Ανεβάζει «ταχύτητες» η ΕΕ για την άμυνά της

Ποιες χώρες ενεργοποιούν τη ρήτρα «διαφυγής» και ποια τα επόμενα «βήματα» για τις χρηματοδοτικές επιλογές ενίσχυσης των αμυντικών δαπανών; Ανταπόκριση

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις τελικές αποφάσεις που θα κληθούν να λάβουν τα 27 κράτη-μέλη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, σχετικά με τον «Επανεξοπλισμό» της Ευρώπης [ReArm Europe] εν μέσω των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών και γεωοικονομικών «προκλήσεων».

Πάντως, μόλις 12 κράτη-μέλη επέλεξαν επισήμως να ενεργοποιήσουν τη λεγόμενη εθνική ρήτρα «διαφυγής», ένα εκ των χρηματοδοτικών «εργαλείων» που πρότεινε η Κομισιόν στο πλαίσιο του φιλόδοξου αμυντικού σχεδιασμού της ώστε να μπορούν να παρεκκλίνουν από τους αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας και να δαπανούν επιπρόσθετα 1,5% του ΑΕΠ τους στην άμυνα, την περίοδο 2025-2028.

Ο τελικός αριθμός είναι μικρότερος από ό,τι αρχικά υπολόγιζε η Κομισιόν γεγονός που θα οδηγήσει αναγκαστικά σε αναθεώρηση προς τα κάτω των 650 δισ. διαθέσιμου δημοσιονομικού «χώρου» για την ενίσχυση της άμυνας των «27».

Η προθεσμία τυπικά έληγε την Τετάρτη τα μεσάνυχτα και η Κομισιόν με σχετική της ανακοίνωση ανέφερε ότι έως τότε δέχθηκε σχετικά αιτήματα από την Γερμανία, Ελλάδα, Λετονία, Εσθονία, Πολωνία, Βέλγιο, Δανία, Φινλανδία, Ουγγαρία, Πορτογαλία, Σλοβακία και Σλοβενία.

Από την πλευρά του το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, μέσω του Πολωνού υπουργού Οικονομικών Αντρέι Ντομάνσκι, η χώρα του οποίου ασκεί την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε έκανε λόγο για 16 συνολικά, κράτη μέλη περιλαμβανομένης της Βουλγαρίας, Κροατίας, Τσεχίας και Λιθουανίας.

Η Κομισιόν διευκρίνισε ότι ανακοίνωσε μόνο όσα κράτη μέλη κατέθεσαν επισήμως το σχετικό αίτημα, ενώ ξεκαθάρισε ότι θα αξιολογήσει και τις εκπρόθεσμες αιτήσεις, αρκεί να μην καθυστερήσουν αρκετά, ώστε να έχει διαθέσιμο χρόνο έως την παρουσίαση των εαρινών προβλέψεων, στις 4 Ιουνίου.

Την επιλογή της ρήτρας «διαφυγής»- λόγω ανησυχιών για αύξηση του δημόσιου χρέους τους αλλά και διότι το «εργαλείο» ευνοεί κυρίως, τη Γερμανία -είχαν απορρίψει εξαρχής Γαλλία και Ιταλία, ενώ δεν πρόκειται να την ενεργοποιήσουν για διαφορετικούς λόγους η Ισπανία, η Ολλανδία και το Λουξεμβούργο.

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος και για την υιοθέτηση της τελικής πρότασης για το «εργαλείο» δανειοδότησης ύψους 150 δις ευρώ για τα κράτη-μέλη, Safe γεγονός που θα εντείνει τις σχετικές διαπραγματεύσεις καθώς κάποιες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ζητούν περαιτέρω δικλείδες «ασφαλείας» για την πρόσβαση τρίτων χωρών, τα κριτήρια επιλεξιμότητας για τη συμμετοχή στα κοινά αμυντικά πρότζεκτ.

Για κάποια κράτη μέλη, πάντως, η πρόταση- επί της ουσίας- ευνοεί κυρίως, τη Γερμανία και τη Γαλλία ως μέσο επιχορήγησης των μεγάλων βιομηχανιών τους, ενώ το ζήτημα θα απασχολήσει τη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε, στις 13 Μαΐου με την ελπίδα να καταστεί εφικτή μια σχετική συμφωνία στο Συμβούλιο Εξωτερικών και Άμυνας στις 19 – 20 Μαΐου.

Πηγή: Deutsche Welle