Στην πορεία στην Αθήνα καλούν οι φεμινιστικές ομάδες Καμία Ανοχή, Sabbat – Burn the Rich not the Witch και η γυναικεία ομάδα του Ροσινάντε.
Το 1991 ο ΟΗΕ καθόρισε την 25η Νοεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών «προκειμένου να συνειδητοποιήσει η κοινωνία ότι η βία κατά των γυναικών είναι μια απαράδεκτη συμπεριφορά, που δυστυχώς συνεχίζεται»
H κακοποίηση των γυναικών, η πιο διαδεδομένη «αθέατη» βία παγκοσμίως, συνιστά την πιο ακραία έκφραση των σχέσεων εξουσίας ανάμεσα στα δύο φύλα και αφορά στα φαινόμενα της ενδοοικογενειακής βίας, της γυναικοκτονίας, του βιασμού, της σεξουαλικής κακοποίησης και παρενόχλησης, του trafficking.
Τις ρίζες του φαινομένου τις συναντάμε στην ιστορικά διαμορφωμένη πατριαρχία η οποία παρήγαγε και παγίωσε τόσο ισχυρές αντιλήψεις για τις έμφυλες σχέσεις εξουσίας που -στον 21ο αιώνα και στην πολιτισμένη δύση- το 25% των ευρωπαίων πολιτών θεωρεί ότι ο βιασμός των γυναικών μπορεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις να δικαιολογηθεί και το 20% θεωρεί ότι η άσκηση σωματικής βίας πολλές φορές προκαλείται από το ίδιο το θύμα.
Και όλα αυτά στην Ευρώπη η οποία θρηνεί κάθε εβδομάδα 50 γυναίκες που δολοφονούνται από συζύγους ή συντρόφους ενώ το 35% των γυναικών παγκοσμίως έχει βιώσει τουλάχιστον μία φορά σωματική ή σεξουαλική βία.
Στην Ελλάδα τα τελευταία στοιχεία από τη Γενική Γραμματεία Ισότητας δείχνουν πως το 85% των 5.041 τηλεφωνημάτων που δέχθηκε η γραμμή SOS μέσα σε ένα χρόνο αφορούσαν σε περιστατικά ενδοοικογενειακής/έμφυλης βίας.
Σημειώνεται ότι έως και την 1η Δεκεμβρίου θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση το νομοσχέδιο με το οποίο κυρώνεται η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 22 Απριλίου 2014.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αποτελεί την πρώτη νομικά-δεσμευτική Ευρωπαϊκή σύμβαση η οποία εστιάζει συγκεκριμένα στην βία κατά των γυναικών και την ενδοοικογενειακή βία. Η Σύμβαση περιλαμβάνει τις ελάχιστες προδιαγραφές για την αποτελεσματική πρόληψη, προστασία, ποινική δίωξη και την δημιουργία ολοκληρωμένων πολιτικών για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης τοποθετεί το θέμα της βίας κατά των γυναικών στο ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο της ανισότητας των φύλων και της έλλειψης σεβασμού προς τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των γυναικών. Όπως δηλώνει η Σουσάνα Παύλου, Διευθύντρια του Ινστιτούτου «Αυτό είναι εξαιρετικής σημασίας και αποτελεί μια ευκαιρία ανάληψης δράσης για την Κύπρο αφού το παρόν νομικό και θεωρητικό πλαίσιο εστιάζεται κυρίως στον τομέα της ενδο-οικογενειακής βίας. Μέσω αυτού του εργαλείου δίνεται στην Κύπρο η δυνατότητα επικέντρωσης σε όλες τις μορφές βίας κατά των γυναικών».
- Διεκδικούμε το δικαίωμα να αμυνόμαστε απέναντι στη βία που απειλεί τις ζωές μας.
- Διεκδικούμε την εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας που αναγνωρίζει το δικαίωμα στην αυτοάμυνα στις περιπτώσεις σεξιστικής βίας.
- Η αυτοάμυνα είναι δικαίωμα μας
- Καμία καταδίκη στις γυναίκες που υπερασπίζονται τον εαυτό τους!
Ούτε Μία Λιγότερη. Χτυπούν Μία – Οργανωνόμαστε Όλες: Η ανακοίνωση της Δικτύωση για το Δικαίωμα στη Γυναικεία Αυτοάμυνα
Η περίπτωση της Π.
Κόρινθος, 22/6/2016. Η 22χρονη Π. ζει στον δρόμο, έχει φύγει από το σπίτι της καθώς αντιμετώπιζε συστηματική κακοποίηση από τον πατέρα της. Το βράδυ της 22ας Ιουνίου κάθεται σε ένα παγκάκι με τη 17χρονη Ι. Ο 46χρονος Ζ. βγαίνοντας από ένα μπαρ, τις πλησιάζει και τους επιτίθεται σωματικά και λεκτικά. Παραβιάζει σωματικά την ανήλικη, αρπάζοντας της το στήθος. Προτείνει χρήματα στη 17χρονη προκειμένου να κοιμηθεί μαζί του. Εκείνη αρνείται και οι δύο γυναίκες επιδιώκουν να απομακρυνθούν αλλά ο Ζ. τους επιτίθεται ξανά και τραβάει την Π. από τα μαλλιά. Κατά τη διάρκεια της εντεινόμενης σεξιστικής επίθεσης, μέσα σε ένα καθεστώς απόλυτου φόβου και πανικού, η 22χρονη νομίζει ότι ο Ζ. πάει να βγάλει μαχαίρι. Στην προσπάθειά της να αμυνθεί τραυματίζει θανάσιμα τον άντρα με το μαχαίρι που κουβαλούσε μαζί της για να προστατεύει τον εαυτό της, καθώς ζούσε στο δρόμο.
Ναύπλιο, 27/9/2017, Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο. Το δικαστήριο επιβάλλει στην Π. ποινή 15 ετών και 4 μηνών για ανθρωποκτονία από πρόθεση σε ήρεμη ψυχική κατάσταση και για παράνομη οπλοκατοχή. Δεν αναγνωρίζει ούτε το αυτονόητο και νομικά θεμελιωμένο δικαίωμα στην αυτοάμυνα, ούτε την εν βρασμώ ψυχική κατάσταση στην οποία βρισκόταν. Στα μάτια της έδρας, «η Π. λόγω του περιβάλλοντος φτώχειας στο οποίο είχε μεγαλώσει δεν μπορούσε να αντιληφθεί την αξία της ανθρώπινης ζωής, όπως εμείς που είμαστε άλλου μορφωτικού επιπέδου και έτσι δεν σέβεται τη ζωή μπροστά στο ένστικτο επιβίωσης». Πέραν αυτής της ταξικής διάκρισης απέναντί της, το δικαστήριο παρουσίασε τον Ζ. ως ευυπόληπτο πολίτη και δεν δέχτηκε να παρουσιαστούν τα βίντεο που έδειχναν προηγούμενες σεξουαλικές επιθέσεις του ίδιου σε άλλες γυναίκες εκείνο το βράδυ. Η 17χρονη Ι. κατηγορείται για συνέργεια σε ανθρωποκτονία από πρόθεση και η δίκη της εκκρεμεί.
Η περίπτωση της Ν.
Η Ν., μετανάστρια δεύτερης γενιάς, κακοποιείται συστηματικά, λεκτικά και σωματικά, από τον Έλληνο-Γάλλο πρώην της το χειμώνα του 2015. Στις 8 Απρίλιου 2016, όταν ένας καυγάς ξεκίνησε στο σπίτι τους, η συμπεριφορά του Σ. έγινε τόσο βίαιη που η Ν. φοβήθηκε για την ίδια τη σωματική της ακεραιότητα. Άρχισε να την χτυπάει τραβώντας την στην κουζίνα. Εκεί η Ν. είδε ένα μαχαίρι, το πήρε με σκοπό να τον ακινητοποιήσει και στην προσπάθειά της αυτή τον τραυμάτισε.
Σύρος, 8/11/2017, Τριμελές Πλημμελειοδικείου Σύρου. Εκδικάζεται η υπόθεση της Ν, η οποία κατηγορούνταν για ενδοοικογενειακή επικίνδυνη σωματική βλάβη, παράνομη οπλοφορία και οπλοχρησία. Εφαρμόζοντας τις σχετικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα για άμυνα (ΠΚ αρθ, 22 & 23), υπογραμμίζοντας ότι η Ν. διέπραξε την κρινομένη πράξη για να υπερασπισθεί την εαυτή της, «απαντώντας» στην άδικη και παρούσα επίθεση που είχε ξεκινήσει ο σύντροφος της εναντίον της, το δικαστήριο την αθωώνει από όλες τις κατηγορίες.
Η περίπτωση της Τ.
Αθήνα, 8/8/2016. Η 40χρονη Τ. μετανάστρια από τη Ρωσία έζησε 5 μήνες κακοποίησης από τον πρώην σύντροφό της, τον 42χρόνο Γ.Μ. Το βράδυ του Αυγούστου, η Τ. είχε γυρίσει από τη δουλειά της και μαγείρευε στην κουζίνα, ο Γ. ήρθε στο σπίτι της, ξεκινώντας καυγά, ενώ δεν άργησε να γίνει βίαιος: ήρθε από πίσω της, την έπιασε από το λαιμό και τα μαλλιά. Εκείνη κάτω από καθεστώς φόβου προκειμένου να προστατέψει την εαυτή της χρησιμοποίησε το μαχαίρι που βρισκόταν στα χέρια της για να απεμπλακεί από τα χέρια του, τραυματίζοντας τον με δύο μαχαιριές. Λίγο καιρό αργότερα ο Γ. πέθανε στο νοσοκομείο λόγω μετεγχειρητικών επιπλοκών.
17/11/2017, Πρωτοδικείο Αθηνών. Ξεκινά η δίκη της Τ. με κατηγορίες για ανθρωποκτονία σε ήρεμη ψυχική κατάσταση από πρόθεση και παράνομη οπλοχρησία. Η Τ. αρνείται την κατηγορία όπως αποδίδεται και υποστηρίζει ότι υπάρχει άμυνα, ή έστω υπέρβαση ορίων άμυνας, η οποία προκλήθηκε λόγω του φόβου και της ταραχής από την επίθεση που δέχτηκε. Η προσπάθεια αυτοάμυνάς της σε μια κακοποιητική κατάσταση που απειλούσε τη ζωή της δεν γίνεται δεκτή από την έδρα, η οποία την αμφισβητεί συστηματικά, και παραπέμπει στη γνωστή σε εμάς άποψη ότι τον χτύπησε από ανθρωποκτόνο πρόθεση, για να τον τιμωρήσει. Σε ένα κρεσέντο πατριαρχικής συλλογιστικής, μάλιστα, η εφέτης ρωτούσε ανάμεσα στα άλλα «γιατί δεν φεύγατε από το σπίτι σας, αφού σας κακοποιούσε;», ενώ η κατηγορούμενη είχε ήδη τονίσει ότι το σπίτι ήταν δικό της, ζητούσε από το θύμα να φύγει αλλά αυτός δεν έφευγε, ενώ επέμενε ότι πέντε μήνες δεν μπορεί να θεωρηθεί χρόνια κακοποίηση.
Η Π., η Ν., και η Τ. είμαστε εμείς.
Μέσα από αυτές αλλά και από πολλές ακόμη περιπτώσεις αναδεικνύεται ο βαθιά πατριαρχικός, ρατσιστικός και ταξικός χαρακτήρας της «δικαιοσύνης». Γυναίκες, θηλυκότητες, λοατκια+, μαύρες, μετανάστριες, μουσουλμάνες, ρομά, νευροδιαφορετικές, χρήστριες, σεξεργάτριες δέχονται βία και όταν καταφέρνουν να υπερασπιστούν τις εαυτές τους, βρίσκονται στο εδώλιο της κατηγορούμενης, καλούμενες να αποδείξουν την αθωότητά τους. Δεν μας κάνει εντύπωση η κοινή γραμμή των δικαστηρίων, τα οποία παραβλέπουν τον καθημερινό σεξισμό, την πατριαρχική βία και τις πολλαπλές καταπιέσεις που δεχόμαστε ως γυναίκες. Βία που την ζούμε καθημερινά στο λεωφορείο, στη δουλειά, στον δρόμο, στο σπίτι, στην σχολή. Όλα τα ενοχλητικά βλέμματα, τα σιχαμένα σχόλια, τα «τυχαία» αγγίγματα, οι δρόμοι που αποφεύγουμε προκειμένου να κυκλοφορούμε ασφαλείς. Η κακοποίηση στο σπίτι από τον σύντροφο, τον σύζυγο, τον αδερφό ή τον πατέρα, η βία της της υποχρεωτικής απλήρωτης φροντίδας σε παιδιά, γονείς, αρρώστους. Η διπλή εκμετάλλευση και ο έλεγχος πάνω στα σώματά μας από τα αφεντικά – ναι, τα μικρότερα μεροκάματα είναι βία, οι ελαστικές σχέσεις εργασίες που πρώτες βιώνουμε είναι βία, η εγκυμοσύνη που αντιμετωπίζεται ως απειλή και λόγος απόλυσης είναι βία, τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης με τον εκβιασμό της απόλυσης αν αντιδράσεις είναι βία. Κι είναι η κορυφή της έμφυλης βίας που καταλαμβάνουν ο βιασμός και οι γυναικοκτονίες. Όπως ο ομαδικός βιασμός στην Ξάνθη, εκεί που αθωώθηκαν οι δράστες. Όπως η γυναικοκτονία της 32χρονης Δ. με 14 μαχαιριές, στο Β’ Νεκροταφείο Αθηνών.
Στην παγκόσμια καθημερινότητα της έμφυλης βίας η αυτοάμυνα αποτελεί μονόδρομο στην επιβίωσή μας και αναφαίρετο, νομικά θεμελιωμένο, δικαίωμά μας. Πότε, όμως, μας επιτρέπεται από το εκάστοτε δικαστήριο και την κοινωνία να υπερασπιζόμαστε τις εαυτές μας και με ποια μέσα άμυνας; Γιατί δεν φτάνουν οι μαρτυρίες μας για να αποδείξουν τις καθημερινές σεξουαλικές επιθέσεις που βιώνουμε; Γιατί ο λόγος των προνομιούχων στα πλαίσια της πατριαρχίας έχει μεγαλύτερη ισχύ από τον δικό μας; Το δικαστήριο άραγε δεν μπορεί ή δεν θέλει να καταλάβει για ποιο λόγο μία γυναίκα χρειάζεται να κουβαλάει μαζί της ένα μέσο άμυνας; Για μας είναι ξεκάθαρο ότι τόσο η Π., η Ν. και η Τ. αλλά και τόσες άλλες, είναι άμεσοι στόχοι της πατριαρχίας. Μας είναι επίσης ξεκάθαρο ότι η βία που υπέστησαν και εξακολουθούν να υφίστανται όπως και η συνήθης αδικία του δικαστικού συστήματος απέναντι τους (παρά τις εξαιρέσεις όπως στην υπόθεση της Ν.) είναι αποτέλεσμα των ίδιων συστημάτων εξουσίας που καταπιέζουν, εκμεταλλεύονται και κακοποιούν συστηματικά και τις τρανς γυναίκες. Ανοίγοντας το ζήτημα του δικαιώματος στην αυτοάμυνα επιδιώκουμε διαθεματικούς αγώνες ενάντια στις σύγχρονες καπιταλιστικές-πατριαρχικές και ρατσιστικές κοινωνίες και τα δικαστικά τους συστήματα.
Ως γυναίκες, ταυτιζόμαστε με τη φωνή της Ι. όταν προκλητικά ρωτήθηκε από τον δικαστή αν η επίθεση αποτελούσε απόπειρα βιασμού: «Δεν μπορείς να ξέρεις πότε ξεκινάει και που φτάνει. Το επιθετικό άγγιγμα προφανώς μπορεί να αποτελεί αρχή». Επίσης ταυτιζόμαστε με τη φωνή της Π., όταν ο δικαστής τη ρώτησε για ποιο λόγο δεν τραυμάτισε ποτέ τον κακοποιητικό πατέρα της: «Τον φοβόμουνα. Τον τρέμω τον πατέρα μου». Από μικρές εκπαιδευόμαστε στον φόβο και στην ενοχή όχι μόνο για τη συμπεριφορά μας, αλλά και για την αντίστασή μας. Κουραστήκαμε πια να φοβόμαστε και να λέμε συνεχώς ότι τα σώματά μας είναι δικά μας. Κουραστήκαμε να απολογούμαστε για όσες φορές υπερασπιστήκαμε έμπρακτα την αξιοπρέπειά μας. Οι ζωές μας δεν είναι κατώτερες από αυτές των προνομιούχων υποκειμένων, όσο κι αν προσπαθούν το δικαστήριο και η κοινωνία να μας πείσουν για το αντίθετο.
Στην καθημερινή απειλή απαντάμε δυναμικά με όποιο μέσο άμυνας έχουμε διαθέσιμο!
Καλούμε στις 25 Νοέμβρη στις 12 στη Καπνικαρέα φεμινιστικές και λοατκια+ ομάδες και συλλογικότητες, τα γυναικεία και λοατκια+ τμήματα των οργανώσεων του μαζικού κινήματος. Καλούμε τις οργανώσεις και τις συλλογικότητες που θέλουν να βρεθούν στον δρόμο μαζί μας.
Προκειμένου να διασφαλιστεί ο συμπεριληπτικος και διαθεματικός χαρακτήρας της κινητοποίησης κάνουμε σαφές ότι δε θα γίνει αποδεκτή η οργανωμένη παρουσία ομάδων και οργανώσεων που έχουν παράξει ή/και συγκαλύψει μορφές έμφυλης βίας και τρανσφοβίας.
ΑΜΕΣΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ Π. – ΑΜΕΣΗ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ Τ. – ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΤΗΝ Κ.
Δικτύωση για το Δικαίωμα στη Γυναικεία Αυτοάμυνα
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
