56 χρόνια από τη χούντα των συνταγματαρχών – Η Ελλάδα «στο γύψο»

Πριν από 56 χρόνια, ξημέρωμα 21ης Απριλίου του 1967, οι κάτοικοι της Αθήνας «ξύπνησαν» με στρατιωτικά εμβατήρια και δημοτικά τραγούδια και τα πρώτα “Αποφασίζομεν και Διατάζομεν” – Σε όλα τα κεντρικά σημεία της πόλης ήταν σταθμευμένα τεθωρακισμένα και τανκς, (Βουλή, Υπουργεία, ΕΙΡ, ΟΤΕ, Ανάκτορα).

Οι πραξικοπηματίες Γεώργιος Παπαδόπουλος, Στυλιανός Παττακός και Νικόλαος Μακαρέζος με συμμετοχή και άλλων αξιωματικών του στρατού ξηράς κατέλαβαν την εξουσία ονομάζοντας την επιβολή της Δικτατορίας, «εθνοσωτήριο επανάσταση», ή «Επανάσταση της 21ηςΑπριλίου.

Την ίδια ώρα, ο συνταγματάρχης Ιωάννης Λαδάς εξαπέλυε πιστές στο κίνημα δυνάμεις για να συλλάβουν το σύνολο της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας. Οι πραξικοπηματίες έβαλαν σε εφαρμογή το ΝΑΤΟικό σχέδιο «Προμηθεύς», για την αντιμετώπιση του κομμουνιστικού κινδύνου, με αποτέλεσμα να κινηθούν όλες οι στρατιωτικές μονάδες της Αττικής. Μεγάλη ήταν η συμβολή του διοικητή της Σχολής Ευελπίδων, Δημήτρη Ιωαννίδη, ο οποίος κινητοποίησε το τάγμα της σχολής και τη Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ).

Η κατάλυση της Δημοκρατίας κρίθηκε απαραίτητη από τους χουντικούς πρωτεργάτες της για να «αποφευχθεί αναρχία την οποία σχεδίαζαν κεντροαριστερές ομάδες» υποστηρίζοντας ότι έχουν τρανταχτές αποδείξεις, τις οποίες όμως ποτέ δεν παρουσίασαν.

Στα πρώτα «Αποφασίζομεν και Διατάζομεν» των δικτατόρων ήταν η απαγόρευση των συγκεντρώσεων άνω των τριών ατόμων. Με συντακτική πράξη κατά τη διάρκεια της ημέρας ανεστάλησαν οι διατάξεις του Συντάγματος και ματαιώθηκαν οι εκλογές της 28ης Μαΐου 1967.

Η Ελλάδα από την 21η Απριλίου 1967 μπήκε στο «γύψο», κατά την έκφραση του Παπαδόπουλου, για 7 χρόνια, 3 μήνες και 3 μέρες.

Την ίδια μέρα άρχισαν και οι συλλήψεις απλών πολιτών, ενώ είχαμε και τα πρώτα θύματα. Τα όργανα της Χούντας δολοφονούν στον Ιππόδρομο, που είχε μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, το στέλεχος της ΕΔΑ Παναγιώτη Ελή, ενώ ένας στρατιώτης πυροβολεί τη 24χρονη Μαρία Καλαυρά γιατί «μούτζωσε» τα τανκς που παρέλαυναν στην οδό Πατησίων. Την ίδια μέρα, την ημέρα της επιβολής της δικτατορίας έπεφτε νεκρός και ο 15χρονος Βασίλης Πεσλής. Βρισκόταν ανάμεσα σε αρκετό κόσμο που είχε μαζευτεί στην πλατεία Αττικής για να μάθει τι συνέβαινε θορυβημένος από την παρέλαση των τανκς στο κέντρο της πόλης. Δέχθηκε ευθεία βολή από τον δολοφόνο του, λοχία Λυμπέρη Ανδρικόπουλο.

Δέκα ημέρες αργότερα, η χούντα ανακοίνωσε ότι οι συλληφθέντες ανέρχονταν σε 6509 άτομα, στη συντριπτική τους πλειονότητα αριστερών πεποιθήσεων. Χιλιάδες εξόριστοι, στην πλειονότητά τους αριστεροί, μεταφέρθηκαν στη Γυάρο.

Ακολούθησαν πολλοί άλλοι με τους δηλωμένους νεκρούς της χούντας μαζί με τους νεκρούς του Πολυτεχνείου να φτάνουν τους 88. Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ως κορύφωση του αντιδικτατορικού αγώνα συνετέλεσε σημαντικά στη φθορά της χούντας.

Στις 23 Ιουλίου 1974, η ξαφνική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο ανάγκασε το καθεστώς της Χούντας του Ιωαννίδη ο οποίος είχε ανατρέψει τον Παπαδόπουλο, να εγκαταλείψει την εξουσία. Η Ε΄ Αναθεωρητική Βουλή των Ελλήνων, με το Δ΄ ψήφισμα στις 8 Ιανουαρίου 1975 χαρακτήρισε την κίνηση της 21ης Απριλίου 1967 πραξικόπημα.