Διπλά τοξικά τα φυτοφάρμακα για τις μέλισσες

Η τοξική επίδραση των φυτοφαρμάκων στις μέλισσες και σε άλλους επικονιαστές διπλασιάστηκε σε μία δεκαετία, σύμφωνα με νέα έρευνα, παρά την πτώση της ποσότητας των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται. Τα σύγχρονα φυτοφάρμακα έχουν πολύ χαμηλότερη τοξικότητα σε ανθρώπους, άγρια θηλαστικά και πουλιά, και εφαρμόζονται σε χαμηλότερες ποσότητες, αλλά είναι ακόμη πιο τοξικά για τα ασπόνδυλα.

Η νέα μελέτη δείχνει ότι η υψηλότερη τοξικότητα υπερτερεί των χαμηλότερων ποσοτήτων που χρησιμοποιούνται, οδηγώντας σε μια πιο θανατηφόρο συνολική επίδραση στους επικονιαστές και στα υδρόβια έντομα όπως οι λιβελούλες. Παράλληλα, αποδείχθηκε ότι η τοξική επίδραση των φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιούνται στις γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες (ΓΤΚ) παραμένει ίδια με εκείνη των συμβατικών, παρά τους ισχυρισμούς ότι οι ΓΤΚ θα μείωναν την ανάγκη για φυτοφάρμακα.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, βασίστηκε στη χρήση και στην τοξικότητα 380 φυτοφαρμάκων που χρησιμοποιήθηκαν στις ΗΠΑ από το 1992 έως το 2016. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι παρόμοια τάση χαμηλότερου όγκου αλλά μεγαλύτερης τοξικής επίδρασης είναι πιθανή για πολλές περιοχές του κόσμου, ωστόσο τα ανοικτά δεδομένα για τη χρήση φυτοφάρμακων δεν είναι διαθέσιμα στην Ε.Ε., στη Λατινική Αμερική, στην Κίνα ή στη Ρωσία. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα της κυβέρνησης των ΗΠΑ σχετικά με τη χρήση φυτοφαρμάκων και το επίπεδο τοξικότητας κάθε χημικής ουσίας, για να έχουν ένα μέτρο της «συνολικής εφαρμοσμένης τοξικότητας». Αυτό επέτρεψε την αξιολόγηση των αλλαγών με την πάροδο του χρόνου. Διαπίστωσαν ότι η αντικατάσταση των οργανοφωσφορικών και καρβαμιδικών εντομοκτόνων μείωσε τη συνολική τοξικότητα στα θηλαστικά και στα πτηνά. «Σε έντονη αντίθεση, η συνολική εφαρμοσμένη τοξικότητα στα ασπόνδυλα έχει αυξηθεί σημαντικά, περίπου από το 2005», ανέφεραν, παρά το γεγονός ότι η ποσότητα του εφαρμοσμένου εντομοκτόνου μειώθηκε κατά 40%.

«Οι ενώσεις που είναι ιδιαιτέρως τοξικές για τα σπονδυλωτά έχουν αντικατασταθεί από ενώσεις με λιγότερη τοξικότητα και αυτό είναι πράγματι μια επιτυχία», δήλωσε ο καθηγητής Ραλφ Σουλτς, του Πανεπιστημίου Κόμπλεντς και Λαντνάου στη Γερμανία, ο οποίος ηγήθηκε της έρευνας. «Ταυτόχρονα όμως, τα φυτοφάρμακα έγιναν πιο εξειδικευμένα και, δυστυχώς, πιο τοξικά για ορισμένους μη στοχοποιημένους οργανισμούς, όπως οι επικονιαστές και τα υδρόβια ασπόνδυλα». Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πυρεθροειδείς και νεονικοτινοειδείς ενώσεις, που πλέον χρησιμοποιούνται, είναι πιο τοξικές για τα ζώα αυτά. Ο κίνδυνος για την εξαφάνιση των μελισσών οδήγησε την Ε.Ε. να απαγορεύσει την εξωτερική χρήση ορισμένων νεονικοτινοειδών εντομοκτόνων. Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι ο αντίκτυπος στα έντομα θα μπορούσε να έχει επιπτώσεις και σε άλλα μέλη του ζωικού βασιλείου, όπως τα πουλιά, ενώ ανέφεραν επίσης πως η έλλειψη δημόσιων δεδομένων για τα φυτοφάρμακα σε πολλά μέρη «δυνητικά κρύβει έναν καθοριστικό παράγοντα της παγκόσμιας μείωσης της βιοποικιλότητας».