Αριστοτέλης Ωνάσης: 118 χρόνια από τη γέννηση του Έλληνα μεγιστάνα που σημάδεψε τον 20ό αιώνα

Σήμερα 15 Ιανουαρίου συμπληρώνονται 118 χρόνια από τη γέννηση του θρυλικού Έλληνα εφοπλιστή, του Αριστοτέλη Ωνάση.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είναι από τους διασημότερους κροίσους του 20ου αιώνα, ένας «θρασύς» καινοτόμος που κατάφερε να γράψει το όνομά του στις σελίδες της αιωνιότητας.

Η πλούσια επιχειρηματική ναυτιλιακή του δραστηριότητα άλλαξε τη μορφή της ελληνικής ναυτιλίας ενώ το 1956 ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία. Έζησε έντονα, ερωτεύτηκε ακόμα πιο έντονα, παθιασμένος και οξυδερκής, έκανε όλες τις άριστες επιλογές αλλά ένα πράγμα τον γονάτισε: Ο θάνατος του μοναχογιού του Αλέξανδρου.

Ένας μύθος που τον έλεγαν του Αριστοτέλη Ωνάση

Ποιος δε θα ήθελε να ζήσει μια ζωή σαν τον Αριστοτέλη Ωνάση; Το προσφυγόπουλο που ξεκίνησε με ελάχιστα δολάρια στην τσέπη για την Αργεντινή και κατάφερε να κατακτήσει τον πλανήτη. Ένας σταρ που ποτέ δεν ένιωσε την ανάγκη να διαφημίσει την ζωή του. Ένας μεγάλος Έλληνας.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης γεννήθηκε στις 15 Ιανουαρίου 1906 στη Σμύρνη. Πατέρας του ήταν ο εύπορος καπνέμπορος Σωκράτης Ωνάσης και η μητέρα του η Πηνελόπη Δολόγλου. Είχε μία μεγαλύτερη αδερφή, την Άρτεμις. Η μητέρα του πέθανε στα 33 της χρόνια και έξι μήνες μετά, ο πατέρας του ξαναπαντρεύτηκε την Ελένη Τζώρτζογλου και απέκτησε ακόμη δύο αδελφές, τη Μερόπη και την Καλλιρρόη.

Ο Αρίστος φοίτησε στην Ευαγγελική Σχολή Σμύρνης, και το 1922, λόγω της Μικρασιατικής Καταστροφής, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει με την οικογένειά του τη Σμύρνη. Ήρθε ως πρόσφυγας στην Ελλάδα και τον Αύγουστο του 1923 ταξίδεψε στην Αργεντινή κυνηγώντας μία καλύτερη ζωή αλλά και νέες ευκαιρίες.

Εργάστηκε στην αρχή ως νυχτερινός τηλεφωνητής στην εταιρεία United Telecom ενώ παράλληλα παρακολουθούσε σπουδές εμπορίου και διοίκησης λιμένων. Ακολούθησαν οι εισαγωγές-εξαγωγές καπνού.

Η ναυτιλία

Το 1931 γίνεται υποπρόξενος της Ελλάδας στο Μπουένος Άιρες, αφού δύο χρόνια πριν απέκτησε υπηκοότητα στην Αργεντινή. Η θέση αυτή θα κινήσει το ενδιαφέρον του για τη ναυτιλία. Την ίδια χρονιά πέθανε και ο πατέρας του.
Ίδρυσε την πρώτη του ναυτιλιακή εμπορική εταιρεία στο Μπουένος Άιρες, την Astilleros Onassis.

Αποφάσισε να επεκτείνει τις ναυτιλιακές του επιχειρήσεις παγκοσμίως και μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου έχτισε την αυτοκρατορία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων.

Ταυτόχρονα διατηρούσε γραφεία στο Μπουένος Άιρες και την Αθήνα.

Σε όλη την επιχειρηματική του πορεία δημιούργησε ένα στόλο φορτηγών και δεξαμενόπλοιων που ξεπέρασαν τα 140 πλοία.

Τα δύο πρώτα πλοία του παίρνουν τα ονόματα των γονιών του, «Ωνάσης – Πηνελόπη» και «Ωνάσης – Σωκράτης» και ξεκινούν το ταξίδι στους εμπορικούς δρόμους του Ατλαντικού.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης, εκτός ικανοτήτων και χαρισμάτων διέθετε ένα σχεδόν αλάθητο ένστικτο. Έτσι, διέβλεψε τη βιομηχανική επανάσταση και το ρόλο του πετρελαίου. Παρήγγειλε το πρώτο τάνκερ στον κόσμο, 15.000 τόνων, και το

ονόμασε «Άριστον».

Η άνοδος της ναυτιλίας ήταν αλματώδης και ο Ωνάσης αγόραζε διαρκώς νέα μεγαλύτερα τάνκερ.

Ανάμεσα στα έτη 1950 και 1956, ο Αριστοτέλης Ωνάσης άρχισε να δραστηριοποιείται στην φαλαινοθηρία στα ανοιχτά της δυτικής ακτής της Νότιας Αμερικής, αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Παρά τους διεθνείς περιορισμούς, ο Αριστοτέλης Ωνάσης συνέχισε την φαλαινοθηρία μέχρι που τα πλοία ακινητοποιήθηκαν από την κυβέρνηση του Περού και στη συνέχεια πουλήθηκαν.

Το 1952 ιδρύει την Olympic Maritime. Το 1953 ναυπηγεί στο Αμβούργο το πρώτο υπερδεξαμενόπλοιο 46.000 τόνων.

Θα του δώσει το όνομα της πρώτης συζύγου του Αθηνάς – Τίνας Ωνάση, κόρης του μεγαλοεφοπλιστή Σταύρου Λιβανού Αθηνά-Τίνα.

Παντρεύτηκαν το 1946 και απέκτησαν δύο παιδιά, τον Αλέξανδρο, που γεννήθηκε το 1948 στην Αθήνα και τη Χριστίνα, που γεννήθηκε το 1950 στην Νέα Υόρκη. Περίπου δέκα χρόνια μετά, ο Ωνάσης και η Τίνα Λιβανού χώρισαν.

Το 1953 αποκτά τον έλεγχο της Εταιρείας Θαλασσίων Λουτρών του Μόντε Κάρλο, στην οποία ανήκουν το Καζίνο του Μόντε Κάρλο, ξενοδοχεία, θέατρα και άλλα ακίνητα. Τον Ιανουάριο του 1954 ο Αριστοτέλης Ωνάσης υπογράφει μια συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, η οποία αιφνιδίασε τους ανταγωνιστές του.

Το 1956, ίδρυσε την Ολυμπιακή Αεροπορία. Η εταιρεία ξεκίνησε τη λειτουργία της στις 6 Απριλίου 1957 και έγινε επί δεκαετίες η μεγαλύτερη αεροπορική εταιρεία της χώρας, διαθέτοντας έναν τεράστιο στόλο και ένα εκτεταμένο δίκτυο εγχώριων και διεθνών προορισμών.

Στα τέλη του 1974 ο Ωνάσης κατήγγειλε τη σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο και στις 4 Αυγούστου 1975, μετά τον θάνατό του, η Ολυμπιακή Αεροπορία μεταβιβάστηκε στο ελληνικό Δημόσιο.

Εκτός από τη ναυτιλία και την αεροπορία, ο Ωνάσης συμμετείχε και σε διάφορες άλλες επενδύσεις, όπως τη χρηματοδότηση της κατασκευής ενός ουρανοξύστη 52 ορόφων στο Μανχάταν, τον Ολυμπιακό Πύργο, ενώ στην κατοχή του είχε αρκετά ακίνητα, μεταξύ άλλων στο Παρίσι, το Λονδίνο, το Μόντε Κάρλο, την Αθήνα.

Το 1963, ο Ωνάσης αγόρασε τον Σκορπιό, ένα μικρό, άγονο και άνυδρο νησί στο Ιόνιο που το μεταμόρφωσε σε ένα μικρό επίγειο παράδεισο. Εκεί συνήθιζε να περνά μέρες των διακοπών του συντροφιά με τους διάσημους φίλους του.

Ο Ωνάσης είχε μία αδυναμία και αυτή ήταν οι γυναίκες. Άλλωστε όπως συνήθιζε να λέει: «Αν δεν υπήρχαν γυναίκες, όλα τα λεφτά του κόσμου δεν θα είχαν σημασία».

Ο γάμος του με την Αθηνά – Τίνα Λιβανού έληξε επίσημα το 1960. Θα ακολουθήσει με μια θυελλώδη ερωτική σχέση με τη μεγάλη ντίβα της όπερας Μαρία Κάλλας, η οποία εγκατέλειψε σχεδόν τη σταδιοδρομία της στην όπερα.

Ήταν καλοκαίρι του 1959, όταν σε μία κρουαζιέρα με τη θαλαμηγό «Χριστίνα» ο Αριστοτέλης Ωνάσης «διεκδικεί» τη Μαρία Κάλλας. Οι δυο τους είχαν γνωριστεί δύο χρόνια νωρίτερα σε μία δεξίωση που διοργάνωσε η γνωστή κοσμικογράφος της εποχής, Έλσα Μάξγουελ.

Κατά τη διάρκεια της κρουαζιέρας, η Τίνα Λιβανού αντιλαμβάνεται την απιστία του συζύγου της με την Κάλλας, εγκαταλείπει τη θαλαμηγό και τον 12ετή γάμο της.

Από τη γνωριμία προέκυψε μία από τις πιο πολυσυζητημένες σχέσεις στην ιστορία. Το 1959, μετά από δέκα χρόνια γάμου, η Κάλλας χώρισε τον ιταλό βιομήχανο Τζοβάνι Μπατίστα Μενεγκίνι που λάτρεψε την ντίβα της όπερας.

Τα όνειρά της Κάλλας για ένα γάμο με τον Ωνάση όμως γκρεμίστηκαν όταν εκείνος επέλεξε για σύζυγό του, αντί για εκείνη, τη Τζάκι Κένεντι, χήρα του δολοφονηθέντος Αμερικανού Προέδρου Τζον Φ. Κέννεντι.

Στις 20 Οκτωβρίου 1968, στο εκκλησάκι του Σκορπιού, η Τζάκι Κένεντι έγινε Τζάκι Ωνάση, Τζάκι «Ω» όπως έμεινε στην ιστορία. Στο Σκορπιό η Τζάκι αισθάνεται ελεύθερη. Κολυμπά γυμνή μαζί με την αδελφή της, δυστυχώς όμως για εκείνη οι παπαράτσι καραδοκούν.

Οι γυμνές της φωτογραφίες από το Σκορπιό, που πωλούνται για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια και γίνονται εξώφυλλο στο περιοδικό Hustler, προκάλεσαν σάλο στην κοινή γνώμη και έναν μικρό σεισμό στους υψηλούς πολιτικούς κύκλους.

Η πρώην πρώτη κυρία δεν ήταν ένα οποιοδήποτε διάσημο πρόσωπο, αλλά η «χήρα της Αμερικής». Φήμες θέλουν γτις φωτογραφίες να τις είχε παραγγείλει ο ίδιος Ωνάσης ως «όπλο» για ένα πιθανό διαζύγιο.

Η Μαρία Κάλλας που εξακολουθούσε να είναι ερωτευμένη μαζί του έπεσε σε κατάθλιψη ωστόσο, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα της εποχής, προσπαθούσε να δείξει ψύχραιμη και δυνατή. Λέγεται βέβαια ότι οι δυο τους συνέχισαν να συναντιούνται στο Παρίσι, διατηρώντας μια κάποια σχέση.

Ο θάνατος του Αλέξανδρου

Στις 24 Ιανουαρίου 1973, ο γιος του Ωνάση, Αλέξανδρος σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα, σε ηλικία μόλις 25 ετών.

Ο πρόωρος θάνατος του γιου, «γονάτισε» τον Αριστοτέλη Ωνάση αφού δεν μπόρεσε να συνέλθει ποτέ. Όπως είχε αναφέρει στο newsit.gr ο πρώην εκπρόσωπος της οικογένειας Ωνάση και συγγραφέας Αλέξης Μανθεάκης ο θάνατος του Αλέξανδρου ήταν η αρχή του τέλους.

«Η οικογένεια μέχρι τον τραγικό θάνατο του Αλέξανδρου είχε ζήσει μια σειρά από τραγικές στιγμές και παλαιότερα από την Σμύρνη, γι’ αυτό και δεν μπορούμε να πούμε πως η αρχή της κατάρας των Ωνάσηδων ήταν αυτό το δυστύχημα. Αυτό όμως που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι πως το τραγικό τέλος του Αλέξανδρου ήτα η προσωπική κατάρα για τον Αριστοτέλη ήταν η αρχή του τέλος. Υπήρξε το γεγονός που σταδιακά τον οδήγησε στο θάνατο του. Δεν το άντεξε όλο αυτό γιατί ήταν πεπεισμένος πως ο μονάκριβος γιος του θα ήταν ο συνεχιστής της αυτοκρατορίας του».

«Είχε τύψεις ο Ωνάσης γιατί ο Αλέξανδρος του ζητούσε να αλλάξουν το συγκεκριμένο παλιό αεροσκάφος και να πάρουν ελικόπτερο το οποίο θεωρούσε πιο ασφαλές. Τον Αλέξανδρο πάντα τον απασχολούσε όλες οι πτήσεις να είναι ασφαλείς για όλο τον κόσμο, γι αυτό και ενημερωνόταν συνεχώς για κάθε καινούργιου τύπου αεροσκάφος είτε μικρό είτε μεγαλύτερο» είπε ακόμα.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης είχε εμπιστευτεί πολλά από τα μυστικά του στον δημοσιογράφο Δημήτρη Λυμπερόπουλο, που έγινε ο άνθρωπος σκιά του κροίσου, μετά από μία αποκλειστική συνέντευξη και μία φιλία που ακολούθησε.

Του είχε αποκαλύψει πως γνώριζε από την πρώτη στιγμή τους δολοφόνους του γιου του, όμως φοβόταν πως αν αποκάλυπτε την αλήθεια, θα είχε την ίδια τύχη και η κόρη του, Χριστίνα.

Ο Αρίστος δεν άντεξε την βαριά δυστυχία του να χάνεις το παιδί σου και πέθανε δύο χρόνια αργότερα, στις 15 Μαρτίου 1975, στο Αμερικανικό Νοσοκομείο του Νεϊγύ, κοντά στο Παρίσι, πάσχοντας από οξεία μυασθένεια.

Σύμφωνα με την επιθυμία του, ετάφη δίπλα στο εκκλησάκι της Παναγίτσας, στον Σκορπιό, όπου αναπαύονταν ήδη ο γιος του και η αδελφή του Άρτεμις. Εκεί ετάφη αργότερα και η Χριστίνα, η οποία πέθανε στις 19 Νοεμβρίου 1988 στην Αργεντινή.

Ο Αριστοτέλης Ωνάσης θα αφήσει στη χειρόγραφη διαθήκη του εντολή για τη δημιουργία, στη μνήμη του γιου του, κοινωφελούς ιδρύματος με το όνομα «Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης».

Το 2000, η μεγάλη ναυτική εφημερίδα Lloyds List του Λονδίνου τον ανακήρυξε ως την «κορυφαία προσωπικότητα της παγκόσμιας ναυτιλίας για τον 20ό αιώνα».

Μοναδικός απόγονος του Αριστοτέλη Ωνάση, είναι η Αθηνά Ωνάση – Ρουσέλ, κόρη της Χριστίνας Ωνάση, γεννημένη το 1985.