Διερευνητικές επαφές και διάλογος «αλά Τούρκα»…

Η Τουρκία επιχειρεί να διαμορφώσει υπέρ της, μια ιδιότυπη win to win κατάσταση, χρησιμοποιώντας όλα τα… θεμιτά και αθέμιτα μέσα που έχει στη φαρέτρα της. Το Τσεσμέ «κόβει» ξανά βόλτες στο Αιγαίο, η άσκηση για τη «Γαλάζια Πατρίδα» που θα κινητοποιήσει το τουρκικό πολεμικό ναυτικό, βρίσκεται προ των πυλών, ενώ η τουρκική «μονταζιέρα» και τα ελεγχόμενα ΜΜΕ από το καθεστώς Ερντογάν, επανέφεραν στο προσκήνιο το μεταναστευτικό, κατηγορώντας την Ελλάδα ότι κακομεταχειρίζεται τους πρόσφυγες που επιχειρούν δια θαλάσσης να φτάσουν στα ελληνικά νησιά.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετική ρητορική της απέναντι στην Ελλάδα, ενισχύει το «blame game» προς την Αθήνα, θέλοντας να παρασύρει την τελευταία σε μια διελκυστίνδα αντεγκλήσεων, διαξιφισμών και αντιπαραθέσεων. Όλα τα παραπάνω, τη στιγμή που αποφεύγει επιδεικτικά να απαντήσει στο κάλεσμα του ελληνικού ΥΠΕΞ, για άμεση συνέχιση των διερευνητικών επαφών. Πού το πάει, λοιπόν, η Άγκυρα και πού τελικώς στοχεύει; Η Τουρκία επέδειξε μεγάλη επιμονή και «πόθο», προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα. Οι εν λόγω διαβουλεύσεις αποτέλεσαν, ενδεχομένως, το καταλληλότερο άλλοθι για την Άγκυρα, για να φορέσει το φιλειρηνικό της «προσωπείο», το οποίο, μάλιστα, πλάσαρε, επιδεικτικά στους Ευρωπαίους και να διεκδικήσει συγχωροχάρτι, για όσα «άνομα» έκανε στην Ανατολική Μεσόγειο, στο Αιγαίο και στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Η αλήθεια είναι πως η Ευρώπη δεν δυσκολεύτηκε να προσφέρει «άφεση αμαρτιών» – έστω και προσωρινή- στην Τουρκία, ενώ το χαρτί των περιβόητων κυρώσεων ουδέποτε απασχόλησε σοβαρά τους Ευρωπαίους ηγέτες, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των Ελλήνων και Κύπριων διπλωματών. Η Τουρκία, χρησιμοποιώντας ως προπέτασμα καπνού τις διερευνητικές επαφές, κέρδισε χρόνο, προκειμένου να κάνει αυτό που ξέρει καλά. Να επιβάλει δια της ισχύος, των προκλήσεων και της διπλωματικής πίεσης, τα «θέλω» της και να ορίσει το πλαίσιο του διαλόγου.

Είναι ξεκάθαρο ότι η Τουρκία, μέσω των νέων προκλητικών ενεργειών, είτε επιδιώκει να τινάξει στον «αέρα» τις διερευνητικές, αποφεύγοντας να «στηθεί» σε διάλογο υπό τους ελληνικούς όρους είτε να εισέλθει σε διαβουλεύσεις, έχοντας θέσει τη δική της ατζέντα και προϋποθέσεις. Η τουρκική ατζέντα, έτσι όπως την οραματίζονται ο Ταγίπ Ερντογάν και οι κορυφαίοι αξιωματούχοι του, περιλαμβάνει το μισό Αιγαίο! Διέπεται, μάλιστα – και αυτό τείνει να γίνει πάγιο μήνυμα προς την Αθήνα- από τη λογική του «take it or leave it», αναφορικά με την επιβαλλόμενη εκ μέρους της Άγκυρας, ατζέντας των διερευνητικών επαφών.

Ήττα στο Βόρειο Ιράκ, «τσαμπουκάς» στο Αιγαίο

Η Τουρκία προέρχεται από μια σοβαρή ήττα στο Βόρειο Ιράκ, με την εκτέλεση 13 στρατιωτών και πρακτόρων της ΜΙΤ από τους Κούρδους του PKK. H σφαλιάρα για το καθεστώς Ερντογάν ήταν ηχηρή και οι τριγμοί εντός της Τουρκίας εξίσου ισχυροί, με συνέπεια να αναζητείται άμεσα διέξοδος «εκτόνωσης» της κρίσης. Το Αιγαίο, και δη τα ελληνοτουρκικά, αποτελούν την ασφαλή λύση για την Άγκυρα, η οποία νιώθει δυνατή, διαθέτοντας την κάλυψη των διερευνητικών επαφών, να προβεί σε νέους «τσαμπουκάδες».

Στην παρούσα φάση, άλλωστε, και με δεδομένη την αδιάκοπη στήριξη του Βερολίνου αλλά και την απαθή, νωχελική-σε σημείο παρεξήγησης- στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Τουρκία αισθάνεται άνετα. Οι κυρώσεις που πέραν του οικονομικού χαρακτήρα, έχουν και έντονη πολιτική σημασία, διότι μέσω αυτών θα επιδοκιμάζονταν οι ελληνικές θέσεις και θα απορρίπτονταν πλήρως οι τουρκικές ενέργειες, έχουν μπει στο ράφι…

Για μια μία ακόμη φορά, ωστόσο, αποδείχθηκε, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αδυνατεί να κινηθεί ενιαία και να συναποφασίζει σε μείζονα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής, ακόμη κι αν παραβιάζονται κυριαρχικά δικαιώματα μελών, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος. Πέραν της Γερμανίας, η οποία έχει αναλάβει εργολαβικά τον ρόλο του «προστάτη» της Άγκυρας, υπάρχουν χώρες, όπως για παράδειγμα η Ιταλία, με μεγάλο βεληνεκές εξαγωγών προς την Τουρκία, που φοβούνται ότι τυχόν οικονομικές κυρώσεις προς την τελευταία, θα έχουν επιπτώσεις και στις δικές τους οικονομίες.

Ανούσιος αυτοσκοπός οι κυρώσεις

Υπό αυτό το πρίσμα και τη διαμόρφωση των κανόνων του «παιχνιδιού», ίσως η ελληνική διπλωματία θα πρέπει να σταματήσει να «κυνηγάει» ως αυτοσκοπό τις κυρώσεις. Άλλωστε, όλος ο διπλωματικός κόπος και οι προσπάθειες μηνών, προφανώς και πήγαν στράφι, διότι η Ε.Ε. ουδέποτε υιοθέτησε τα ελληνικά επιχειρήματα και επέβαλλε με τον τρόπο της τη λογική των ίσων αποστάσεων, εφευρίσκοντας ως κατάλληλη λύση, τη διεξαγωγή διερευνητικών επαφών.

Προφανώς το μέχρι τώρα αποτέλεσμα δεν δικαιώνει την Ε.Ε. και αφήνει μια μάλλον πικρή γεύση στην Αθήνα, η οποία δέχθηκε ισχυρές πιέσεις από τον διεθνή παράγοντα, προκειμένου να συναινέσει στη διεξαγωγή του διαλόγου με την Τουρκία, νομιμοποιώντας έτσι, έστω και έμμεσα, το συγχωροχάρτι προς τον προκλητικό γείτονα…