Ζαχαριάδης: Fake news, ακροδεξιά & διχαστικός λόγος οι σύγχρονες απειλές

Άρθρο του διευθυντή της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστα Ζαχαριάδη, στην εφημερίδα «Νέα Σελίδα»

Η Συμφωνία των Πρεσπών ήρθε να εντείνει την χρήση ρατσιστικού λόγου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απέναντι σε όλους όσοι τάχθηκαν ανοικτά υπέρ της. Η στοχοποίηση, ο ακραίος ρατσιστικός λόγος και το υβρεολόγιο δεν κατευθύνονταν μόνο κατά των βουλευτών, αλλά συνολικά κατά των πολιτών. Δυστυχώς, κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν καταδίκασε με τρόπο σαφή και ξεκάθαρο το φαινόμενο αυτό- φαινόμενο το οποίο έχει πλέον προσλάβει ανεξέλεγκτες διαστάσεις  σήμερα και συνδέεται, με έναν σχεδόν αδιόρατο τρόπο, με τη συνεχή παραγωγή ψευδών ειδήσεων.

Η Συμφωνία των Πρεσπών πέρασε από τη Βουλή, ωστόσο οι απειλές και το διαδικτυακό bullying ήρθαν για να μείνουν. Τέτοια φαινόμενα λεκτικής βίας παρουσιάζουν αύξηση σε παγκόσμια κλίμακα, ειδικά όσο οι κανόνες σεβασμού των προσωπικών δεδομένων δεν τηρούνται επαρκώς ή όταν το ρυθμιστικό πλαίσιο δεν είναι αποτελεσματικό.

Τα λεγόμενα «τρολ», ψεύτικοι, δηλαδή, λογαριασμοί στο διαδίκτυο που χωρίς κανέναν περιορισμό και χωρίς καμία εποπτεία εντείνουν τον κοινωνικό διχασμό, μπλοκάρουν κάθε περιθώριο διαλόγου και στοχοποιούν άλλους χρήστες, πολλαπλασιάζονται καθημερινά.

Η ΣΥΝΔΕΣΗ ακροδεξιάς ρητορικής, διχαστικού λόγου, στοχοποίησης και fake news είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να μας προβληματίσει. Η πολυπαραγοντική αυτή «εξίσωση» παρατηρήθηκε με μεγάλη έμφαση κατά την προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ και αναπτύχθηκε ορχηστρικά από μια σειρά ιστοσελίδων που στήριζαν τον υποψήφιο τότε Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η λεγόμενη «Εναλλακτική Δεξιά» (alt-right) πέρασε και στην Ευρώπη, εμφάνισε μεγάλη δυναμική στις εθνικές εκλογές στην Ιταλία, αναπτύσσεται με επιτυχία στην Ουγγαρία του Όρμπαν, ξεδιπλώνεται αποτελεσματικά στην Αυστρία του Κουρτς και εξαπλώνεται τώρα και σε άλλα κράτη- μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΑΥΤΟ όμως δεν είναι αποκλειστικά αμερικανικό ή ευρωπαϊκό. Το είδαμε πως αναπτύχθηκε στη Βραζιλία του Μπολσονάρο, το βλέπουμε στις Φιλιππίνες του Ντουτέρτε, το βλέπουμε ακόμα και στη γείτονα χώρα Τουρκία. Τα μέσα ενημέρωσης και οι πηγές διασποράς ψευδών ειδήσεων αυξάνονται ραγδαία, αναγκάζοντας την Κομισιόν να ασχοληθεί με το θέμα. Υπάρχει, όμως, τρόπος ελέγχου του φαινομένου και, κατά συνέπεια, τρόπος ελέγχου της ακροδεξιάς ρητορικής, χωρίς παράλληλα να παραβιάζεται η αρχή της ελευθερίας του λόγου; Η απάντηση σ΄αυτή την ερώτηση μόνο εύκολη δεν είναι.

ΕΝΟΨΕΙ ΤΩΝ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΩΝ, σε μεγάλο τμήμα του δημοκρατικού και προοδευτικού κόσμου είναι διάχυτη η ανησυχία ότι οι ακροδεξιές και λαϊκιστικές δυνάμεις ετοιμάζονται για μια καμπάνια μίσους «Made in USA», μια καμπάνια, δηλαδή, που θα βασίζεται σε δύο πυλώνες. Πρώτον, στον πόλεμο λάσπης απέναντι στον πολιτικό αντίπαλο και στην ενοχοποίηση των προσφύγων και των μεταναστών για όλα τα δεινά του κοινωνικού κράτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεύτερον, στην οικειοποίηση και, εντέλει, στρέβλωση ενός σημαντικού τμήματος της ρητορικής και του προγραμματικού λόγου της Αριστεράς, κυρίως σε ζητήματα που άπτονται της εργασία και της ασφάλειας.

ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, τα ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη αναμένεται να παίξουν το αντισυστημικό «χαρτί» στις ευρωεκλογές, ενάντια στην κυρίαρχη πολιτική της λιτότητας και των κοινωνικών ανισοτήτων την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και εδώ ακριβώς έρχεται η στρέβλωση για την οποία μιλήσαμε: τα ακροδεξιά κόμματα σε αγαστή συνεργασία με ένα σημαντικό τμήμα της Χριστιανοδημοκρατίας και του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος συνιστούν τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Από τη μία μιλούν συλλήβδην για αλλαγή πολιτικών στην Ευρωπαϊκή Ένωση για ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας, για ακραία παροχολογικές πολιτικές, για διόγκωση των ελλειμμάτων «υπέρ της πλειοψηφίας και των πολιτών» και την ίδια στιγμή προωθούν πολιτικές ακραίας ανάσχεσης της μετανάστευσης και των προσφυγικών ροών, όπως στην Ιταλία, συνεπικουρούν στην απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και των εργασιακών δικαιωμάτων, όπως στην Αυστρία, φιμώνουν τον Τύπο και παραβιάζουν διαρκώς τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως στην Ουγγαρία.

ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ έχουμε παρατηρήσει την τάση αυτή στους κόλπους της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η ηγεσία Μητσοτάκη έχει επιλέξει να δώσει τα «κλειδιά» του κόμματος στην πιο ακραία και λαϊκιστική πτέρυγα , να υιοθετεί στα εθνικά θέματα, όπως στο Μακεδονικό, τη μηδενιστική ρητορική της Χρυσής Αυγής και στα κοινωνικά και δικαιωματικά ζητήματα να υιοθετεί ακραία συντηρητικές θέσεις, πλήρως αναχρονιστικές και ευθυγραμμισμένες με τις θέσεις της ΕΡΕ της δεκαετίας του 1960.

ΜΕΣΑ ΣΕ ΑΥΤΟ το πλαίσιο οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις δεν μπορούμε να μείνουμε με σταυρωμένα χέρια. Η κινητοποίηση όλων των δυνάμεων σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο είναι απαραίτητα για την ανάσχεση αυτής της διαλυτικής για την κοινωνική συνοχή και ειρήνη πρακτικής των ακραίων πολιτικών δυνάμεων. Η συμφωνία των Πρεσπών δεν λειτουργεί μόνο ως διαχωριστική γραμμή μεταξύ των δυνάμεων της προόδου, που κοιτάνε μπροστά, και της συντήρησης, που κοιτάνε πίσω, αλλά και ως μια σπουδαία ευκαιρία για να ενδυναμωθούν ο διάλογος και η ενημέρωση σε ζητήματα που επί δεκαετίες είτε τρέφαμε ψευδαισθήσεις είτε μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον η ακροδεξιά ρητορική και οι εθνικισμοί, χωρίς να αναπτύσσεται γόνιμος και πλουραλιστικός λόγος.

ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ και κοινωνικές μάχες που έχουμε μπροστά μας είναι πολλές και μεγάλες, και δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να μην δουλέψουμε για ένα ευρύ προοδευτικό- αριστερό μέτωπο. Το οφείλουμε στην κοινωνία μας. Το οφείλουμε στις νεότερες γενιές.

Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news

Σχετικά Νέα