Απάντηση της Αντιπροέδρου της Κομισιόν Βέρα Γιούροβα, σε ερώτηση του Δ. Παπαδημούλη

Γιούροβα: Επιτροπή παρακολουθεί στενά την κατάσταση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μέσω της ετήσιας έκθεσής της για το κράτος δικαίου που θα δημοσιευθεί τον Ιούλιο του 2022
Τα ελεύθερα και πολυφωνικά μέσα ενημέρωσης είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία μιας υγιούς δημοκρατίας. Η διασφάλιση ανεξαρτησίας και ελευθερίας των δημοσιογράφων κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους είναι υψίστης σημασίας.

Απάντηση έδωσε η Κομισιόν δια της Αντιπροέδρου της Βέρα Γιούροβα και αρμόδιας Επιτρόπου για θέματα αξιών και διαφάνειας, σε γραπτή Ερώτηση του Αντιπροέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και επικεφαλής της Ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρη Παπαδημούλη.

Η ερώτηση με την οποία ο Ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έφερε στην Κομισιόν την προσπάθεια ελέγχου του ΑΠΕ-ΜΠΕ από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ανέκυπτε από την απόφαση της κυβέρνησης της ΝΔ να αυξήσει τα μέλη του ΔΣ του ΑΠΕ-ΜΠΕ από 7 σε 9. Ως αποτέλεσμα, «τα διοριζόμενα από την κυβέρνηση μέλη, αποκτούν έτσι, για πρώτη φορά, απόλυτη πλειοψηφία στο ΔΣ» σημείωνε ο Δημήτρης Παπαδημούλης και ρωτούσε την Επιτροπή πώς αξιολογεί αυτό το εγχείρημα και «αν θεωρεί ότι αντιστρατεύεται τις αρχές της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, που κατοχυρώνονται στην ΕΣΔΑ και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ».

Η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν στην απάντησή της σημειώνει ότι «η Επιτροπή παρακολουθεί στενά την κατάσταση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας» και παραπέμπει στην ετήσια έκθεσή της για το κράτος δικαίου, «η δημοσίευση της οποίας έχει προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2022».

Δεν παραλείπει δε, να υπογραμμίσει ότι «η Επιτροπή θεωρεί ότι τα ελεύθερα και πολυφωνικά μέσα ενημέρωσης είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία μιας υγιούς δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας των δημοσιογράφων κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους είναι υψίστης σημασίας».

Ακολουθούν οι πλήρεις Ερώτηση και Απάντηση:

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-000738/2022/rev.1

προς την Επιτροπή

Άρθρο 138 του Κανονισμού

Δημήτριος Παπαδημούλης (TheLeft)

Θέμα: Κίνδυνος ασφυκτικού κυβερνητικού ελέγχου στο ΑΠΕ–ΜΠΕ

Μετά την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να αυξήσει από 7 σε 9 τα μέλη του ΔΣ του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ–ΜΠΕ)[1], ο πρόεδρος του ΑΠΕ–ΜΠΕ ανακοίνωσε στο ΔΣ ότι τα δύο πρόσθετα μέλη θα είναι πρόσωπα οριζόμενα από την κυβέρνηση, χωρίς καμία θεσμική ιδιότητα. Έτσι, τα διοριζόμενα από την κυβέρνηση μέλη θα αποκτήσουν, για πρώτη φορά, απόλυτη πλειοψηφία στο ΔΣ. Οι εργαζόμενοι του ΑΠΕ–ΜΠΕ[2], η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ενώσεων Συντακτών[3] και η Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών[4] κάνουν λόγο για αλλοίωση της σύνθεσης του ΔΣ, ενίσχυση του κυβερνητικού ελέγχου και ναρκοθέτηση της ανεξαρτησίας του ΑΠΕ–ΜΠΕ.

Σημειώνεται ότι, από το 2019, η εποπτεία του ΑΠΕ–ΜΠΕ ανήκει στην Προεδρία της Κυβέρνησης, η οποία υπάγεται απευθείας στον πρωθυπουργό[5]. Το 2020, το Συμβούλιο της Επικρατείας γνωμοδότησε ότι η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του κράτους, έννοια που υπερβαίνει, ως προς την έκταση και το περιεχόμενο, την έννοια της κρατικής εποπτείας, φορέας δε ελέγχου και επιβολής κυρώσεων είναι αποκλειστικά το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης και όχι η κεντρική δημόσια διοίκηση[6].

Ερωτάται η Επιτροπή:

​Πώς αξιολογεί το ανωτέρω εγχείρημα κυβερνητικού ελέγχου επί του ΑΠΕ–ΜΠΕ;
​Θεωρεί ότι αντιστρατεύεται τις αρχές της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης, οι οποίες κατοχυρώνονται στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των οποίων η ενίσχυση αποτελεί επίσης στόχο του ευρωπαϊκού σχεδίου δράσης για τη δημοκρατία[7];
EL

E-000738/2022

Απάντηση της αντιπροέδρου κ. Jourová εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής

Η Επιτροπή θεωρεί ότι τα ελεύθερα και πολυφωνικά μέσα ενημέρωσης είναι απαραίτητα για την καλή λειτουργία μιας υγιούς δημοκρατίας. Ως εκ τούτου, η διασφάλιση της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας των δημοσιογράφων κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους είναι υψίστης σημασίας.

Η Επιτροπή παρακολουθεί στενά την κατάσταση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης σε όλα τα κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, μέσω της ετήσιας έκθεσής της για το κράτος δικαίου. Η έκθεση περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τα νομοθετικά πλαίσια και τα συναφή μέτρα για τη διασφάλιση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και της προστασίας των δημοσιογράφων στα κράτη μέλη. Βασίζεται σε διαβουλεύσεις με τα ενδιαφερόμενα μέρη, στα οποία περιλαμβάνονται οι οργανώσεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Η δημοσίευση της έκθεσης του 2022 για το κράτος δικαίου έχει προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2022. Μόλις εγκριθεί, η έκθεση τίθεται υπόψη των κρατών μελών για συζήτηση.

Η Επιτροπή παρουσίασε το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης για τη δημοκρατία[8] τον Δεκέμβριο του 2020 και επί του παρόντος δρομολογεί τις πρωτοβουλίες που εξαγγέλλονται στο σχέδιο. Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο του 2021 η Επιτροπή εξέδωσε σύσταση προς τα κράτη μέλη σχετικά με την ασφάλεια των δημοσιογράφων[9] και πρόσφατα εξέδωσε οδηγία και σύσταση για την προστασία των δημοσιογράφων από καταχρηστικές δικαστικές διαδικασίες[10] (στρατηγικές αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού – SLAPP).

Ως επόμενο βήμα, η Επιτροπή καταρτίζει ευρωπαϊκό νόμο για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης με σκοπό τη διασφάλιση της ελευθερίας και της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης στην εσωτερική αγορά. Στο πλαίσιο του νόμου, η Επιτροπή εξετάζει την ανεξαρτησία των δημόσιων μέσων ενημέρωσης.

Όσον αφορά τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, οι διατάξεις του απευθύνονται στα κράτη μέλη μόνον όταν εφαρμόζουν το δίκαιο της ΕΕ. Το θέμα στο οποίο αναφέρεται ο αξιότιμος κ. βουλευτής δεν ρυθμίζεται επί του παρόντος από τη νομοθεσία της ΕΕ.

[1] Υπ’ αριθμ. 139344 ΕΞ 2021 υπουργική απόφαση, ΦΕΚ Β΄ 5263/12.11.2021

[2] https://www.esiea.gr/psifisma-ton-ergazomenon-toy-ape-mpe/

[3] https://www.poesy.gr/i-poesy-zita-na-min-allaksei-i-synthesi-to/

[4] https://www.esiea.gr/adiapragmateyti-i-aneksartisia-kai-i-p/

[5] Άρθρα 28 παρ. 4 και 21 παρ. 1 του ν. 4622/2019, ΦΕΚ Α΄ 133/7.8.2019

[6] https://www.avgi.gr/politiki/369764_hastoyki-stin-kybernisi-gia-tin-epopteia-mitsotaki-se-ert-kai-ape, https://www.iefimerida.gr/ellada/enstaseis-apo-ste-gia-tis-armodiotites-kai-tin-stelehosi-tis-proedrias-tis-kybernisis

[7] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2020%3A790%3AFIN

[8] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2020%3A790%3AFIN&qid=1607079662423

[9] https://digital-strategy.ec.europa.eu/en/library/recommendation-protection-safety-and-empowerment-journalists

[10] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=CELEX:32022H0758