Συνεταιρισμοί που θα παράγουν πλούτο

Πυρετωδώς δουλεύει η κυβερνητική ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί προκειμένου εντός του χρόνου να υπάρξει το θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη μεταβίβαση μιας πτωχευμένης επιχείρησης στους εργαζομένους της! Οπλο αυτής της ομάδας είναι τα στοιχεία από τη Γαλλία, σύμφωνα με τα οποία οι συνεταιρισμοί εργαζομένων γενικότερα παρουσιάζουν υψηλότερο ποσοστό επιβίωσης σε σχέση με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις.

Η ομάδα που συνεστήθη στην αντιπροεδρία της κυβέρνησης έχει ως επικεφαλής της την αν. υπουργό Εργασίας Ρ. Αντωνοπούλου. Πολύτιμος συνεργάτης αυτής της ομάδας είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, που μεταβιβάζει τεχνογνωσία προκειμένου να λειτουργήσει ο θεσμός και στην Ελλάδα. Το θέμα είναι σημαντικό αφού με αυτόν τον τρόπο αντί μία επιχείρηση να σβήσει, μπορεί να συνεχίσει τη λειτουργία της στηριζόμενη πια στους εργαζομένους της.

Για παράδειγμα, στην περίπτωση της πρόσφατης κατάρρευσης στον χώρο του Τύπου του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη («Νέα», «Βήμα» κ.λπ. ) και του «Πήγασου» («Εθνος», «Ημερησία» κ.λπ.), που άφησε εκατοντάδες εργαζόμενους με δεδουλευμένες οφειλές και ωφέλησε επιχειρηματίες οι οποίοι πήραν κοψοχρονιά τους τίτλους των εφημερίδων, αν υπήρχε το θεσμικό πλαίσιο, η ιδιοκτησία των τίτλων θα μπορούσε να μεταβιβαστεί στους απλήρωτους εργαζομένους!

Προς αυτή την κατεύθυνση εργάζεται η ομάδα εργασίας. Οπως προγραμματίζεται κεντρικά, εντός του έτους θα διεξαχθεί ένα συνέδριο-ημερίδα, με τη συμμετοχή και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να ανακοινωθούν οι απαιτούμενες νομοθετικές παρεμβάσεις. Η συμμετοχή της Ε.Ε. εξασφαλίζει ότι και οι υπόλοιποι δανειστές θα συνταχθούν με τις προθέσεις της κυβέρνησης (δεδομένου ότι αποτελεί κοινό μυστικό πως οι εκπρόσωποι των πιστωτών μας «άγονται και φέρονται» ανάλογα με τις προθέσεις του ΣΕΒ).

Προς το παρόν η ομάδα συλλέγει τις καλές πρακτικές που έχουν εφαρμοστεί κυρίως στη Γαλλία και την Ισπανία και αφορούν την πτώχευση επιχειρήσεων. Αρχικά θα πρέπει να γίνει σαφές ότι το κλείσιμο μιας επιχείρησης στην Ελλάδα είναι μια διαδικασία που δεν έχει επιστροφή. Αντίθετα στις ευρωπαϊκές χώρες η ίδια η πολιτεία με τους θεσμούς της διευκολύνει τη μεταβίβαση κάποιας επιχείρησης που βρίσκεται υπό ανασυγκρότηση λόγω κάποιας κρίσης.

Θέσεις εργασίας

Είναι χαρακτηριστικό ότι η «προχωρημένη» γαλλική οικονομία παράγει πλούτο μέσω τέτοιων εταιρειών. Συγκεκριμένα σε 21 έτη (1989-2010) περίπου 700 επιχειρήσεις, οι οποίες είχαν χαρακτηριστεί προβληματικές και ήταν έτοιμες να κλείσουν, μεταβιβάστηκαν στους εργαζομένους τους με τον μετασχηματισμό τους σε συνεταιριστικές.

Στα χρόνια της κρίσης (2010-2017) αυτός ο ρυθμός πήρε διαστάσεις χιονοστιβάδας. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2014 στη γαλλική επικράτεια μεταβιβάστηκαν στους εργαζομένους 61 ιδιωτικές επιχειρήσεις, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Γενικής Συνομοσπονδίας Συνεργατικών και Συμμετοχικών Εταιρειών (CG SCOP) της Γαλλίας.

Αντίστοιχα στην άλλη μεγάλη ασθενή της Ευρώπης, την Ισπανία, ο θεσμός έχει τεράστια προϊστορία: το σχήμα των Εργατικών Εταιρειών (Sociedades Laborales – SAL) λειτουργεί ήδη από το 1980 και έχει οδηγήσει στη διατήρηση 120.000 θέσεων εργασίας.

Οι μελέτες δεικνύουν ότι οι εργαζόμενοι σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις διαφύλαξαν αρχικά τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας τους, ενώ πολλές φορές αυτές διπλασιάστηκαν κιόλας! Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από την εξέταση 10 τέτοιων επιχειρήσεων που πέρασαν στα χέρια των εργαζομένων την περίοδο 1982-1987.

Σύμφωνα με την καταγραφή από τη μελέτη οι εργαζόμενοι στις επιχειρήσεις αυτές κατάφεραν αρχικά να διαφυλάξουν ένα σημαντικό τμήμα των θέσεων εργασίας (421 θέσεις από 1.075 που αριθμούσαν συνολικά πριν βρεθούν σε κρίση οι επιχειρήσεις) και με την πάροδο του χρόνου να τις διπλασιάσουν (το 2005 απασχολούσαν 816 εργαζομένους).

Από την άλλη όλα τα στατιστικά στοιχεία συνηγορούν ότι οι επιχειρήσεις που μετεξελίσσονται σε συνεταιριστικές εμφανίζουν αντοχές στον χρόνο.

Οπως προκύπτει από την αγορά της Γαλλίας, όσο περισσότερο λειτουργεί μια συνεταιριστική επιχείρηση τόσο μεγαλώνει η ανθεκτικότητά της στον χρόνο. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι ακόμη και η εξυγίανση μιας παραπαίουσας επιχείρησης και η μεταστροφή της στο συνεταιριστικό επιχειρείν την κάνει να ξεπερνά το «προσδόκιμο επιβίωσης» μιας τυπικής γαλλικής επιχείρησης.