Η ανάγκη για αλλαγή του παραγωγικού μοντέλου της χώρας είναι πλέον επιτακτική. Η παρατεταμένη εξάρτηση από την κατανάλωση και τις υπηρεσίες, σε συνδυασμό με τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα, έχουν δημιουργήσει μια εύθραυστη οικονομική βάση.
Η ενίσχυση του πρωτογενούς τομέα με τη στρατηγική αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών μπορεί να αποτελέσει τον κεντρικό άξονα για μια βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία.
Στις παρακάτω γραμμές θα αποτυπώσουμε ,τα προβλήματα, την ανάγκη αλλαγών ,τα οφέλη που θα προκύψουν ,τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν
Α. Διαρθρωτικές Αδυναμίες του Υφιστάμενου Μοντέλου
Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει μια στρεβλή κατανομή παραγωγικών πόρων:
• Ο πρωτογενής τομέας συνεισφέρει μόλις 4,5% στο ΑΕΠ, ενώ χώρες με μικρότερη έκταση (όπως η Ολλανδία) έχουν υψηλότερα ποσοστά.
• Η Ελλάδα εισάγει το 70% των αγροδιατροφικών προϊόντων που καταναλώνει.
• Το εργατικό δυναμικό του πρωτογενούς τομέα παραμένει σημαντικό (11%), αλλά η παραγωγικότητα είναι χαμηλή, λόγω τεχνολογικού ελλείμματος και κατακερματισμένων δομών.
Β. Η Στρατηγική Στροφή: Πρωτογενής Τομέας + Τεχνολογία
Η ενίσχυση της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής με τεχνολογικά εργαλεία μπορεί να μετατρέψει τον πρωτογενή τομέα σε πυλώνα ανάπτυξης. Οι τεχνολογικές εφαρμογές περιλαμβάνουν:
• Ψηφιακή γεωργία (smart farming) με αισθητήρες, drones, big data.
• Ακριβή χρήση πόρων (π.χ. νερό, λιπάσματα) με στόχο τη μείωση κόστους και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα.
• Αγροδιατροφικές καινοτομίες μέσω clustering επιχειρήσεων – παραγωγών – ΑΕΙ.
• Εξωστρεφή branding προϊόντων υψηλής ποιότητας.
Γ. Τα Οφέλη για την Οικονομία και την Κοινωνία
Η στροφή αυτή μπορεί να φέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη:
1. Μείωση του εμπορικού ελλείμματος μέσω περιορισμού εισαγωγών και αύξησης εξαγωγών.
2. Ανάπτυξη της περιφέρειας, με νέες θέσεις εργασίας σε παραγωγή και τεχνολογία.
3. Επισιτιστική ασφάλεια και αυτάρκεια, μειώνοντας την έκθεση σε εξωτερικούς κινδύνους.
4. Ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση μέσω βιώσιμης παραγωγής.
5. Προσέλκυση επενδύσεων και αύξηση της προστιθέμενης αξίας εγχώριων προϊόντων.
Δ. Οι Αναγκαίες Θεσμικές Μεταρρυθμίσεις
Για να καταστεί εφικτή αυτή η μετάβαση, η Πολιτεία πρέπει να στηρίξει τη στρατηγική με ένα νέο θεσμικό και διοικητικό πλαίσιο. Οι βασικοί πυλώνες είναι:
1. Σταθερό φορολογικό πλαίσιο με προβλεψιμότητα, ευνοϊκή μεταχείριση επενδύσεων και αγροτικών συνεργειών.
2. Απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης και επιδοτήσεων – με πλήρη ψηφιοποίηση όλων των αγροτικών συναλλαγών.
3. Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης – ιδιαίτερα των δομών που σχετίζονται με αγροτική παραγωγή (ΟΠΕΚΕΠΕ, ΔΑΟΚ, δασαρχεία κ.λπ.).
4. Εθνικό σχέδιο αγροτικής κατάρτισης και τεχνολογικής επιμόρφωσης για νέους αγρότες και παραγωγούς.
5. Ενίσχυση της αγροτικής επιχειρηματικότητας με χρηματοδοτικά εργαλεία, συμβουλευτικές υπηρεσίες και στήριξη των μικρών παραγωγών.
6. Σύνδεση έρευνας – παραγωγής – αγοράς με ενεργοποίηση πανεπιστημίων, γεωτεχνικών επιμελητηρίων και ιδιωτικών επενδυτών.
Ε. Συμπέρασμα – Μια Νέα Παραγωγική Συμφωνία
Η στροφή σε ένα νέο παραγωγικό μοντέλο που αξιοποιεί τον πλούτο της γης, την τεχνολογία και την ανθρώπινη δημιουργικότητα, αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα. Δεν πρόκειται μόνο για αγροτική πολιτική, αλλά για οικονομική και εθνική στρατηγική. Η χώρα μπορεί να γίνει πρότυπο “έξυπνης αγροτικής οικονομίας” στη Μεσόγειο, δημιουργώντας πλούτο, κοινωνική συνοχή και βιωσιμότητα.
*Ο Λάμπρος Μπέλεσης είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Achieve Performance Sa, Πρόεδρος ΠΑΕΛΟ & Μέλος ΔΣ ΕΒΕΑ