Δίνουν 12 δισ. δολάρια για να ξεπλύνουν το έγκλημα

Εως και 12 δισεκατομμύρια δολάρια είναι διατεθειμένες να πληρώσoυν η φαρμακοβιομηχανία Purdue Pharma και η ιδιοκτήτριά της οικογένεια των δισεκατομμυριούχων Σάκλερ προκειμένου να διευθετήσουν πάνω από 2.000 αγωγές που έχουν υποβάλει εναντίον τους Πολιτείες, κομητείες και πόλεις των ΗΠΑ για την κρίση οπίου.

Η κρίση πρωτοξεκίνησε με την κυκλοφορία του οπιούχου παυσίπονου της Purdue OxyContin το 1995 και έχει κοστίσει τις ζωές περισσοτέρων των 400.000 ανθρώπων σε όλες τις ΗΠΑ από τότε.

Η επιδημία οπιοειδών -στην οποία εκτός της Purdue εμπλέκονται και αρκετές άλλες φαρμακευτικές εταιρείες με δικά τους οπιούχα σκευάσματα- σκοτώνει κάθε μέρα από υπερβολική δόση περί τους 130 Αμερικανούς. Εκτιμάται ότι 4 στους πέντε Αμερικανούς χρήστες ηρωίνης που αναζητούν καθημερινά τη δόση τους στον δρόμο έχουν εθιστεί από τα οπιούχα παυσίπονα.

Οι διαπραγματεύσεις για την επίτευξη συμβιβασμού μεταξύ της Purdue και των εναγόντων είχαν ξεκινήσει πριν από έναν και πλέον χρόνο. Μετά την απόφαση-ορόσημο δικαστηρίου της Οκλαχόμα σε βάρος της Johnson & Johnson η οποία καταδικάστηκε σε πρόστιμο 572 εκατ. δολαρίων για τις ευθύνες της στην κρίση.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του αμερικανικού Τύπου, η οικογένεια των Σάκλερ προτίθεται να παραδώσει την ιδιοκτησία της Purdue και να πληρώσει 3 δισ. δολάρια από τα δικά της χρήματα προκειμένου να επιτευχθεί ο συμβιβασμός.

Η συμφωνία προβλέπει αίτηση πτώχευσης της Purdue και μετασχηματισμό της σε καταπίστευμα που θα διανείμει στους ενάγοντες αποζημιώσεις και στο οποίο η φαρμακοβιομηχανία θα συνεισφέρει περί τα 8 δισ. δολάρια.

Τα χρήματα αυτά βέβαια είναι τίποτα μπροστά στο τεράστιο έγκλημα που διέπραξαν η οικογένεια Σάκλερ, η Purdue και οι υπόλοιπες φαρμακευτικές εταιρείες που ενεπλάκησαν με δικά τους γενόσημα οπιούχα παυσίπονα προκειμένου να κερδίσουν.

Αλλά και οι γιατροί που συνταγογραφούσαν αβέρτα κουβέρτα, οι ακαδημαϊκοί που διαφήμιζαν τα θετικά των οπιούχων όπως και οι υπηρεσίες του αμερικανικού κράτους, π.χ. ο Οργανισμός Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ (FDA) που κόντρα στον κοινό νου και με αποκλειστικό γνώμονα τα συμφέροντα των φαρμακοβιομηχάνων ενέκρινε την κυκλοφορία των δηλητηρίων στην αγορά.

Ηθικά ένοχες είναι όμως και οι διοικήσεις των δεκάδων πανεπιστημίων, μουσείων και λοιπών πνευματικών ιδρυμάτων σε ΗΠΑ, Βρετανία και υπόλοιπο κόσμο -όπως το Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης, το γαλλικό Λούβρο, το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και η Οξφόρδη- που επί χρόνια εισέπρατταν, κάνοντας ότι δεν γνωρίζουν, δωρεές εκατομμυρίων δολαρίων από τους «φιλότεχνους» Σάκλερ, ανοίγοντας μάλιστα προς τιμήν τους πτέρυγες με το όνομά τους.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ιδρυτές της δυναστείας των Σάκλερ, μιας από τις πλουσιότερες οικογένειες των ΗΠΑ, ήταν τρία αδέλφια (Αρθουρ, Μόρτιμερ, Ρέιμοντ) που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. Και οι τρεις σπούδασαν γιατροί και οι τρεις έχουν φύγει πλέον από τη ζωή.

Την τεράστια περιουσία τους που σήμερα αποτιμάται πάνω από 13 δισ. δολάρια δεν την απέκτησαν όμως από τις ιατρικές τους υπηρεσίες αλλά από το εμπόριο φαρμάκων.

Το μεγαλύτερο μέρος αυτής αποκτήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες από την Purdue Pharma και το OxyContin, οι πωλήσεις του οποίου απέφεραν έσοδα μεγαλύτερα των 35 δισ δολαρίων.

Ξαδέρφι της ηρωίνης

Ομως το OxyContin είναι ένα πολύ επικίνδυνο φάρμακο. Το βασικό του συστατικό, η οξυκωδόνη, είναι χημικό ξαδέλφι της ηρωίνης και είναι δύο φορές πιο ισχυρή από τη μορφίνη.

Οι γιατροί για δεκαετίες απέφευγαν να συνταγογραφούν ισχυρά οπιούχα φάρμακα καθώς γνώριζαν ότι προκαλούσαν εθισμό και εξάρτηση. Με την εκστρατεία προώθησης του OxyContin η Purdue προσπάθησε να αλλάξει αυτή τη συνήθεια.

Χρηματοδότησε ακαδημαϊκές έρευνες και πλήρωσε γιατρούς προκειμένου να εδραιώσει την αντίληψη ότι οι ανησυχίες για εθισμό από τα οπιοειδή ήταν παραφουσκωμένες και ότι αυτά θεραπεύουν τους χρόνιους πόνους.

Η Purdue κυκλοφόρησε το OxyContin το 1995 -αμέσως μετά το πράσινο φως του Οργανισμού Φαρμάκων και Τροφίμων των ΗΠΑ- για τη θεραπεία μέτριων και δυνατών πόνων.

Για την έγκρισή του δεν ζητήθηκε από την Purdue καμία κλινική δοκιμή για το αν είναι εθιστικό. Ο FDA ισχυρίστηκε στην απόφασή του ότι το φάρμακο είναι ασφαλέστερο από άλλα παυσίπονα, αφού ο μηχανισμός καθυστέρησης της απορρόφησής του από τον ανθρώπινο οργανισμό -που αυτό περιελάμβανε- το καθιστούσε ασφαλές έναντι πιθανής κατάχρησής του και εθισμού του χρήστη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο γιατρός του FDA που επόπτευσε την εν λόγω διαδικασία έγκρισης του OxyContin παραιτήθηκε λίγο μετά και δύο χρόνια αργότερα προσλήφθηκε από την Purdue.

Για την προώθηση του OxyContin εκπονήθηκε μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές καμπάνιες στην Ιστορία και το αποτέλεσμα ήταν ιδιαίτερα κερδοφόρο, αφού σε 4 χρόνια μετά την κυκλοφορία του το OxyContin εικοσαπλασίασε τις πωλήσεις του.

Στην καμπάνια της η Purdue πραγματοποίησε μεταξύ 1996 και 2001 περισσότερα από 40 πανεθνικά συνέδρια με αντικείμενο τη διαχείριση πόνων σε πολυτελή θέρετρα της Φλόριντα, της Αριζόνα και της Καλιφόρνια. Περισσότεροι από 5.000 γιατροί, φαρμακοποιοί και νοσοκόμες συμμετείχαν σε αυτά με όλα τα έξοδα πληρωμένα.

Η Purdue εστίασε την προσοχή τους στους γιατρούς που συνταγογραφούσαν τα περισσότερα οπιούχα σκευάσματα και τους βομβάρδισε με μπροσούρες, βιντεο-υλικό και κίνητρα. Διπλασίασε τον αριθμό των ιατρικών της επισκεπτών και καθιέρωσε γι’ αυτούς ένα πλουσιοπάροχο σύστημα μπόνους.

Παράλληλα χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα κουπονιών δωρεάν χορήγησης του OxyContin για 7-30 ημέρες. Διένειμε συνολικά περί τα 34.000 τέτοια κουπόνια. Ενα σημαντικό μέρος της καμπάνιας στόχευσε στην παραπλάνηση των κινδύνων εθισμού. Οι αντιπρόσωποί της μετέφεραν το μήνυμα ότι ο κίνδυνος εθισμού είναι μικρότερος του 1% επικαλούμενοι πληρωμένες έρευνες.

Το OxyContin έγινε έτσι ένα από τα πιο πετυχημένα φάρμακα της φαρμακοβιομηχανίας. Πέντε χρόνια μετά την εισαγωγή του έφερνε στην εταιρεία 1 δισ. δολάρια τον χρόνο.

Την επιτυχία του OxyContin ζήλεψαν αρκετές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες μετά την εκπνοή της πατέντας του σκευάσματος της Purdue έριξαν στην αγορά από τα μέσα της δεκαετίας του 2000 τα δικά τους γενόσημα οπιούχα παυσίπονα.

Μεταξύ άλλων και η Johnson & Johnson με το Duragesic, η Μallinckordt που κατέλαβε το 1/3 της αγοράς πουλώντας 29 δισ. χάπια μεταξύ 2006 και 2012 και η Insys Therapeutics που χρεοκόπησε πρόσφατα.

Mέσα σε μια εξαετία οι φαρμακοβιομηχανίες αυτές πλημμύρισαν τις ΗΠΑ με περισσότερα από 75 δισεκατομμύρια οπιούχα χάπια, επικεντρώνοντας την προσοχή τους σε περιοχές που ήδη είχαν χτυπηθεί από επιδημία θανάτων λόγω υπερβολικής δόσης και σε γιατρούς που συνταγογραφούσαν σωρηδόν.

Οι εταιρείες αυτές αν και ανταγωνίστριες συνεργάστηκαν προκειμένου να επηρεάσουν την ιατρική πρακτική, τις ομοσπονδιακές αρχές και τον πολιτικό κόσμο. Χρηματοδότησαν ψευδείς ακαδημαϊκές μελέτες που συμβάδιζαν με το συμφέρον τους και εκπαίδευση γιατρών στη χρήση των οπιούχων παυσίπονων.

Με τις αμοιβές που κατέβαλλαν για τις εγκρίσεις των φαρμάκων τους ήταν υπεύθυνες για το 75% του ισολογισμού του FDA, αρκετοί υπάλληλοι του οποίου αμείβονταν από αυτές. Αρωγοί τους ήταν και οι μεγάλες αλυσίδες διανομής φαρμάκων, όπως οι Wal Mart, CVS και McKesson.

Ο διευθύνων σύμβουλος της τελευταίας ήταν ο πιο καλοπληρωμένος στις ΗΠΑ την περίοδο που οι πωλήσεις οπιούχων παυσίπονων έφτασαν στο αποκορύφωμά τους.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που δόθηκαν πρόσφατα για την περίοδο 2006-2012, το υψηλότερο επίπεδο συνταγογράφησης οπιοειδών παυσίπονων καταγράφηκε σε αυτό το διάστημα.

Οι συνταγογραφήσεις τους ανήλθαν σε 282 εκατομμύρια ετησίως, ήταν αρκετές για να προμηθεύσουν όλους τους ενήλικους Αμερικανούς με χάπια ενός μήνα. Εως τότε οι ετήσιες πωλήσεις των ναρκωτικών παυσίπονων είχαν ξεπεράσει τα 8 δισ. δολάρια γεμίζοντας με κέρδη τα ταμεία των εταιρειών.

Εκτός Αμερικής

Μετά τη βαριά καταδίκη της Johnson & Johnson οι φαρμακοβιομηχανίες που προκάλεσαν την κρίση συνειδητοποιούν πλέον ότι ο νομικός κλοιός που θα περιβάλλει τις δραστηριότητές τους θα είναι πολύ στενός.

Οπως η Purdue, οι περισσότερες προσπαθούν εδώ και καιρό να έλθουν σε συμφωνία με τους ενάγοντες καταβάλλοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια σε αποζημιώσεις.

Το νέο Ελντοράντο και η εγκληματική τους δράση μετατοπίζονται πλέον εκτός Αμερικής, στον αναπτυσσόμενο κόσμο όπου οι δυνατότητες πώλησης των δηλητηρίων τους είναι τεράστιες.

Αξιοποιώντας τις πρακτικές που ακολούθησαν στην αμερικανική αγορά, εισβάλλουν επιθετικά με θυγατρικές στην πολυάνθρωπη Ινδία, όπου πριν από λίγα χρόνια αναθεωρήθηκε η νομοθεσία για τα οπιούχα, και ξανακερδίζουν εθίζοντας.

efsyn.gr