του παγκόσμιου ΑΕΠ μέχρι το τέλος της δεκαετίας κάνει λόγο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σε έκθεσή του, αναφορικά με τις οικονομικές πιέσεις από τους νέους σαρωτικούς δασμούς των ΗΠΑ.

Η βραδύτερη ανάπτυξη και το εμπόριο θα επιβαρύνουν τους κρατικούς προϋπολογισμούς, αναφέρεται στην έκθεση.

Το πρόσφατο Δημοσιονομικό Παρατηρητήριο του ΔΝΤ προβλέπει ότι το παγκόσμιο δημόσιο χρέος θα αυξηθεί κατά 2,8 ποσοστιαίες μονάδες στο 95,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2025. Η ανοδική τάση είναι πιθανό να συνεχιστεί, φθάνοντας το 99,6% του παγκόσμιου ΑΕΠ μέχρι το 2030.

Το παγκόσμιο δημόσιο χρέος κορυφώθηκε το 2020 στο 98,9% του ΑΕΠ, καθώς οι κυβερνήσεις δανείστηκαν σε μεγάλο βαθμό για την ανακούφιση του COVID-19 και η παραγωγή συρρικνώθηκε. Το χρέος μειώθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες μέσα σε δύο χρόνια. Όμως, έχει αρχίσει να ανεβαίνει και η τελευταία πρόβλεψη έδειξε ότι επιταχύνεται.

“Σημαντικές ανακοινώσεις δασμών από τις ΗΠΑ, αντίμετρα από άλλες χώρες και εξαιρετικά υψηλά επίπεδα πολιτικής αβεβαιότητας συμβάλλουν στην επιδείνωση των προοπτικών και στην αύξηση των κινδύνων”, αναφέρει το ΔΝΤ στην έκθεση.

Αυτό οδηγεί τις κυβερνήσεις σε πιο δύσκολους συμβιβασμούς, καθώς οι προϋπολογισμοί τους πιέζονται από τις υψηλότερες ανάγκες για αμυντικές δαπάνες, τις απαιτήσεις για περισσότερη κοινωνική στήριξη και το αυξανόμενο κόστος εξυπηρέτησης του χρέους που θα μπορούσε να αυξηθεί με περισσότερες πληθωριστικές πιέσεις.

Σύμφωνα με την έκθεση, τα ετήσια δημοσιονομικά ελλείμματα των κυβερνήσεων προβλέπεται να διαμορφωθούν κατά μέσο όρο στο 5,1% του ΑΕΠ το 2025, έναντι 5,0% το 2024, 3,7% το 2022 και 9,5% το 2020.

Χαμηλότερη ανάπτυξη, υψηλότερο χρέος
Οι προοπτικές του προϋπολογισμού βασίζονται στην “πρόβλεψη αναφοράς” του ΔΝΤ για ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 2,8% φέτος στο τελευταίο World Economic Outlook, το οποίο περιλαμβάνει τις εξελίξεις των τιμολογίων έως τις 4 Απριλίου. Οι οικονομικές προοπτικές, καθώς και οι δημοσιονομικές προοπτικές, θα επιδεινωθούν εάν αρχίσουν να επιβάλλονται πιο απότομοι δασμοί από τον Ντόναλντ Τραμπ και αντίποινα.

Τα επίπεδα χρέους μπορεί να αυξηθούν πάνω από το 117% έως το 2027 – το επίπεδο που προβλέπεται σε ένα πολύ δυσμενές σενάριο – “εάν τα έσοδα και η οικονομική παραγωγή μειωθούν πιο σημαντικά από τις τρέχουσες προβλέψεις λόγω των αυξημένων δασμών και των αποδυναμωμένων προοπτικών ανάπτυξης”.

Το χρέος σε αυτό το επίπεδο θα αντιπροσωπεύει το υψηλότερο ποσοστό του ΑΕΠ από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Μεγάλο μέρος της αύξησης του χρέους συγκεντρώνεται σε μεγαλύτερες οικονομίες, δήλωσε στο Reuters ο διευθυντής Δημοσιονομικών Υποθέσεων του ΔΝΤ, Βίτορ Γκασπάρ. Περίπου το 1/3 των 191 χωρών μελών του ΔΝΤ έχουν τώρα χρέος που αυξάνεται με ρυθμούς ταχύτερους από ό,τι πριν από την πανδημία, αλλά αποτελούν περίπου το 80% του παγκόσμιου ΑΕΠ, πρόσθεσε.

Οι αυξανόμενες πιέσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν αυξανόμενες απαιτήσεις για κοινωνικές δαπάνες, ιδίως σε χώρες ευάλωτες σε σοβαρές διαταραχές από εμπορικά σοκ, που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις δαπάνες σε υψηλότερα επίπεδα, ανέφερε η έκθεση.

Στις δυσκολίες έρχεται να προστεθεί και η υποχώρηση της αναπτυξιακής βοήθειας από τις ΗΠΑ και άλλες πλουσιότερες χώρες, συνεχίζοντας την τάση των τελευταίων ετών, “και αυτό σημαίνει ότι οι χώρες αυτές θα αντιμετωπίσουν ακόμη πιο σκληρούς συμβιβασμούς από ό,τι θα συνέβαινε διαφορετικά”, δήλωσε ο Gaspar.

Προσωρινή η βελτίωση της οικονομίας των ΗΠΑ
Το ΔΝΤ προβλέπει ελαφρά βελτίωση των ετήσιων δημοσιονομικών ελλειμμάτων των ΗΠΑ τα επόμενα δύο χρόνια στο 6,5% του ΑΕΠ για το 2025 και στο 5,5% για το 2026, έναντι 7,3% για το 2024. Αυτό οφείλεται σε έναν συνδυασμό αυξημένων εισπράξεων από δασμούς βάσει των μέτρων που έχουν ανακοινωθεί, καθώς και στη συνεχιζόμενη αύξηση της παραγωγής των ΗΠΑ.

“Έτσι, οι επιδόσεις της αμερικανικής οικονομίας ήταν ισχυρές τα τελευταία χρόνια και αυτό βοηθά τον προϋπολογισμό. Βοηθάει στις ΗΠΑ, βοηθάει παντού”, δήλωσε ο Γκασπάρ.

Ωστόσο, η πρόβλεψη για τις ΗΠΑ θεωρεί ότι οι φορολογικές περικοπές των Ρεπουμπλικανών που ψηφίστηκαν το 2017 λήγουν στο τέλος του έτους, όπως είχε προγραμματιστεί. Η κυβέρνηση Τραμπ θέλει να τις παρατείνει, κάτι που σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του προϋπολογισμού θα προσθέσει περίπου 4 τρισεκατομμύρια δολάρια στο χρέος των ΗΠΑ σε μια δεκαετία χωρίς αντισταθμίσεις.

Τα δημοσιονομικά ελλείμματα της Κίνας αναμένεται να αυξηθούν απότομα το 2025, στο 8,6% του ΑΕΠ από 7,3% το 2024, και να διαμορφωθούν στο 8,5% το 2026. Οι δαπάνες για την τόνωση της οικονομίας αναφέρθηκαν από το ΔΝΤ ως ένας λόγος που η πρόβλεψη για την ανάπτυξη της Κίνας το 2025 διατηρήθηκε στο 4%, αντισταθμίζοντας εν μέρει μια σημαντική επιβάρυνση της παραγωγής από τους δασμούς.

Παρά την αύξηση των πιέσεων στο χρέος, το ΔΝΤ διπλασίασε τη συμβουλή του προς τις χώρες να δώσουν προτεραιότητα στη μείωση του δημόσιου χρέους, ώστε να βοηθήσουν στη δημιουργία δημοσιονομικών αποθεμάτων για την αντιμετώπιση μελλοντικών οικονομικών σοκ, κάτι που θα απαιτήσει μια λεπτή ισορροπία πολιτικής.

“Οι χώρες με περιορισμένα περιθώρια στους κρατικούς προϋπολογισμούς θα πρέπει να εφαρμόσουν σταδιακά και αξιόπιστα σχέδια εξυγίανσης και να επιτρέψουν στους αυτόματους σταθεροποιητές, όπως τα επιδόματα ανεργίας, να λειτουργήσουν αποτελεσματικά”, δήλωσε το ΔΝΤ. “Οποιεσδήποτε νέες ανάγκες δαπανών θα πρέπει να αντισταθμίζονται από περικοπές δαπανών σε άλλα σημεία ή από νέα έσοδα”, κατέληξε.