Χαλαρώνει η θηλιά του χρέους-Οι προτάσεις της Κομισιόν, ο αντίκτυπος για την Ελλάδα

Οι προτάσεις της Κομισιόν για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που θα διέπουν την ΕΕ και βάσει των οποίων θα κινούνται-αξιολογούνται- τα κράτη μέλη, έχουν ισχυρή δόση ρεαλισμού. Σ’ ένα ρευστό διεθνές περιβάλλον, με τις οικονομίες να βάλλονται πανταχόθεν από την ενεργειακή κρίση, τον πληθωρισμό και τα «απόνερα» που αφήνει η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, έμοιαζε μάλλον με ουτοπία να απαιτείται διαρκώς συγκράτηση των δημοσίων δαπανών.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος

Οι δημοσιονομικοί κανόνες έπρεπε να «φιλτραριστούν» διαφορετικά, να γίνουν επί της ουσίας πιο ρεαλιστικοί, έτσι ώστε να υπάρχει μια πραγματική και όχι στα λόγια σύνδεση με το Σύμφωνο Σταθερότητας, για το οποίο ούτως ή άλλως έχει ανοίξει η κουβέντα για αλλαγές στην ΕΕ. Η Κομισιόν αντιλήφθηκε ορθώς ότι η λογική που διέπει τους εν λόγω κανόνες πρέπει να μεταβληθεί. Μέσω των προτάσεων κατέθεσε προ ολίγων ημερών, δεν άλλαξε τις τιμές αναφοράς, δηλαδή ανώτατο όριο 3% για το έλλειμμα και συνολικό ύψος του δημόσιου χρέους (60% του ΑΕΠ). Αλλάζει, όμως, τη λογική και την προσέγγιση απέναντι στις χώρες, που γίνονται πιο ευνοϊκές κυρίως για τις υπερχρεωμένες όπως είναι η Ελλάδα αλλά και η Ιταλία.

Συνολικά για την Ευρωζώνη χαλαρώνει η μέγγενη του χρέους και ιδίως για τα υπερχρεωμένα κράτη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημιουργεί ένα οδικό χάρτη, ο οποίος αποσκοπεί στη μείωση του χρέους σε μακροπρόθεσμο ορίζοντας. Οι τιμές αναφοράς για το έλλειμμα και το χρέος δεν θα αποτελούν θέσφατο, τη δαμόκλειο σπάθη που απειλεί να κόψει κεφάλια αλλά τον «φάρο» για τη επίτευξη των στόχων. Δίδεται στις χώρες μεγαλύτερη ευελιξία και ο χρόνος προκειμένου να πετύχουν έστω και μεσοπρόθεσμα την απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή.
Η ειδοποιός διαφορά σε σχέση με το τρέχον «μοντέλο» είναι η εξής: η αξιολόγηση κάθε χώρας για τη δημοσιονομική της συμπεριφορά θα γίνεται α λα καρτ. Κάθε περίπτωση θα εξετάζεται ξεχωριστά και βάσει των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που αυτή έχει, όπως για παράδειγμα η Ελλάδα με το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη. Κάθε χώρα θα καταθέτει κάθε χρόνο το μεσοπρόθεσμο σχέδιο 4ετούς διάρκειας και αν πείθει ότι κινείται προς τη γενική κατεύθυνση της απομείωσης του χρέους, τότε η Κομισιόν θα εγκρίνει το δημοσιονομικό πλάνο.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που «πηγάζει» ως κεντρικό μήνυμα από τις προτάσεις της Κομισιόν και το δήλωσε και ο Επίτροπος Οικονομικών Τζεντιλόνι, είναι πως «δεν έχει νόημα να εφαρμόζονται μη ρεαλιστικοί κανόνες για το χρέος». Έπρεπε, βεβαίως, να μεσολαβήσουν ηχηρές κρίσεις που αφορούσαν την πανδημία, την ενέργεια, όπως επίσης η εκτόξευση του πληθωρισμού και ένας… πόλεμος, προκειμένου οι Βρυξέλλες να αντιληφθούν το ανεδαφικό και το παράλογο κανόνων και απαιτήσεων όπως η ετήσια μείωση του χρέους.

Προς νέα σύγκρουση Βορρά – Νότου

Αυτή βεβαίως είναι μόνον η αρχή για να επιβληθεί αυτή η νέα δημοσιονομική λογική στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ενόσω είναι σε εξέλιξη η δημόσια διαβούλευση για τις αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας. Απαιτούνται πολλά βήματα προκειμένου οι εν λόγω προτάσεις να γίνουν «ταυτότητα» της ΕΕ. Οι υπερχρεωμένες χώρες του Νότου συνεπικουρούμενες από τη Γαλλία υποδέχθηκαν με ικανοποίηση τις προτάσεις της Κομισιόν, όμως ο Βορράς προεξάρχουσας της Γερμανίας, ήδη αντιδρά. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ μίλησε για την ανάγκη να ισχύουν ενιαίοι δημοσιονομικοί κανόνες. Η νέα διαμάχη στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης μόλις ξεκίνησε.