Δ. Βίτσας: Κοινωνία ανταγωνισμού ζούγκλας με το πρόγραμμα της ΝΔ

Την παράταση του προγράμματος φιλοξενίας αιτούντων άσυλο σε ξενοδοχεία μέχρι την οριστική λήξη του στα τέλη Νοεμβρίου, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και τη δημιουργία με την Ύπατη Αρμοστεία ενός νέου πιλοτικού προγράμματος για πλήρη επιδότηση ενοικίου στους πρόσφυγες αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, Δημήτρης Βίτσας.

Αναφερόμενος στα προγράμματα αυτά, ο κ. Βίτσας σπεύδει να διευκρινίσει ότι «θα χρηματοδοτηθούν από χρήματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής χωρίς επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού».

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Βίτσας επαναλαμβάνει το αίτημα της Ελλάδας για δίκαιο καταμερισμό του βάρους σε όλες τις χώρες της ΕΕ και προτείνει οι χώρες που δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη να αποκλείονται από την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση. Σε σχέση με την Τουρκία ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής εξηγεί ότι έχει λάβει τη διαβεβαίωση του υπουργού Εσωτερικών της γειτονικής χώρας ότι δεν θα χρησιμοποιηθούν οι ροές ως μοχλός πίεσης, ενώ υπενθυμίζει ότι σύντομα θα πρέπει να αρχίσει ο διάλογος ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία σε σχέση με το μέλλον της Κοινής Δήλωσης.

Κάνοντας έναν απολογισμό της θητείας του στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ο κ. Βίτσας θεωρεί ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό «δεν ήταν αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης σε επίπεδο πρώτης αιχμής στον πολιτικό διάλογο», ωστόσο, σπεύδει να προσθέσει ότι έχει στο μυαλό του «ότι με γρήγορο αλλά όχι με πρόχειρο τρόπο πάντα υπάρχουν δυνατότητες να επιταχύνει κανείς τις διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. Πάντα υπάρχει ανάγκη άλλον έναν άνθρωπο να τον σώσεις από τον πνιγμό μαζί με το Λιμενικό και την Αστυνομία. Πάντα υπάρχει ανάγκη να μπορέσεις με αξιοπρέπεια και ασφάλεια να δημιουργήσεις μια νέα ζωή σε έναν άνθρωπο που προσπαθεί να ξεφύγει από το θάνατο και την πείνα».

Στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο, ο κ. Βίτσας, υποψήφιος βουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ, βάζει «ένα πολύ μεγάλο θετικό πρόσημο στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ» και υπενθυμίζει ότι «κάναμε αυτά τα βασικά που υποσχεθήκαμε, δηλαδή βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια, ρυθμίσαμε το χρέος και η κοινωνία είναι όρθια. Και με βάση τη σταθερότητα της οικονομίας, με βάση το αποθεματικό που έχουμε δημιουργήσει, μπορούμε να σχεδιάζουμε για το μέλλον». Παραδέχεται ότι ««υπήρξαν και λάθη και αστοχίες», κάτι που όπως συμπληρώνει «δεν επηρεάζει το γενικό πρόσημο». Επόμενος στόχος του ΣΥΡΙΖΑ είναι, όπως λέει, να αφιερωθεί «στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη, της οικογένειας, της μικρής και μεγαλύτερης επιχείρησης».

Ασκεί, εξάλλου, κριτική στη Νέα Δημοκρατία ότι «με βάση το πρόγραμμά της δημιουργεί μια κοινωνία ανταγωνισμού ζούγκλας που τα πάντα στηρίζονται όχι στο δικό της σχέδιο αλλά στα επιμέρους σχέδια που έχουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα».

Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής και υποψήφιου βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ στον Δυτικό Τομέα Β΄Αθήνας, Δημήτρη Βίτσα, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τη Μαρία Κουζινοπούλου:

Ερ.: Το πρόγραμμα φιλοξενίας προσφύγων σε ξενοδοχεία λήγει τέλος Ιουνίου. Τι θα γίνει στη συνέχεια;

Απ.: Με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχουμε συμφωνήσει μια στρατηγική εξόδου από το πρόγραμμα φιλοξενίας αιτούντων άσυλο σε ξενοδοχεία «Philoxenia», που αφορά σε 6.000 ανθρώπους. Με βάση αυτή τη συμφωνία επιχορηγείται ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης, ώστε αυτό το πρόγραμμα να λήξει οριστικά στα τέλη Νοεμβρίου, α αποδεσμευτούν οι σημερινές θέσεις φιλοξενίας και να δημιουργηθούν άλλες σταδιακά, από τέλος Ιουνίου ως τέλος Νοεμβρίου. Συγχρόνως αυτή τη στιγμή ξεκινάει το πρόγραμμα HELIOS που είναι πρόγραμμα ένταξης και έχει 5.000 θέσεις φιλοξενίας σε σπίτια γι’ αυτούς που θα παρακολουθούν τα προγράμματα ελληνομάθειας και εκμάθησης επαγγελμάτων και θα προσπαθούν να βρουν δουλειά. Άρα πρακτικά δημιουργούνται 5.000 θέσεις φιλοξενίας στο πρόγραμμα ESTIA, αφού φεύγουν 5.000 και πηγαίνουν στο πρόγραμμα HELIOS. Επίσης, έχουμε ζητήσει από την Ύπατη Αρμοστεία και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το πρόγραμμα ESTIA που θεωρούμε ότι είναι πολύ καλό πρόγραμμα να αυξηθεί κατά 5.000 θέσεις οπότε από τις 25.000 να φτάσει στις 30.000. Τέλος, κάνουμε και ένα πιλοτικό πρόγραμμα μαζί με την Ύπατη Αρμοστεία, όπου θα υπάρχει 100% επιδότηση ενοικίου, άρα δεν θα νοικιάζει η Ύπατη Αρμοστεία ή το ελληνικό κράτος σπίτια μετά το 2020, αλλά θα νοικιάζουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες και το ενοίκιο θα πληρώνεται μέσα από αυτό το πρόγραμμα.

Αλλά αυτό που θέλω να αναφέρω είναι ότι όλα τα χρήματα που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση του μεταναστευτικού- προσφυγικού είναι χρήματα που έρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα οποία διανέμονται κατά κύριο λόγο στην Ύπατη Αρμοστεία, στο Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης και σε υπουργεία. Άρα δεν είναι χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό και δεν μπορούν να γίνονται αντικείμενο της ξενοφοβικής προπαγάνδας ότι το ελληνικό κράτος δαπανά για τους πρόσφυγες και μετανάστες και δεν τα δίνει στους Έλληνες.

Ερ.: Είχατε προαναγγείλει και την αξιοποίηση κενών κτιρίων για τη φιλοξενία προσφύγων. Προχωράει αυτό;

Απ.: Αυτή τη στιγμή ως υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής έχουμε τρία προγράμματα, άλλα τα έχουμε και άλλα τα επιδιώκουμε. Το ένα είναι το πρόγραμμα ESTIA και HELIOS μαζί, που αφορά σε διαμερίσματα. Το δεύτερο πρόγραμμα αφορά στη δημιουργία δύο ακόμα κέντρων φιλοξενίας, στο Κυψελοχώρι και το Βαγιοχώρι. Και το τρίτο αφορά στην ανακατασκευή μη χρησιμοποιημένων κτιρίων που ανήκουν στο ελληνικό Δημόσιο, τα οποία με παραχώρηση στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής τα ανακατασκευάζουμε ώστε να γίνουν χώροι φιλοξενίας, γιατί το όραμά μας δεν είναι να μένουν οι άνθρωποι σε καμπς και από την άλλη, είναι να χρησιμοποιούμε όλες τις δυνατότητες περιουσίας του Δημοσίου που και με την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μπορούμε μετά τη λήξη του προσφυγικού -μεταναστευτικού να τα αξιοποιήσουμε και για άλλες κοινωνικές χρήσεις.

Πρέπει όμως να πω ότι κάθε πρόγραμμα που έχουμε έχει μέσα του και μια τελική πολιτική βάση, ότι χρήματα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει αρμοδίως να κατευθυνθούν στις χώρες από όπου παράγονται μεταναστευτικές ροές, ώστε αυτοί οι άνθρωποι να έχουν ζωή στη χώρα τους και να μην αναγκάζονται να κάνουν το ταξίδι του θανάτου, ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να ενεργοποιηθεί διπλωματικά ώστε να υπάρξει ειρήνευση στην περιοχή για να μην υπάρχουν προσφυγικά ρεύματα και αντίθετα να υπάρχουν επιστροφές προσφύγων στις πατρίδες τους κάτω από συνθήκες ειρήνης. Και το δεύτερο είναι ότι χρειάζεται να γίνεται ένας δίκαιος καταμερισμός σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης του αντικειμενικού βάρους που φέρνουν σε μια χώρα πρώτης υποδοχής οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές και η δικιά μας γνώμη και πρόταση είναι ότι αυτός ο καταμερισμός θα πρέπει να συνδεθεί με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δηλαδή χώρες που δεν αναλαμβάνουν κομμάτι του προσφυγικού βάρους να μην έχουν τη χρηματοδότηση σε άλλα κομμάτια της λειτουργίας της οικονομίας.

Ερ.: Είστε αισιόδοξος όμως ότι θα υπάρξουν αποτελέσματα σε μια Ευρώπη, όπου υπάρχει άνοδος της ακροδεξιάς;

Απ.: Αν θέλετε να μιλήσουμε στην παρούσα φάση, δεν είμαι αισιόδοξος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συνεχίσουμε με διάφορους τρόπους να ενισχύουμε αυτή τη λογική. Για παράδειγμα, η διοικητική διευθέτηση με τη Γερμανία, η συμφωνία για τη μεταφορά 1.000 προσφύγων στην Πορτογαλία, η συμφωνία για τη μεταφορά ασυνόδευτων ανηλίκων στην Ιρλανδία, είναι σε αυτή την κατεύθυνση έως ότου βρεθεί μια ενιαία πολιτική ασύλου στην Ευρώπη, μια ενιαία πολιτική υποδοχής και μια ενιαία πολιτική επιστροφών. Και θεωρούμε ότι αυτοί είναι ακρογωνιαίοι λίθοι της διατήρησης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, γιατί η οποιαδήποτε περιχαράκωση στο επιμέρους κράτος στην ουσία βάζει βόμβα στα θεμέλια της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Επίσης, θα πρέπει να σας πω ότι έχουμε έναν ανοιχτό διάλογο με το υπουργείο Εσωτερικών της Τουρκίας ώστε να μην χρησιμοποιηθούν οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές ως πίεση από την πλευρά της Τουρκίας στην Ευρώπη και νομίζω ότι ως τώρα τα έχουμε καταφέρει. Αυτό είναι πολύ βασικό. Αντικειμενικά θα πρέπει να αρχίσει τώρα ο διάλογος ή στο επόμενο χρονικό διάστημα ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία σε σχέση με την Κοινή Δήλωση που έχει ημερομηνία λήξης. Δηλαδή εννοώ η χρηματοδότηση που δίνεται στην Τουρκία λήγει τέλος του 2021 και πρέπει να δούμε τι θα γίνει μετά. Θέλω να προσθέσω ότι κατά τη γνώμη μου σε ό,τι ακολουθήσει την Κοινή Δήλωση μερικά πράγματα πρέπει να γίνουν πιο ευαίσθητα, πιο ανθρώπινα και να πάρουμε υπόψη και την εμπειρία που έχουμε από την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης γιατί δεν είναι και το καλύτερο πράγμα να είναι αυτή τη στιγμή 12.500 άνθρωποι στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης στα νησιά. Και βεβαίως στα περισσότερα ΚΥΤ η κατάσταση είναι καλή, ακόμα και στη Μόρια έχουμε πετύχει πολλά πράγματα και έχουμε απαλύνει πολύ το βάρος της Μόριας, αλλά όπως και να το κάνεις δεν είναι καλό χιλιάδες άνθρωποι να μένουν στα νησιά τόσο καιρό.

Ερ.: Σας ανησυχεί η ένταση από την πλευρά της Τουρκίας ως προς το προσφυγικό;

Απ.: Ως τώρα τα δείγματα μου λένε ότι δεν έχει χρησιμοποιήσει τις ροές ως μοχλό πίεσης. Αν το κάνει η Τουρκία, που ελπίζω ότι δεν θα το κάνει και έχω και τις διαβεβαιώσεις από τον Τούρκο υπουργό Εσωτερικών ότι δεν θα γίνει ποτέ τέτοιο πράγμα και ότι είναι αφοσιωμένοι σε αυτή την κατεύθυνση, τότε θα δημιουργήσει ακόμα περισσότερους εχθρούς και δεν θα είναι μόνο από κυβερνήσεις αλλά και από κοινωνίες της Ευρώπης. Οπότε νομίζω ότι δεν έχει κανένα συμφέρον να το κάνει από τη μία μεριά. Βέβαια η Τουρκία είναι μια νευρική δύναμη σε αυτή τη φάση. Ελπίζω να επικρατήσει η λογική και να επικρατήσει η αναγκαιότητα και για τον τουρκικό λαό να κάνει τις αλλαγές που χρειάζονται σε συνθήκες δημοκρατίας και ειρήνης.

Ερ.: Κάνοντας έναν απολογισμό της θητείας σας στο υπουργείο, τι πρόσημο θα βάζατε;

Απ.: Εγώ το πρόσημο αυτό θα το αφήσω να το βάλουν πολιτικοί φίλοι και πολιτικοί αντίπαλοι. Θεωρώ ότι είναι σημαντικό το γεγονός ότι περάσαμε τις ευρωεκλογές και το προσφυγικό-μεταναστευτικό δεν ήταν αντικείμενο πολιτικής αντιπαράθεσης σε επίπεδο πρώτης αιχμής στον πολιτικό διάλογο. Και από ό,τι φαίνεται είμαστε και στις τελευταίες ημέρες του εκλογικού αγώνα. Αυτό σημαίνει ότι κάτι κάναμε. Πήραμε την αναγνώριση ότι η Ελλάδα δημιούργησε εκ του μηδενός σχεδόν ένα σύστημα υποδοχής, ταυτοποίησης και φιλοξενίας των αιτούντων διεθνή προστασία παρά το γεγονός ότι όλα αυτά έγιναν εν μέσω μνημονιακών πολιτικών και οικονομικής κρίσης και ότι έχουμε κερδίσει τα συγχαρητήρια και το σεβασμό από κυβερνήσεις και κοινωνίες σε όλο τον κόσμο στη βάση της λογικής ότι στο τέλος της ημέρας αυτό που μετράει περισσότερο είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν με ρωτάτε αν είμαι ικανοποιημένος από τη δική μας δουλειά στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, σάς λέω ότι δεν είμαστε ποτέ ικανοποιημένοι γιατί στο μυαλό μας έχουμε πάντα ότι με γρήγορο αλλά όχι με πρόχειρο τρόπο πάντα υπάρχουν δυνατότητες να επιταχύνει κανείς τις διαδικασίες εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. Πάντα υπάρχει ανάγκη άλλον έναν άνθρωπο να τον σώσεις από τον πνιγμό μαζί με το Λιμενικό και την Αστυνομία. Πάντα υπάρχει ανάγκη να μπορέσεις με αξιοπρέπεια και ασφάλεια να δημιουργήσεις μια νέα ζωή σε έναν άνθρωπο που προσπαθεί να ξεφύγει από το θάνατο και την πείνα. Και νομίζω ότι είναι βασικό στοιχείο όσων δουλεύουν στο υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής να μην είναι ποτέ ικανοποιημένοι από τον εαυτό τους.

Ερ.: Στο ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο, τι πρόσημο θα βάζατε στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ;

Απ.: Στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα έβαζα ένα πολύ μεγάλο θετικό πρόσημο. Κάναμε αυτά τα βασικά που υποσχεθήκαμε. Δηλαδή βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια επιτέλους, ρυθμίσαμε το χρέος και η κοινωνία είναι όρθια. Και με βάση τη σταθερότητα της οικονομίας, με βάση το αποθεματικό που έχουμε δημιουργήσει, μπορούμε να σχεδιάζουμε για το μέλλον. Το γεγονός ότι υπήρξαν και λάθη και αστοχίες δεν επηρεάζει το γενικό πρόσημο. Τώρα θα πρέπει να αφιερωθούμε, και με βάση το πρόγραμμά μας αυτό κάνουμε, στη βελτίωση της καθημερινότητας του πολίτη, της οικογένειας, της μικρής και μεγαλύτερης επιχείρησης, ώστε να πάρουμε πίσω όλες τις αδικίες της μνημονιακής περιόδου, να βελτιώσουμε το κοινωνικό κράτος ιδιαίτερα στα ζητήματα της υγείας, της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, που έχει πληγεί περισσότερο από την κρίση, και βεβαίως να δημιουργήσουμε μια νέα σχέση ανάμεσα στο δημόσιο και τον πολίτη, όπου ο πολίτης θα διευκολύνεται και θα αντιμετωπίζεται με τη δέουσα προσοχή και αξιοπρέπεια.

Ερ.: Ποιο είναι για εσάς το διακύβευμα αυτών των εκλογών;

Απ.: Το διακύβευμα είναι ποιος και με ποιο σχέδιο θα κυβερνήσει την επόμενη τετραετία. Είναι ξεκάθαρο. Και εμείς τα πάντα τα βλέπουμε και για μετά τις 7 Ιουλίου με βάση το πρόγραμμά μας. Η χώρα έχει δημιουργήσει μια σταθερή βάση και μπορεί να εκτιναχθεί προς τα μπροστά και το ζήτημα είναι ότι πρέπει να πάει μπροστά και όχι να οπισθοδρομήσει, γιατί όλες οι προτάσεις της Νέας Δημοκρατίας έρχονται από το παρελθόν ή από νεοφιλελεύθερες ιδεολογικές αγκυλώσεις και υπηρετούνται στο τέλος τέλος και από ανθρώπους, οι οποίοι ήταν υπουργοί την περίοδο της διακυβέρνησης Βενιζέλου-Σαμαρά και ετοιμάζουν ματαίως κατά τη γνώμη μου κοστούμια να ξαναγίνουν υπουργοί, χωρίς ποτέ να απολογούνται γι’ αυτά που έκαναν στην ελληνική οικονομία και κοινωνία.

Εμείς θέλουμε να δημιουργήσουμε και δημιουργούμε μια κοινωνία της συνεργασίας, του συναγωνισμού και της αλληλεγγύης. Η ΝΔ με βάση το πρόγραμμά της δημιουργεί μια κοινωνία ανταγωνισμού ζούγκλας που τα πάντα στηρίζονται όχι στο δικό της σχέδιο αλλά στα επιμέρους σχέδια που έχουν τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα.

Μεγάλες αντιπαραθέσεις που εκφράζονται από εκεί και πέρα είναι το σχέδιο για την εργασία που η μεγάλη διαφορά είναι ότι ενώ στο δικό μας σχέδιο η εργασία, η άνοδος των μισθών, οι νέες θέσεις εργασίας είναι απαραίτητο στοιχείο της ανάπτυξης, για τη ΝΔ θα προηγηθεί η ανάπτυξη και μετά θα γίνουν αυτά. Είναι φανερό ότι στα ζητήματα του ασφαλιστικού εμείς υποστηρίζουμε τη δημόσια κοινωνική ασφάλιση, η ΝΔ προτρέπει ή προτείνει τη διόγκωση του ιδιωτικού τομέα της ασφάλισης δημιουργώντας ψευδαισθήσεις. Είναι ακόμα μία διαφορά ότι εμείς λέμε ότι θα τα κάνουμε αυτά κοστολογημένα και αιτιολογημένα αμέσως, ο κ. Μητσοτάκης ακόμα και τις φορολογικές ελαφρύνσεις που θα κάνει, θα τις κάνει μετά το 2020. Ανέφερα τρία τέσσερα παραδείγματα τα οποία αν πάω να τα επεκτείνω στο κοινωνικό κράτος, υπάρχει εκεί μια δεύτερη διαφορά ότι εμείς είμαστε πολύ εστιασμένοι στον κοινωνικό μισθό, δηλαδή στις υπηρεσίες που αναλαμβάνει το δημόσιο και η κοινωνία σε διάφορα πεδία, υγεία, ασφάλεια, παιδεία κλπ, ενώ ο κ. Μητσοτάκης και η ΝΔ είναι πολύ φανερά εστιασμένοι στον ιδιωτικό τομέα, κάτι που όποτε και όπου έχει γίνει, γρήγορα κατέρρευσαν. Οι ιδιώτες που ανέλαβαν αυτή τη δουλειά έγιναν πολύ πιο πλούσιοι και η ίδια η κοινωνία πολύ πιο φτωχή.