Αναθεωρητισμός και Rearm EU: Γιατί η Ελλάδα πρέπει να αντιδράσει

Η έναρξη του προγράμματος Rearm EU, στο πλαίσιο της στρατηγικής ανεξαρτησίας της ΕΕ από το ΝΑΤΟ και την αμερικανική ηγεμονία, συνιστά ιστορική τομή για την ευρωπαϊκή άμυνα. Όμως, η παράλληλη προσπάθεια ενσωμάτωσης της Τουρκίας στην ευρωπαϊκή αμυντική αρχιτεκτονική προκαλεί εύλογες ανησυχίες, κυρίως λόγω του αναθεωρητισμού της Άγκυρας και της ασυμβατότητας των επιδιώξεών της με τις θεμελιώδεις αξίες της Ένωσης.

Γράφει ο Γιάννης Ηλιόπουλος

Η Τουρκία ως “ειρηνοποιός” και προμηθευτής οπλικών συστημάτων στην ΕΕ;

Η Τουρκία επιχειρεί να κεφαλαιοποιήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, προβάλλοντας τον εαυτό της ως διαμεσολαβητή και ειρηνοποιό, ενώ παράλληλα εισχωρεί στον ευρωπαϊκό αμυντικό σχεδιασμό μέσω της προώθησης της εγχώριας αμυντικής της βιομηχανίας. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση, μέσω της οποίας η Άγκυρα αποκτά ρόλο σε μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης, με την ανοχή –ή και την ενίσχυση– βασικών δυνάμεων όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Βρετανία, που τη στηρίζουν στρατιωτικά και χρηματοδοτικά.

Αυτό το ενδεχόμενο συνιστά σοβαρή γεωπολιτική υπονόμευση για την Ελλάδα και την Κύπρο, καθώς θέτει ένα κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά εκτός ΕΕ, στη θέση του εγγυητή της ευρωπαϊκής ειρήνης, ενώ διατηρεί ενεργή απειλή casus belli εναντίον κράτους-μέλους της ΕΕ.

Η Τουρκία ως αναθεωρητική δύναμη και ο κίνδυνος της ευρωπαϊκής αυταπάτης

Η Τουρκία δεν είναι απλώς ένας αμφιλεγόμενος εταίρος – είναι μια αναθεωρητική περιφερειακή δύναμη που εδώ και 50 χρόνια κατέχει το 40% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους-μέλους της ΕΕ που δεν αναγνωρίζει καν. Η απροθυμία της Άγκυρας να σεβαστεί το Δίκαιο της Θάλασσας, οι απειλές κατά της Ελλάδας για τα 12 ναυτικά μίλια και η διαρκής αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο αποδεικνύουν ότι η ευρωπαϊκή αντίληψη περί Τουρκίας ως “εγγυητή σταθερότητας” αποτελεί επικίνδυνη ψευδαίσθηση.

Η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών και η επιμονή της Άγκυρας να θεωρεί το Αιγαίο “κενό χώρο” προς διαμοιρασμό συνιστούν απειλή για την κυριαρχία και την ασφάλεια της Ελλάδας.

Η ΕΕ δεν μπορεί να έχει δύο μέτρα και δύο σταθμά

Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αντιμετωπίσει την τουρκική κατοχή στην Κύπρο με την ίδια αποφασιστικότητα που επέδειξε απέναντι στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Το γεγονός ότι ακόμη βρίσκονται αγνοούμενοι και νεκροί στην Κύπρο, μισό αιώνα μετά την εισβολή, αποκαλύπτει το μέγεθος της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.

Εάν η ΕΕ ζητά την υποστήριξη της Ελλάδας στο Ουκρανικό ζήτημα, οφείλει να επιδείξει ισοδύναμη ευαισθησία και συνέπεια στην περίπτωση της Κύπρου, απαιτώντας κυρώσεις κατά της Τουρκίας και άμεση αποχώρηση του κατοχικού στρατού.

Ελληνικές παραλείψεις και πολιτική κατευνασμού: Πότε θα ανακηρύξουμε ΑΟΖ;

Η Ελλάδα, με τη σειρά της, δείχνει να υιοθετεί μια φοβική εξωτερική πολιτική, η οποία στέλνει το λάθος μήνυμα. Η απροθυμία να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, όπως προβλέπει το Δίκαιο της Θάλασσας, και η μη ανακήρυξη ΑΟΖ με βάση τις διεθνείς συμφωνίες, καλλιεργεί την τουρκική αυθαιρεσία.

Αντίστοιχα, η μη καταγγελία του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, που θίγει κυριαρχικά μας δικαιώματα, δημιουργεί την εικόνα μιας χώρας που διστάζει να διεκδικήσει το αυτονόητο.

Ενεργειακή στρατηγική και γεωπολιτική απομόνωση της Τουρκίας

Η Ελλάδα και η Κύπρος έχουν κομβική γεωστρατηγική θέση που μπορεί να μετατραπεί σε ενεργειακό πλεονέκτημα για ολόκληρη την Ευρώπη. Ο αγωγός East Med, που είχε εγκαταλειφθεί από τη διοίκηση Μπάιντεν, επανήλθε στην ατζέντα μέσω των πρωτοβουλιών Τραμπ. Η διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική ενεργειακή δίοδο που θα μειώσει την ευρωπαϊκή εξάρτηση από τη Ρωσία.

Ταυτόχρονα, η Τουρκία, με την ξεκάθαρη στήριξή της προς τη Χαμάς και την αντιπαλότητά της με το Ισραήλ, δεν πληροί τα κριτήρια ενός αξιόπιστου εταίρου για την ευρωπαϊκή ενεργειακή ή αμυντική πολιτική.

Η Ελλάδα ως πυλώνας της ευρωπαϊκής άμυνας – Από την άμυνα στην ηγεσία

Τα γεγονότα του Έβρου το 2020 απέδειξαν ότι η Ελλάδα μπορεί να υπερασπιστεί τα ευρωπαϊκά σύνορα. Η χώρα μας οφείλει να διεκδικήσει ηγετικό ρόλο στον σχεδιασμό της κοινής ευρωπαϊκής άμυνας και να προβάλλει τη στρατηγική της αξία μέσω διμερών και πολυμερών συμμαχιών. Η συμφωνία με τη Γαλλία το 2022 αποτελεί πρότυπο συνεργασίας που μπορεί να επεκταθεί και σε άλλες χώρες-μέλη.

Επιπλέον, η ανάπτυξη αμυντικής βιομηχανίας στην Ελλάδα, σε συνεργασία με την ΕΕ, θα ενίσχυε την ευρωπαϊκή αυτάρκεια και θα απέτρεπε την ανάγκη εξοπλιστικής εξάρτησης από αναξιόπιστες τρίτες χώρες.

Από την αδράνεια στη διεκδίκηση – Το μέλλον της Ευρώπης δεν χτίζεται με αναθεωρητές

Η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι… είτε θα οικοδομήσει ένα συνεκτικό και αξιακά θεμελιωμένο σύστημα άμυνας, είτε θα επιτρέψει σε αναθεωρητικές δυνάμεις, όπως η Τουρκία, να το υπονομεύσουν εκ των έσω.

Η Ελλάδα οφείλει να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική της στάση, εγκαταλείποντας τον κατευνασμό και προτάσσοντας διεκδικητική και πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική. Είναι καιρός να αναλάβουμε τον ρόλο του θεματοφύλακα των ευρωπαϊκών αξιών, επενδύοντας σε ενεργειακές και αμυντικές συνεργασίες, και να απαιτήσουμε από την Ευρώπη συνέπεια μεταξύ λόγων και πράξεων.

Η ασφάλεια της Ευρώπης δεν μπορεί να στηρίζεται σε όσους αμφισβητούν το διεθνές δίκαιο και επιδιώκουν την ανατροπή του status quo. Και η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα –και υποχρέωση– να το υπενθυμίζει αδιάκοπα.