Αγιά Σοφία: Η επόμενη μέρα της απόφασης-Παγκόσμια οργή για τον Ερντογάν

Παγκόσμια κατακραυγή έχει προκαλέσει η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να μετατρέψει σε τζαμί την Αγιά Σοφιά μετά το «πράσινο φως» που πήρε από το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας το οποίο ακύρωσε την απόφαση του 1934 με την οποία η τότε τουρκική κυβέρνηση είχε μετατρέψει τον ναό σύμβολο της χριστιανοσύνης σε μουσείο.

Από τις ΗΠΑ μέχρι τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Αυστρία αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση οι αντιδράσεις ήταν σφόδρες κάνοντας λόγο για θλιβερή απόφαση ενώ παράλληλα υπήρξαν και φωνές που ζητούν αλλαγή της στάσης της Ευρώπης απέναντι στην Τουρκία.

Ο Τούρκος πρόεδρος απο την πλευρά του σε διάγγελμά του το βράδυ της Παρασκευής ανακοίνωσε ότι η Αγιά Σοφιά θα ανοίξει για προσευχή την Παρασκευή 24 Ιουλίου.

Απαντώντας, δε, στη διεθνή κατακραυγή ανέφερε στο διάγγελμά του ότι «κατανοούμε όλες τις απόψεις που κατατίθενται στη διεθνή αρένα. Ωστόσο, το ζήτημα αφορά την κυριαρχία της Τουρκίας. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε σαν παραβίαση της ανεξαρτησίας μας οποιαδήποτε στάση ξεπερνά την έκφραση γνώμης».

«Μας απογοητεύει η απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας», ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μόργκαν Ορτέιγκους. «Αντιλαμβανόμαστε ότι η τουρκική κυβέρνηση παραμένει δεσμευμένη να εγγυάται την πρόσβαση στην Αγία Σοφία σε όλους τους επισκέπτες και ανυπομονούμε να ακούσουμε τα σχέδιά της για τη διαχείριση της Αγίας Σοφίας κατά τρόπο ώστε να παραμείνει προσβάσιμη στους πάντες», πρόσθεσε.

Γαλλία

Η γαλλική κυβέρνηση κατέγραψε μετά «θλίψης» της τις αποφάσεις των τουρκικών αρχών αναφέρει ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησαν αργά το βράδυ της Παρασκευής (10/7) οι υπηρεσίες του γάλλου υπουργού Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λεντριάν.

«Η Γαλλία θλίβεται για την απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να τροποποιηθεί το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και το διάταγμα του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν με το οποίο υπήχθη στη δικαιοδοσία της διεύθυνσης θρησκευτικών υποθέσεων. Οι αποφάσεις αυτές θέτουν υπό αμφισβήτηση μια από τις πιο συμβολικές ενέργειες της σύγχρονης και λαϊκής Τουρκίας», τόνισε ο γάλλος ΥΠΕΞ, κατά το δελτίο Τύπου.

«Η ακεραιότητα αυτού του θρησκευτικού, αρχιτεκτονικού και ιστορικού κοσμήματος, συμβόλου της ανεξιθρησκίας, της ανεκτικότητας και της ποικιλομορφίας, το οποίο έχει περιληφθεί στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, πρέπει να προφυλαχθεί», πρόσθεσε ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας.

Γερμανία: Βάλλουν άπαντες κατά του Ερντογάν

Την λύπη του για την επικείμενη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί εξέφρασε ο εντεταλμένος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για θρησκευτικά ζητήματα Μάρκους Γκρούμπελ (CDU), επισημαίνοντας την ιστορική σημασία του μνημείου. Κριτική για την απόφαση της Άγκυρας άσκησε επίσης η Καθολική Εκκλησία της Γερμανίας, αλλά και στελέχη κομμάτων.

«Λυπούμαι πολύ που η Αγία Σοφία θα διατίθεται τώρα αποκλειστικά σε μία θρησκεία για προσευχή. Το κτίριο έχει βαθιά ιστορική σημασία, τόσο για τον Χριστιανισμό όσο και για το Ισλάμ. Σε μια αλλαγή του καθεστώτος του (το κτίριο) θα έπρεπε να χρησιμεύει ως σημείο συνάντησης, ανταλλαγής μεταξύ των δύο θρησκειών», δήλωσε ο κ. Γκρούμπελ στο Καθολικό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΝΑ).

Ανησυχία για τις εξελίξεις όσον αφορά την Αγία Σοφία εξέφρασε από την πλευρά της η Γερμανική Καθολική Διάσκεψη των Επισκόπων: «Με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας της Τουρκίας για το καθεστώς της Αγίας Σοφίας και την ανακοίνωση του προέδρου [της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ] Ερντογάν να ανοίξει το κτίριο για μουσουλμανικές προσευχές, η Τουρκία φαίνεται ότι είναι στον δρόμο για την μετατροπή ενός από τα μεγαλύτερα σύμβολά της από μουσείο σε τζαμί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Διάσκεψης Ματίας Κοπ, επίσης στο ΚΝΑ, τονίζοντας την «μεγάλη και ταραχώδη» ιστορία της Αγίας Σοφίας και τη μεγάλη σημασία της, ακόμη και σήμερα, για τους Μουσουλμάνους, τους Χριστιανούς και «κυρίως για την Ορθόδοξη Εκκλησία». «Η μετατροπή σε μουσείο το 1934 οδήγησε σε μια ειρήνευση η οποία διαρκεί μέχρι σήμερα. Οι πιστοί και των δύο μεγάλων θρησκειών, αλλά και οι κοσμικοί Τούρκοι, μπορούσαν, ο καθένας με τον τρόπο του, να βρουν σημείο αναφοράς σε αυτό το κτίριο, να ταυτιστούν μαζί του. Η απόφαση του δικαστηρίου και η ανακοίνωση του τούρκου προέδρου ενέχουν τον κίνδυνο η Αγία Σοφία να μπορεί και πάλι μελλοντικά να θεωρηθεί σύμβολο θρησκευτικής ‘κατάκτησης’» , προειδοποιεί ο εκπρόσωπος της Γερμανικής Καθολικής Εκκλησίας και τάσσεται υπέρ «μιας πολιτικής απόφασης η οποία θα ενισχύει την συνοχή της χώρας και το αίσθημα της ενότητας Μουσουλμάνων και Χριστιανών, αντί να υποδαυλίζει πικρίες και να ενισχύει τις φυγόκεντρες δυνάμεις».

Την διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία λόγω (και) της εξέλιξης σχετικά με την Αγία Σοφία ζήτησε ο αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας των βαυαρών Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) Φλόριαν Χαν: «Η χρήση της Αγίας Σοφίας ως τζαμιού συμβολίζει την αυξανόμενη αποξένωση μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας υπό τον Ερντογάν. Μόνο μία συνέπεια μπορεί να υπάρξει: οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία πρέπει να σταματήσουν! Δεν είναι πλέον παρά μία φάρσα!», έγραψε ο κ. Χαν σε ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ενώ η πρώην υπουργός Προστασίας του Καταναλωτή Ρενάτε Κίναστ (Πράσινοι) χαρακτήρισε με ανάρτησή της «λυπηρές» τις εξελίξεις και τόνισε ότι δεν συνάδουν με τις μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες για τον τουρισμό. Από την πλευρά της «Εναλλακτικής για την Γερμανία» (AfD), η αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας Μπεατρίξ φον Στορχ σχολίασε μέσω Twitter: «Οι Εκκλησίες μας ζητούν σεβασμό για τα μουσουλμανικά αισθήματα. Ο Ερντογάν δεν δίνει μία για τα αισθήματα των Χριστιανών. Η Αγία Σοφία θα γίνει τζαμί. Η Τουρκία είναι ισλαμιστικό κράτος και δεν ανήκει στην Ευρώπη. Όχι σε ένταξη στην ΕΕ».

Ο αρμόδιος των Πρασίνων για διεθνή θέματα Όμιντ Νουριπούρ χαρακτήρισε «λάθος» την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος, επισημαίνοντας ότι «το κτίριο ως σύμβολο είναι πολύ σημαντικό για να το χρησιμοποιεί κανείς προκειμένου να πληγώσει τα αισθήματα των Χριστιανών» και υπενθυμίζοντας ότι «οι διαμάχες για την Ιστορία δεν έφεραν ποτέ συμφιλίωση».

Ο Μάρτιν Γκλάζεναπ, επικεφαλής του γραφείου της Προέδρου της Αριστεράς Κάτια Κίπινγκ, έκανε λόγο για «νίκη της ισλαμιστικής δημοκρατίας επί του παλιού κοσμικού εκσυγχρονισμού».

Αυστρία

Η Άγκυρα με την απόφαση αυτή αποξενώνεται από την Ευρώπη σχολίασε ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Αλεξάντερ Σάλενμπεργκ.

«Λυπούμαστε βαθιά για τη σημερινή απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί και δεν μπορούμε να την κατανοήσουμε! Η κατάργηση του καθεστώτος μουσείου που την καταστούσε προσβάσιμη σε όλους τους πολιτισμούς και τις θρησκείες είναι ένα ακόμη βήμα μακριά από την Ευρώπη», ανέφερε ο Αυστριακός ΥΠΕΞ.

Ρωσία

Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία από την πλευρά της εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι η δική της ανησυχία, όπως και άλλων ορθόδοξων εκκλησιών, για την προοπτική να μετατραπεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη από μουσείο σε τζαμί, δεν εισακούσθηκε από τις τουρκικές αρχές.

«Είναι πολύ λυπηρό ότι η ανησυχία της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, άλλων ορθόδοξων εκκλησιών δεν εισακούσθηκε. Η εν λόγω απόφαση, δυστυχώς, δεν στοχεύει στην ειρήνευση των υπαρχουσών αντιθέσεων, αλλά, αντίθετα, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες διαιρέσεις, όπως είχε πει στις 6 Ιουλίου σε δηλώσεις του ο Πατριάρχης (Μόσχας και Πασών των Ρωσιών) Κύριλλος», δήλωσε στο πρακτορείο TASS ο πρόεδρος του τμήματος για τις αμοιβαίες σχέσεις της εκκλησίας με την κοινωνία και τα ΜΜΕ της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου της Μόσχας, Βλαντίμιρ Λεγκόιντα.

Πρώτο θέμα στα μεγαλύτερα ειδησεογραφικά δίκτυα του πλανήτη είναι η απόφαση του τουρκικού Συμβουλίου της Επικρατείας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τζαμί. Είναι μια είδηση που μονοπώλησε για περισσότερες από 3,5 ώρες τον διεθνή Τύπο, καθώς από την Αμερική μέχρι την Ευρώπη υπάρχουν εκτενής ή και μικρότερες αναφορές. Τα διεθνή ΜΜΕ μιλούν για μια κίνηση που αναμένεται να έχει μεγάλες συνέπειες στις σχέσεις της Τουρκίας, η οποία μετατράπεται, σύμφωνα με τα δίκτυα σε ένα ισλαμικό και όχι πλέον κοσμικό κράτος.

Ο τίτλος του Bloomberg αναφέρει πως, «Ο Ερντογάν πέτυχε να γίνει το δικό του καθώς η απόφασή του Δικαστηρίου μετατρέπει την Αγία Σοφία σε τζαμί». Στην πρώτη σελίδα του αμερικανικού CNN διαβάζουμε: «Ο Ερντογάν της Τουρκίας διέταξε την μετατροπή της Αγία Σοφίας σε τζαμί». Ενώ στο θέμα κάνει λόγο για τις τεταμένες ελληνοτουρκικές σχέσεις. «Οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι τεταμμένες εξαιτίας της γεωπολιτικής έντασης στη Ανατολική Μεσόγειο, της πολύχρονης διαμάχης για την Κύπρο και για τους πρόσφυγες που περνούν τα σύνορα ανάμεσα στις δύο χώρες.

«Αγία Σοφία: Η Τουρκία μετατρέπει το εμβληματικό μουσείο της Κωνσταντινούπολης σε τζαμί» γράφει το βρετανικό BBC, ενώ αναφέρεται στις αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς με τις δηώσεις της υπουργού Πολιτσιμού Λίνας Μενδώνη αλλά και τη Ορθόδοξης εκκλησίας. Επιπλέον το άρθρο υπογραμμίζει ότι «οι ισλαμιστές στην Τουρκία απαιτούσαν εδώ και πολύ καιρό να μετατραπεί σε τζαμί. Η πρόταση αυτή έχει προκαλέσει αντιδράσεις από θρησκευτικούς ηγέτες παγκοσμίως».

«Η απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει το μουσείο σε τζαμί» αναφέρει η γερμανική Deutsche Welle, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κυμαίνεται το γαλλικό Euronews και το πρακτορείο Reuters ενώ παρόμοιος είναι και ο τίτλος του Aljazeera. Στο γερμανικό περιοδικό Focus αναφέρονται τα εξής: «Το σχέδιο του Ερντογάν φαίνεται να λειτουργεί. Δικαστήριο ανοίγει τον δρόμο για να μετατρέψει την Αγιά Σοφιά σε τζαμί». Το ρωσικό Sputnik γράφει στον τίτλο του θέματος «Το Κρατικό Συμβούλιο της Τουρκίας ακυρώνει την απόφαση του 1934 που μετέτρεψε την Αγία Σοφία της Κωνσταντινούπολης σε Μουσείο», τονίζοντας έτσι την ιστορικότητα της απόφασης