Μεταξύ 14-20 Σεπτεμβρίου, η Ρωσία θα εκτελέσει μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές της ασκήσεις από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Ενώ κάποιοι Δυτικοί τοποθετούν τον αριθμό των στρατιωτών που θα πάρουν μέρος σε περισσότερους από 100.000, οι Ρώσοι επιμένουν ότι αυτά τα στοιχεία είναι υπερβολικά. Καμία άλλη άσκηση δεν παρακολουθούν οι Δυτικοί αναλυτές με τέτοια προσοχή από το 1990, αν και η Μόσχα ισχυρίζεται ότι πρόκειται για άσκηση-ρουτίνα. Μέχρι στιγμής, η αντίδραση του ΝΑΤΟ ήταν να πιστέψει τα λόγια του Κρεμλίνου, χωρίς να έχει σχέδια για περαιτέρω δυνάμεις προς τα Ανατολικά. Αλλά αυτό ίσως αλλάξει.
Η επερχόμενη άσκηση Zapad 17, η οποία θα διεξαχθεί στη Λευκορωσία, το Καλίνιγκραντ, τη Βαλτική Θάλασσα και τη Δυτική Ρωσία, ίσως χαρακτηριστεί από περαιτέρω κλιμάκωση των παραβιάσεων του εναέριου χώρου του ΝΑΤΟ από τη Ρωσία, σκοπίμως ή όχι. Το ΝΑΤΟ θα εξετάσει προσεκτικά το είδος των επιθετικών σεναρίων που θα εκτελεστούν. Αλλά το πραγματικό ερώτημα που πρέπει να τεθεί για τους ελιγμούς δεν είναι τι θα γίνει στη διάρκεια αυτών, αλλά τι γίνεται αφού έχουν ολοκληρωθεί.
Μέχρι τώρα, το Κρεμλίνο γενικά πιστεύεται ότι έχει επανδρώσει μόνο δύο κύριες βάσεις στη Λευκορωσία. Αλλά προκειμένου να εκτελέσει την άσκηση Zapad-17, η Ρωσία έχει επεκτείνει τις στρατιωτικές της υποδομές στη Λευκορωσία. Εάν, μετά τις ασκήσεις, η Μόσχα επιλέξει να κάνει αυτές τις επιπρόσθετες στρατιωτικές εγκαταστάσεις μόνιμες, η συνολική στρατηγική εξίσωση κατά μήκος της ανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ θα υπονομευτεί περαιτέρω. Μπορεί να οδηγήσει την Ουάσιγκτον να καθυστερήσει τις τωρινές αλλαγές εκ περιτροπής των στρατιωτικών δυνάμεων και πιθανώς να αυξήσει την παρουσία στην Πολωνία και τις χώρες της Βαλτικής. Ανάλογα με το τι θα εγκαθιστούσαν μονίμως οι Ρώσοι, οι ΗΠΑ μπορεί να εξέταζαν να αναπτύξουν ένα πυραυλικό αμυντικό σύστημα Patriot στην περιοχή, ένα σενάριο που συζητήθηκε μεταξύ του Αμερικανού αντιπροέδρου Mike Pence και του Εσθονού πρωθυπουργού Juri Ratas τον Ιούλιο. Ένα τέτοιο σενάριο θα απαιτούσε μια επιπλέον συλλογική απάντηση από το ΝΑΤΟ, ιδίως για να συμπεριλάβει τα επιπλέον assets που θα αναπτυσσόταν στην περιοχή, καθώς και την ενίσχυση των υποδομών logistics για τη διευκόλυνση της ενίσχυσης.
Η ρωσική άσκηση έχει επίσης προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στην Ουκρανία, όπου ο πρόεδρος Petro Poroshenko προειδοποίησε ότι η Zapad-17 θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να απειλήσει περαιτέρω την εδαφική ακεραιότητα της χώρας του. Αυτό ήταν ένα ζήτημα που τέθηκε από τον Poroshenko στη διάρκεια της επίσκεψης του Alexander Lukashenko στην Ουκρανία, με τον Λευκορώσο πρόεδρο να διαβεβαιώνει ότι τα εδάφη της Λευκορωσίας δεν θα χρησιμοποιούνταν ποτέ για να αποτελέσουν απειλή για την Ουκρανία. Υπογραμμίζοντας την ανησυχία του Κιέβου, το ουκρανικό Γενικό Επιτελείο ανακοίνωσε τον Αύγουστο ότι, μετά από πρόσκληση της Λευκορωσίας, θα έστελνε δύο παρατηρητές στη χώρα να παρακολουθεί τις ρωσικές ασκήσεις,
Οι επιπτώσεις από τη άσκηση Zapad-17 στη Λευκορωσία μπορεί να αποτελέσουν την καθοριστική δοκιμασία των προθέσεων του Ρώσου προέδρου Vladimir Putin στην μετα-σοβιετική σφαίρα. Εάν η Ρωσία αποφασίσει να διατηρήσει τη διεύρυνση της στρατιωτικής παρουσίας της στη Λευκορωσία, αυτό θα αύξανε την πίεση για τον Lukashenko, ο οποίος στο παρελθόν έχει επανειλημμένως διαβεβαιώσει ότι δεν θέλει μια τέτοια εξέλιξη. Η Ρωσία έχει ξεκάθαρα αποδείξει μέσω διαφόρων μικρών ασκήσεων τα τελευταία χρόνια, ότι μπορεί να μετακινήσει μεγάλες δυνάμεις σε μεγάλες αποστάσεις, επομένως θα ήταν δύσκολο να ισχυριστεί ότι οι επιπλέον βάσεις στη Λευκορωσία είναι απαραίτητες για να διασφαλίσουν τη Ρωσία ότι έχει την ικανότητα να προβάλλει την ισχύ της στη Δύση. Ως εκ τούτου, αν ληφθεί υπόψη η ικανότητα της Ρωσίας στις μετακινήσεις, η απόφαση να αφήσει μεγάλες επιπλέον δυνάμεις στο έδαφος της Λευκορωσίας μετά από την Zapad-17, θα έχει ένα βασικό πολιτικό μήνυμα προς τον Lukashenko και το ΝΑΤΟ.
Ως εκ τούτου, η επερχόμενη άσκηση Zapad-17 δεν έχει τόσο πολλή σημασία στο να δείξει τις πρόσθετες ρωσικές στρατιωτικές ικανότητες, οι οποίες -ανεξαρτήτως των ισχυρισμών της Μόσχας για το αντίθετο- κατά πολύ μικρότερες από τις στρατιωτικές δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ μαζί.
Αντιθέτως, η άσκηση έχει σημασία ως επίδειξη των ρωσικών πολιτικών προθέσεων καθώς και της πολιτικής βούλησης του Putin. Οι δυνάμεις της Ρωσίας και της Λευκορωσίας έχουν μια μακρά ιστορία της μετά τον Ψυχρό Πόλεμο ενοποίησης και μια διευρυμένη ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Λευκορωσία μετά την άσκηση, δεν θα άλλαζε ριζικά τη διάρκεια της ισχύουσας στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ των δύο κρατών. Αυτό που θα άλλαζε ωστόσο, θα ήταν η πολιτική αντίληψη για το που μπορεί να οδηγείται η Ανατολική Ευρώπη, στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον., υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της Μόσχας να αποκαταστήσει τη σφαίρα ρωσικών προνομιακών συμφερόντων στην πρώην Σοβιετική Ένωση.
Εάν μετά τη Zapad-17, η Μόσχα αποφασίσει να εντείνει την κατάσταση με τη διεύρυνση των στρατιωτικών της υποδομών στη Λευκορωσία παρόλα αυτά, θα πρόκειται για την πιο σαφή ένδειξη από την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 ότι έχει αποφασίσει να μετατρέψει τη Λευκορωσία σε στρατιωτική του βάση εναντίον της Δύσης. Αυτό το μήνυμα δεν θα είχε αποδέκτες μόνο τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Θα έφτανε καθαρά και δυνατά μέχρι την Ουκρανία, τον Καύκασο και τις κυβερνήσεις της Κεντρικής Ασίας.
Andrew A. Michta
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/73103?lang=en
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
