Την έναρξη της συζήτησης για την επόμενη μέρα των περιοχών της ΕΕ με εξάρτηση από τον άνθρακα που περιλαμβάνει και τους μηχανισμούς για τη στήριξή τους κατά την περίοδο της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια, όπως η δημιουργία του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, σηματοδοτεί η εκδήλωση «Coal Regions in Transition Platform», που πραγματοποιείται σήμερα στο Στρασβούργο.
Η πρωτοβουλία έχει ιδιαίτερη σημασία για την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για μείζον θέμα που αφορά στη «μεταλιγνιτική εποχή» για τις περιοχές στη Δυτική Μακεδονία και στην Πελοπόννησο και την ένταξή τους στο παραπάνω Ταμείο στήριξης.
Ο υπουργός ΠΕΝ, Γ. Σταθάκης, θα συμμετάσχει στη σημερινή εκδήλωση κατά την οποία θα γίνει η επίσημη έναρξη της πλατφόρμας για τη μετάβαση των περιοχών με άνθρακα στη νέα εποχή, από τον αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αρμόδιο για την ενεργειακή ένωση M. Sefcovic, τον Επίτροπο για το Κλίμα και την Ενέργεια Μ.A. Canete και την Επίτροπο για την Περιφερειακή Πολιτική, C. Cretu.
Αυτή η πλατφόρμα είναι ένα από τα στοιχεία της πρωτοβουλίας για τις περιοχές με άνθρακα και υψηλής έντασης άνθρακα σε μετάβαση και θεωρείται ως μια ενέργεια-κλειδί του πακέτου «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους».
Ο στόχος της πλατφόρμας είναι να στηρίξει τα κράτη-μέλη και τις περιοχές τους στις προσπάθειές τους να εκσυγχρονίσουν τις οικονομίες τους και να τις προετοιμάσουν για την αντιμετώπιση της δομικής και τεχνολογικής μετάβασης, δεδομένου ότι η δέσμευση της ΕΕ για την πορεία προς την καθαρή ενέργεια είναι μη αναστρέψιμη και αδιαπραγμάτευτη.
Σε αυτή την αλλαγή προς μια σύγχρονη και καθαρή οικονομία ο στόχος της Κομισιόν είναι να διασφαλίσει ότι καμία περιοχή δεν θα μείνει πίσω κατά την απομάκρυνσή της από μια οικονομία που βασίζεται σε ορυκτά καύσιμα.
Η πλατφόρμα θα διευκολύνει την ανάπτυξη μακροπρόθεσμων στρατηγικών σε περιοχές με ένταση άνθρακα, δίνοντας ώθηση στη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια, με έμφαση στην κοινωνική δικαιοσύνη, στις νέες δεξιότητες και στη χρηματοδότηση για την πραγματική οικονομία.
Προς τον σκοπό αυτό, η Κομισιόν θα φέρει σε επαφή τους αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των εθνικών, περιφερειακών και τοπικών φορέων που εμπλέκονται, ώστε να τους βοηθήσει να ενισχύσουν συνεργασίες/συμπράξεις και να μάθουν από την εμπειρία της κάθε περιοχής.
Οι δραστηριότητες της πλατφόρμας αρχικά θα επικεντρωθούν σε περιοχές με άνθρακα, με στόχο να επεκταθούν στις περιοχές με ένταση άνθρακα, στο μέλλον.
Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης
Στην κατεύθυνση αυτή αναμένεται να προωθηθεί σήμερα και η δημιουργία Ευρωπαϊκού Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης για την υποστήριξη περιοχών που σήμερα έχουν σημαντική παραγωγή άνθρακα, με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας, υπενθυμίζεται ότι το θέμα συζητήθηκε το Νοέμβρη κατά την επίσκεψη του Μ. Sefcovic στην Αθήνα.
Από την ελληνική πλευρά έχει ήδη εκφραστεί ενδιαφέρον προκειμένου να συμμετάσχουν περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας στην πιλοτική φάση λειτουργίας του Ταμείου, ενώ δεν είναι τυχαία και η παρουσία του υπουργού ΠΕΝ στο Στρασβούργο.
Σημειώνεται ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, κατόπιν πρωτοβουλίας Ελλήνων ευρωβουλευτών.
Σύμφωνα με τη σχετική πρόταση, προβλέπεται το Ταμείο αυτό να λαμβάνει ποσοστό 2% των δημοπρατούμενων δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Υπολογίζεται ότι εάν η εισφορά παραμείνει σε αυτό το ποσοστό, τα έσοδα του Ταμείου θα αγγίξουν περίπου τα 8 δισ. ευρώ, συνολικά, για τη δεκαετία 2021-2030.
Οι πόροι αυτοί θα διατίθενται για τις εξής δραστηριότητες:
•Δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης
•Επανακατάρτιση και επαναπροσανατολισμό του εργατικού δυναμικού σε νέες δεξιότητες
•Υποστήριξη στην εύρεση εργασίας
•Δημιουργία και υποστήριξη νέων επιχειρήσεων
•Παρακολούθηση και λήψη προληπτικών μέτρων για την ελαχιστοποίηση των αρνητικών επιπτώσεων από την παραγωγική αναδιάρθρωση, στη σωματική και πνευματική υγεία.
Στόχος είναι το συγκεκριμένο εργαλείο να λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τις εθνικές και άλλες ευρωπαϊκές πολιτικές και σχεδιασμούς ενόψει της «απανθρακοποίησης» των περιοχών αυτών.