Στις κάλπες οι Κροάτες, νίκη των σοσιαλδημοκρατών «βλέπουν» οι αναλυτές

Το SPD «φαίνεται πως είναι σε θέση να νικήσει», αλλά χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία» των 151 βουλευτών που θα εκπροσωπήσουν 4,2 εκατομμύρια Κροάτες.1473412658291

 

Αβεβαιότητα χαρακτηρίζει τις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται σήμερα στην Κροατία καθώς η διαφορά κεντροαριστεράς και δεξιάς είναι οριακή, γεγονός υπονομεύει την έξοδο από το πολιτικό αδιέξοδο μιας χώρας που βρίσκεται αντιμέτωπη με την οικονομική κρίση και με την αυξανόμενη ένταση των σχέσεών της με τη γειτονική της Σερβία. Έπειτα από πάνω από τέσσερα χρόνια σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης, το συντηρητικό δεξιό κόμμα HDZ επανήλθε στην εξουσία για σύντομο χρονικό διάστημα τον Ιανουάριο. Ωστόσο ο εύθραυστος κυβερνητικός συνασπισμός του οποίου ηγείτο το HDZ δεν άντεξε ένα πολιτικό-οικονομικό σκάνδαλο και τις επαναλαμβανόμενες διαμάχες σχετικά με τη δεξιά εκτροπή της χώρας.

Το SPD (σοσιαλδημοκρατικό κόμμα) φαίνεται πως είναι σε θέση να ανακηρυχθεί πρώτο κόμμα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, δεν θα είναι σε θέση να εξασφαλίσει την πλειοψηφία που θα του επιτρέψει να κυβερνήσει μόνο. Στο Σπλιτ, το Ζάγκρεμπ και το Όσιγιεκ, πολλοί απογοητευμένοι Κροάτες αναμένουν πολλές εβδομάδες συζητήσεων έως ότου μάθουν ποιος μεταξύ του πρώην πρωθυπουργού Ζόραν Μιλάνοβιτς (SDP) και του νέου ηγέτη του HDZ, Αντρέι Πλένκοβιτς, θα ηγηθεί της επόμενης κυβέρνησης, ενώ δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο να χρειαστεί να ψηφίσουν εκ νέου σε μερικούς μήνες.

«Το SPD φαίνεται πως είναι σε θέση να νικήσει, αλλά χωρίς την απόλυτη πλειοψηφία» των 151 βουλευτών που θα εκπροσωπήσουν 4,2 εκατομμύρια Κροάτες, σημειώνει ο ανεξάρτητος πολιτικός αναλυτής Ζάρκο Πουχόφσκι. Ακόμα και αν είναι δεύτερο κόμμα, το HDZ, που επένδυσε στην κεντρώα γραμμή του Πλένκοβιτς, φαίνεται σε καλύτερη θέση να βρει συμμάχους. Ένας από αυτούς είναι το συντηρητικό κίνημα Most, η τρίτη πολιτική δύναμη της χώρας, το οποίο βρίσκεται κοντά στην Εκκλησία, η επιρροή της οποίας παραμένει καθοριστική σε μια χώρα όπου 90% των κατοίκων τής δηλώνουν πως είναι καθολικοί (πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ).

Μια ενδιαφέρουσα συνέντευξη με τον Κροάτη διανοούμενο, Ματε Κάποβιτς στην «Εποχή»:

Με την Αριστερά κυριολεκτικά απούσα, γίνονται την επόμενη Κυριακή οι πρόωρες εκλογές στην Κροατία, που κηρύχτηκαν μετά την κατάρρευση του κεντροδεξιού κυβερνητικού συνασπισμού τον περασμένο Ιούλιο. Ο Μάτε Κάποβιτς, σε αποκλειστική συνέντευξή του στην «Εποχή», μιλάει για την επόμενη μέρα, την οικονομική κρίση, τα κινήματα, και την κροατική Αριστερά:

Τι σημαίνουν για το μέλλον της Κροατίας οι εκλογές της 11ης Σεπτεμβρίου;
Οι εκλογές μπορεί να σημάνουν την αρχή δύο πραγμάτων: Το πρώτο ενδεχόμενο είναι η συνέχιση της πολιτικής αστάθειας με τις συχνές πρόωρες εκλογές, κάτι που ήταν ανήκουστο στην Κροατία για περισσότερο από 20 χρόνια, λόγω της αδυναμίας των μεγαλύτερων πολιτικών κομμάτων να σχηματίσουν μια σταθερή κυβέρνηση. Το δεύτερο είναι ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης «μεγάλου συνασπισμού», που επίσης ήταν αδιανόητο μέχρι τώρα, από τα δύο μεγαλύτερα κόμματα, το HDZ (τη Νέα Δημοκρατία της Κροατίας) και το SDP (αντίστοιχο του παλιού ΠΑΣΟΚ όταν ήταν ακόμα δημοφιλές). Και τα δύο σενάρια είναι πολύ πιθανά και ό,τι και αν συμβεί -από τα δύο- θα είναι μια εντελώς νέα κατάσταση. Μέχρι τώρα συνήθως οι κυβερνήσεις σχηματίζονταν με κορμό είτε το HDZ είτε το SDP (συχνά σε συνασπισμό με μικρότερα κόμματα), και κυβερνούσαν για 4 χρόνια, περισσότερο ή λιγότερο, ανενόχλητες. Η τελευταία κυβέρνηση του HDZ σε συνασπισμό με το κόμμα Γέφυρα, ένα είδος κροατικού Ποταμιού, έπεσε αυτό το καλοκαίρι μετά από μόλις 6 μήνες. Αυτό είναι ένα σημάδι μιας νέας τάσης, που μέσα στα πλαίσια του συστήματος μπορεί να αναιρεθεί μόνο από έναν «μεγάλο συνασπισμό» μεταξύ της παραδοσιακής κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς, ο οποίος, από την άλλη πλευρά, θεωρώ ότι θα φέρει άλλες εξελίξεις.

Τα τελευταία χρόνια είδαμε ότι δεν υπήρξαν ισχυρά πολιτικά κόμματα που να αντιστάθηκαν στην είσοδο της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Σήμερα ποια είναι η κατάσταση;
Το ίδιο είναι και τώρα, δεν υπάρχει κανένα μεγάλο κόμμα που να διαφωνεί. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η Κροατία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για περισσότερο από 3 χρόνια και δεν έχει συμβεί κανένα θαύμα, φυσικά, όπως πρόβλεπαν οι αριστεροί επικριτές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα η ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή  Ένωση δεν αποτελεί κανένα μεγάλο θέμα, σχεδόν κανείς δεν το συζητά, παρά το γεγονός ότι γενικά δεν υπάρχει μεγάλη αγάπη για αυτήν. Ως επί το πλείστον είναι η αδιαφορία αυτή που κυριαρχεί.

Η κρίση στην Ευρωπαϊκή Ένωση πως αποτυπώνεται στο λόγο των κομμάτων, και πώς θεωρείς ότι θα εκφραστεί στα εκλογικά αποτελέσματα;
Η Κροατία εξακολουθεί να έχει πολλά οικονομικά προβλήματα λόγω της κρίσης, και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό θέμα για όλους. Συνήθως όμως στο δημόσιο λόγο συνδέεται και με άλλα ζητήματα, ιστορικά και ιδεολογικά, όπως, για παράδειγμα, με τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και το ρόλο της κομμουνιστικής Αριστεράς και μέρος της φασιστικής Δεξιάς σε αυτόν. Όλα τα μεγάλα κόμματα υπόσχονται θαύματα, όπως 180.000 νέες θέσεις εργασίας, αλλά είναι εξαιρετικά απίθανο να συμβεί οποιαδήποτε αλλαγή. Η Κροατία δεν έχει καμία πραγματική οικονομική προοπτική από το να εξακολουθεί να παραμένει η υποανάπτυκτη περιφέρεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι τα πράγματα τώρα.

Η προσφυγική κρίση τι ρόλο παίζει σε αυτές τις εκλογές;
Είναι σχεδόν ένα ανύπαρκτο θέμα στη δημόσια συζήτηση. Πέρυσι, για μεγάλο χρονικό διάστημα  ήταν ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, αλλά στη συνέχεια το κύμα των προσφύγων υποχώρησε πριν από τις εκλογές του περασμένου έτους. Έτσι, δεδομένου ότι το επόμενο πιθανό προσφυγικό κύμα δεν έχει φτάσει ακόμα εδώ, σήμερα φαίνεται ότι η προσφυγική κρίση δεν απασχολεί πολύ την κοινή γνώμη.
Βλέπεις ελπιδοφόρες εξελίξεις για την κροατική Αριστερά; Θεωρείς ότι υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να δούμε μια ισχυρή Αριστερά στη χώρα σας;
Η κατάσταση εξακολουθεί να είναι άσχημη. Υπάρχει μόνο ένα μικρό, αλλά ενεργό, αριστερό κόμμα, το Μέτωπο των Εργαζομένων. Ωστόσο, εξακολουθεί να αναπτύσσεται και, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα είναι σε θέση να κάνει μια μεγάλη ανάκαμψη τόσο σύντομα. Φαίνεται ότι οι προϋποθέσεις για μια ισχυρή Αριστερά δεν υπάρχουν ακόμα εδώ στην Κροατία. Τα πράγματα είναι σίγουρα πολύ διαφορετικά από ό,τι ήταν πριν από 5 ή 10 χρόνια, όταν, για παράδειγμα, ήταν αδύνατο να ακουστούν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης λέξεις όπως «νεοφιλελευθερισμός». Σήμερα, είναι πολύ συνηθισμένο να συζητάμε όχι μόνο για το νεοφιλελευθερισμό, αλλά ακόμη και για τον ίδιο τον καπιταλισμό. Ωστόσο, αυτό δεν έχει ακόμη εξελιχθεί σε κάτι περισσότερο υλικό. Τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα εξακολουθούν να είναι ακόμα ισχυρά. Αυτό μπορεί, φυσικά, να αλλάξει σύντομα και πιθανώς θα γίνει, αλλά είναι αδύνατο να προβλεφθεί.
Ποια είναι σήμερα η κατάσταση των κοινωνικών κινημάτων στην Κροατία;
Υπήρξαν μερικές σημαντικές διαδηλώσεις πριν από 5-6 χρόνια, όπως για παράδειγμα το μεγάλο φοιτητικό κίνημα του 2009 και το κύμα διαμαρτυριών του 2011. Τώρα τα πράγματα είναι μάλλον ήρεμα και είναι οι δεξιοί, όπως οι υπερσυντηρητικοί καθολικοί και οι αντιδραστικές οργανώσεις των βετεράνων του πολέμου, αυτοί που είναι οι πιο δραστήριοι. Ωστόσο, όπως έδειξε η μεγάλη και οργισμένη εξέγερση στη γειτονική Βοσνία – Ερζεγοβίνη το 2014, η οποία ήταν εντελώς απρόβλεπτη από όλους, τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα και εδώ. Οι υλικές προϋποθέσεις σίγουρα υπάρχουν, για παράδειγμα, οι πραγματικές μέσες αμοιβές του 2015 ήταν κατά 27% χαμηλότερες από ό,τι ήταν το 1978!

* Ο Μ. Κάποβιτς είναι καθηγητής Γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ζάγκρεμπ και θεωρείται μια από τις σημαντικότερες φωνές της αριστερής διανόησης στην Κροατία. Τη συνέντευξη πήρε ο Δημήτρης Γκιβίσης

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα