Bloomberg: Η επέκταση του ΝΑΤΟ θα μπορούσε επιτέλους να ενισχύσει την πιο αδύναμη πλευρά του

Το ΝΑΤΟ αντιμετωπίζει εδώ και καιρό ένα πολύπλοκο στρατιωτικό πρόβλημα: Το πώς να υπερασπιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα κράτη της Βαλτικής που συνορεύουν με τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, αν ποτέ η Μόσχα επιλέξει να επιτεθεί. Ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν μπορεί να επέβαλε μια λύση με ακούσιο τρόπο, αναφέρει δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg.

Ενώ μεγάλο μέρος του ενδιαφέροντος όσον αφορά τις σχέσεις Ανατολής-Δύσης που βρίσκονται σε περίοδο επιδείνωσης έχει επικεντρωθεί στα νέα στρατιωτικά σχέδια της Γερμανίας, η αναμενόμενη προσχώρηση της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί μέρος της μεγαλύτερης αλλαγής στην ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική που προέκυψε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο Πούτιν, αφού διεξήγαγε πόλεμο εν μέρει για να σταματήσει την επέκταση του ΝΑΤΟ, βρίσκεται τώρα αντιμέτωπος με το αντίθετο.

Η ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα έδινε τέλος σε μια εποχή μεγάλης ρωσικής επιρροής στις σχέσεις της χώρας με την υπόλοιπη Ευρώπη. Για τη Σουηδία, σηματοδοτεί το οριστικό τέλος μιας ουδετερότητας 200 χρόνων.

Για το ΝΑΤΟ, οι σκανδιναβικές χώρες δεν θα φέρουν μόνο επιπλέον στρατιωτικές δυνατότητες. Γεωγραφικά, θα μειώσουν την ευπάθεια της βορειοανατολικής πλευράς της, προσθέτοντας 1.343 χιλιόμετρα πρόσθετων χερσαίων συνόρων με τη Ρωσία και απομονώνοντας αποτελεσματικά τον θύλακα του Καλίνινγκραντ που βρίσκεται ανάμεσα στην Πολωνία και τη Λιθουανία στη Βαλτική Θάλασσα.

“Σε περίπτωση σύγκρουσης, υπάρχει η ευκαιρία να κλείσουμε τον Φινλανδικό κόλπο”, δήλωσε ο Λιθουανός υπουργός Άμυνας Arvydas Anusauskas σε δημοσιογράφους. “Πρόκειται για νέες ευκαιρίες, κάτι που δεν είχαμε καν σκεφτεί στο παρελθόν”.

Οι υπουργοί Εξωτερικών του ΝΑΤΟ θα συναντηθούν στο Βερολίνο αυτό το Σαββατοκύριακο, όπου θα συμμετάσχουν και οι Σουηδοί και Φινλανδοί ομόλογοί τους. Υπάρχει μια δυναμική πίσω από την αίτηση των δύο σκανδιναβικών χωρών για άμεση ένταξη, αν και δεν αποτελεί τελειωμένη υπόθεση.

Την Παρασκευή, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν εξέφρασε τις ανησυχίες του για “τρομοκράτες” στη Σουηδία και τη Φινλανδία ζητώντας από τις δύο χώρες να πάρουν σαφή θέση απέναντι στους υποστηρικτές των αυτονομιστών Κούρδων μαχητών.

Σε περίπτωση που η Τουρκία κατευναστεί, η παρουσία των χωρών αυτών στη συμμαχία θα μπορούσε να ανακόψει τυχόν μελλοντικά ρωσικά σχέδια για τη στόχευση αυτού που συχνά θεωρείται ως η αχίλλειος πτέρνα του ΝΑΤΟ στη Βαλτική.

Η Εσθονία, η Λετονία και η Λιθουανία, που αποτελούσαν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης και εντάχθηκαν στο ΝΑΤΟ το 2004, θα μπορούσαν να βασίζονται σε πιο άμεση βοήθεια και σε νέες διαδρομές για προμήθειες μέσω της Φινλανδίας και της Σουηδίας.

Τα τρία αυτά κράτη δεν είναι πιθανό να απειληθούν άμεσα στρατιωτικά από τη Ρωσία, καθώς ο στρατός του Πούτιν είναι απασχολημένος στην Ουκρανία. Αλλά εδώ και χρόνια αντιμετωπίζουν διάφορες μορφές εκφοβισμού. Στα τέλη του περασμένου έτους, ο Πούτιν απαίτησε από το ΝΑΤΟ να αποσύρει τις δυνάμεις του από τις χώρες αυτές και άλλα ανατολικά κράτη και να απέχει από την περαιτέρω διεύρυνση, ιδίως δεδομένων των φιλοδοξιών της Ουκρανίας να ενταχθεί. Το ΝΑΤΟ απέρριψε τις ρωσικές αιτιάσεις.

Η αλλαγή στους γεωπολιτικούς συσχετισμούς θα σήμαινε δραματική αύξηση του κόστους οποιασδήποτε επίθεσης της Ρωσίας στην περιοχή και ως αποτέλεσμα θα μπορεί να είναι σε θέση να μειώσει τις εντάσεις μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Μόσχας, σύμφωνα με τον William Alberque, διευθυντή στρατηγικής, τεχνολογίας και ελέγχου εξοπλισμών στο Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών με έδρα το Λονδίνο.

“Η Ρωσία θέλει να σε χτυπήσει εκεί που είσαι αδύναμος, όχι εκεί που είσαι πραγματικά, πραγματικά δυνατός”, δήλωσε ο Alberque. “Όταν (το αδύναμο σημείο) είμαι πραγματικά σταθερό με μια αξιόπιστη αποτρεπτική δύναμη, η Ρωσία θα πει ότι δεν αξίζει τον κόπο. Αυτό θα μειώσει τις εντάσεις”.

Αυτό όμως είναι κάτι που μπορεί να πάρει χρόνο. Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει για σοβαρές συνέπειες για την περιφερειακή ασφάλεια σε περίπτωση που η Φινλανδία και η Σουηδία ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένων ασαφών απειλών για τοποθέτηση πυρηνικών όπλων στη Βαλτική. Ωστόσο, δεν είναι σαφές σε ποιο βαθμό τέτοια όπλα έχουν ήδη τοποθετηθεί εκεί. Ο ρωσικός στόλος της Βαλτικής εξασκήθηκε στην εκτέλεση εικονικών χτυπημάτων με πυραύλους Iskander στο Καλίνινγκραντ, δήλωσε το υπουργείο Άμυνας στις 5 Μαΐου.

Αφότου ο Φινλανδός πρόεδρος Sauli Niinisto και η πρωθυπουργός Sanna Marin δήλωσαν την Πέμπτη ότι η χώρα πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ “χωρίς καθυστέρηση”, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Dmitry Peskov δήλωσε ότι η κίνηση αυτή θα αποτελούσε “σίγουρα” απειλή για τη Ρωσία.

Δεν διευκρίνισε τι θα μπορούσε να κάνει η Ρωσία εάν η Φινλανδία ενταχθεί στη συμμαχία, αν και ο πρεσβευτής της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, Βλαντιμίρ Τσιζόφ, δήλωσε ότι θα περιλαμβάνει “βελτίωση ή αύξηση του βαθμού των αμυντικών προετοιμασιών κατά μήκος των ρωσο-φινλανδικών συνόρων”. Η ένταξη στο ΝΑΤΟ “δεν έχει κάνει ποτέ καμία χώρα πιο ασφαλή”, δήλωσε σε συνέντευξή του στο βρετανικό Sky News.

Πράγματι, η κίνηση της Φινλανδίας να ενταχθεί στο στρατιωτικό μπλοκ είναι ιδιαίτερα επώδυνη για τη Ρωσία, δήλωσε ο Igor Korotchenko, επικεφαλής του Κέντρου Ανάλυσης του Παγκόσμιου Εμπορίου Όπλων με έδρα τη Μόσχα. Η χώρα θεωρείται στενός γείτονας από το Κρεμλίνο μετά από δεκαετίες σοβιετικής επιρροής, δίνοντας αφορμή για τον όρο “Φινλανδοποίηση”, όπου ένα μεγαλύτερο κράτος ελέγχει ουσιαστικά την εξωτερική πολιτική ενός μικρότερου, επιτρέποντάς του όμως να παραμείνει ανεξάρτητο.

Ενώ η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας θα αποφέρει οφέλη στις Βαλτικές χώρες, δεν θα αλλάξει δραματικά την οπτική της Ρωσίας, σύμφωνα με την Kimberly Marten, καθηγήτρια πολιτικών επιστημών στο Barnard College του Πανεπιστημίου Columbia. Οι δύο χώρες εκπαιδεύονται ήδη στενά με το ΝΑΤΟ εδώ και χρόνια, οπότε η επίσημη ένταξή τους στη συμμαχία θα ήταν κατά κάποιο τρόπο μόνο μια τυπική διαδικασία.

“Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος κάτι να είναι η σταγόνα που θα ξεχειλίσει το ποτήρι”, δήλωσε η Marten αναφερόμενη στην πιθανή αντίδραση του Πούτιν στην περαιτέρω διεύρυνση του ΝΑΤΟ. “Αλλά πρέπει να ζυγίζεις τους κινδύνους σε σχέση με τα οφέλη και νομίζω ότι είναι σαφές ότι σε αυτή την περίπτωση τα οφέλη υπερτερούν των κινδύνων”.

Μαζί, οι σκανδιναβικές χώρες θα φέρουν και οι δύο ισχυρούς στρατούς στα πρότυπα του ΝΑΤΟ με αυξανόμενους αμυντικούς προϋπολογισμούς και ένα ήδη υψηλό επίπεδο ενσωμάτωσης στη συμμαχία, δεδομένων των συχνών κοινών ασκήσεων και της ανταλλαγής πληροφοριών.

Οι διπλωμάτες του ΝΑΤΟ επισημαίνουν επίσης τις ισχυρές ναυτικές τους δυνάμεις ως πλεονέκτημα στη Βαλτική Θάλασσα, καθώς και τη μεγάλη δεξαμενή εκπαιδευμένων εφέδρων στρατιωτών της Φινλανδίας. Οι δύο χώρες θα προσθέσουν επίσης σημαντική αεροπορική δύναμη στη συμμαχία: Η Σουηδία διαθέτει μαχητικά αεροσκάφη Gripen, ενώ η Φινλανδία αντικαθιστά τα F/A-18 Hornet της με 64 αεροσκάφη F-35A.

Οι σύμμαχοι θα μπορούσαν να μπλοκάρουν τον ρωσικό στόλο της Βαλτικής σε περίπτωση οποιωνδήποτε εχθροπραξιών. Το Καλίνινγκραντ θα μπορούσε να απομονωθεί περαιτέρω από την υπόλοιπη Ρωσία, εάν η ΕΕ αποφάσιζε να διακόψει οδικούς και σιδηροδρομικούς άξονες.

Διπλωμάτες του ΝΑΤΟ λένε ότι η συμμαχία είναι αμυντική και οι σύμμαχοι δεν έχουν καμία πρόθεση να σταματήσουν την πρόσβαση στο Καλίνινγκραντ. Εάν η Ρωσία επιτεθεί, ωστόσο, οι υπολογισμοί αυτοί θα μπορούσαν να αλλάξουν.

Ο Anusauskas, υπουργός Άμυνας της Λιθουανίας, υπογράμμισε επίσης αυτό που είναι γνωστό ως “διάδρομος Suwalki”, την έκταση γης μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της Λευκορωσίας. Αυτό το αδύναμο σημείο θα μπορούσε να καταστεί λιγότερο κρίσιμο εάν τα κράτη της Βαλτικής έχουν άλλες οδούς για προμήθειες και ευκαιρίες για αεράμυνα μέσω θέσεων στα βόρεια τους. Αυτό μπορεί να μην είναι εγγυημένο εάν η Φινλανδία και η Σουηδία παραμείνουν εκτός ΝΑΤΟ.

“Η ένταξή τους θα παρείχε ένα πρόσθετο επίπεδο ασφάλειας και σταθερότητας σε ολόκληρη την περιοχή της Βαλτικής”, δήλωσε ο Juri Luik, πρεσβευτής της Εσθονίας στο ΝΑΤΟ. “Η Φινλανδία και η Σουηδία μπορούν να μας παράσχουν καλύτερη πρόσβαση στους συμμάχους μας, μπορούν επίσης να ενισχύσουν την αποτρεπτική δύναμη του ΝΑΤΟ στην περιοχή, ιδίως στους τομείς της θάλασσας και του αέρα”.

capital.gr