«Θα απελευθερώσουμε το χρήμα που βρίσκεται στα στρώματα, όπως κάναμε για τα χρήματα του εξωτερικού. Έτσι, θα μπορεί κάποιος να βάζει και να βγάζει χρήματα από τις τράπεζες όποτε θέλει, χωρίς να υπόκειται σε κεφαλαιακό έλεγχο»
Το επόμενο βήμα στη χαλάρωση των capital controls θα είναι να μπορεί να βγάλει χωρίς φόβο ο πολίτης τα λεφτά από τα στρώματα, καθώς το νέο χρήμα και εντός Ελλάδας δεν θα υπόκειται σε κεφαλαιακό έλεγχο, όπως αποκαλύπτει στην “Α” ο διοικητής της ΤτΕ. Ο Γιάννης Στουρνάρας εκτιμά ότι η ΕΚΤ θα εντάξει και την Ελλάδα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης στο τέλος του χρόνου, συνδέοντας μάλιστα την απόφαση με την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης. Και επιμένει ότι θα ήταν προς όφελος και της χώρας, και των δανειστών να επιταχυνθεί η απόφαση για την ελάφρυνση του χρέους, ενώ θεωρεί -με τεχνοκρατικά επιχειρήματα- ότι τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα, σε συνδυασμό με περισσότερες μεταρρυθμίσεις και ιδιωτικοποιήσεις, θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερη ανάπτυξη.
Όσο για την καταιγίδα που έχει ξεσπάσει μετά το δημοψήφισμα για το Brexit, ο Στουρνάρας την αντιμετωπίζει με επιδεικτική ψυχραιμία, εκτιμώντας ότι βραχυπρόθεσμα δεν θα επηρεάσει σημαντικά την ελληνική οικονομία, ούτε θα προκαλέσει προβλήματα στη δεύτερη αξιολόγηση. Κατά τη γνώμη του, η απάντηση στο Brexit θα πρέπει να είναι περισσότερη Ευρώπη, βαθύτερη ΟΝΕ, συμπεριλαμβανομένης και της πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων.
Συνέντευξη στον Γιάννη Αγουρίδη
* Το δημοψήφισμα που “έβγαλε” Brexit αλλάζει τα δεδομένα στην Ευρώπη. Πόσο θα επηρεάσει την ελληνική οικονομία;
Δεν έχουμε στοιχεία που να δείχνουν ότι το Brexit θα επηρεάσει δραματικά την ευρωπαϊκή οικονομία. Αυτή τη στιγμή, το σενάριο βάσης δείχνει ότι θα υπάρξει μια μικρή αρνητική επίπτωση στην Ευρώπη και σε εμάς, για παράδειγμα στον τουρισμό. Θα είναι μικρή όμως. Ας μην ξεχνάμε ότι η όλη διαδικασία θα πάρει πολύ χρόνο για να υλοποιηθεί. Δεν γίνεται επί του παρόντος να αποτιμήσουμε επιπτώσεις για φέτος ή για του χρόνου.
* Πιστεύετε ότι θα μπορούσε να προκαλέσει προβλήματα στη διαπραγμάτευση της δεύτερης αξιολόγησης μεταξύ κυβέρνησης και θεσμών;
Όχι, δεν θεωρώ ότι το θέμα μπορεί να προκαλέσει κάποιου είδους εμπλοκή.
* Σας βλέπω καθησυχαστικό…
Δεν πανικοβάλλομαι. Εξάλλου, μην ξεχνάτε ότι οι Βρετανοί αναζητούν τρόπους για το πώς μπορούν να ξεφύγουν από αυτή την παγίδα.
* Θα μπορούσαν να εφαρμόσουν το αντίθετο από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος;
Δεν είμαι νομικός, αλλά μόνο το Κοινοβούλιο μπορεί να ψηφίσει Brexit. Το δημοψήφισμα είναι φυσικά η άποψη του βρετανικού λαού, αυτή καθεαυτή όμως δεν επιφέρει νομικά αποτελέσματα.
* Ποια θα πρέπει να είναι η απάντηση της Ευρώπης σ’ αυτό το γεγονός;
Εδώ υπάρχουν δύο σχολές σκέψης. Η μία που λέει ότι πρέπει να υιοθετήσουμε ορισμένα από τα επιχειρήματα, τα οποία ίσως οδήγησαν στο Brexit, και προσθέτει πως χρειαζόμαστε μια πιο ευέλικτη Ευρώπη ή μάλλον λιγότερη. Υπάρχει και η εντελώς αντίθετη, που υποστηρίζει ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη. Κλίνω προς τη δεύτερη, διότι αυτή τη στιγμή η ΟΝΕ είναι «κολοβή». Είναι κυρίως νομισματική ένωση, είναι περίπου οικονομική ένωση. Δεν είναι ακόμη τραπεζική ένωση, καθώς λείπει ένα σκέλος, που είναι η εγγύηση καταθέσεων. Επίσης, δεν είναι δημοσιονομική ένωση. Γι’ αυτό θα πρέπει να ακολουθηθούν τα βήματα που περιγράφονται στην έκθεση των πέντε προέδρων (σ.σ.: της Κομισιόν, του Συμβουλίου, της Ευρωβουλής, της ΕΚΤ και του Eurogroup). Με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει να απαντήσει η Ευρώπη, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα όσα αναφέρει η έκθεση αυτή. Πέραν της οικονομίας, υπάρχει το προσφυγικό που είναι κρίσιμο ζήτημα.
* Αναμένετε να προχωρήσει το κρίσιμο ζήτημα της πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων;
Όπως ξέρετε, ορισμένες χώρες είναι αντίθετες με το θέμα της πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων. Όμως η εγγύηση των καταθέσεων μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως για παράδειγμα το ότι μπορεί ο ESM να δώσει ένα δάνειο στο Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων μιας χώρας που το χρειάζεται. Εγγύηση καταθέσεων δεν σημαίνει ότι θα πάρουμε καταθέσεις από τον Γερμανό και θα τις δώσουμε στον Ιταλό. Άρα, χρειάζεται σαφώς μια εξήγηση των επόμενων βημάτων.
* Είναι πολλοί αυτοί που υποστηρίζουν ότι πρέπει να μπει ένα φράγμα στην εφαρμοζόμενη λιτότητα. Υπάρχουν δυνατότητες διαπραγμάτευσης;
Πιστεύω ότι οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Είτε είναι η Ελλάδα, είτε η Πορτογαλία, είτε η Ισπανία, ούτως ώστε να μπορέσουμε να πάμε στο επόμενο βήμα. Σαφώς όμως, τίποτα δεν είναι γραμμένο σε πέτρα. Όλα αποτιμώνται και αξιολογούνται κι αν αποτυγχάνουν, θα πρέπει να τα επαναδιαπραγματευόμαστε. Αυτή τη στιγμή, τόσο σε πολιτικό όσο και σε τεχνοκρατικό επίπεδο, θα πρέπει να δούμε ποια είναι η επόμενη ημέρα της Ευρώπης. Η δική μου άποψη είναι μεγαλύτερη οικονομική εμβάθυνση, περισσότερη Ευρώπη.
Μικρότερο πλεόνασμα σημαίνει μεγαλύτερη ανάπτυξη
* Είστε ο πρώτος που έθεσε δημόσια το θέμα για μείωση του πρωτογενούς πλεονάσματος στο 2% μετά το 2018. Υπάρχει πραγματικά μια τέτοια δυνατότητα;
Πολλοί με ρωτούν γιατί το είπες τώρα και δεν το έκανες όσο ήσουν υπουργός Οικονομικών. Λοιπόν, όλα τα πράγματα χρειάζονται μια περίοδο ωρίμανσης. Μην ξεχνάτε ότι το πρώτο Μνημόνιο περιλάμβανε στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 6%, το δεύτερο 4,5%, το τρίτο 3,5%… Βλέπετε, υπάρχει μια στροφή στον ρεαλισμό. Έκρινα και κρίναμε, ως ΤτΕ, ότι τώρα είναι η ώρα, με τεχνοκρατικά κριτήρια και όχι με πολιτικά. Το επιχείρημα που αναφέρω στην έκθεση Νομισματικής Πολιτικής είναι το εξής: Πρώτον, σήμερα οι συνθήκες είναι τέτοιες ώστε μια μονάδα αύξησης του ΑΕΠ έχει περίπου διπλάσια αξία ως προς τη βιωσιμότητα του χρέους από μία μονάδα περισσότερο πρωτογενές πλεόνασμα. Δεύτερον, αν μειωθεί κάπως το πρωτογενές πλεόνασμα, αυξάνεται η ανάπτυξη. Αν συνδυάσετε αυτά τα δύο, καταλαβαίνετε γιατί χρειάζεται χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα και μεγαλύτερη ανάπτυξη. Γι’ αυτό και η πρότασή μας δεν περιλαμβάνει μόνο μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα, αλλά περισσότερες μεταρρυθμίσεις και περισσότερες ιδιωτικοποιήσεις, προκειμένου να βελτιώσουμε τον παρονομαστή. Είναι ένα τεχνοκρατικό επιχείρημα. Ήδη διαβάζω ότι κύκλοι των Βρυξελλών δεν θα απέκλειαν το να ξεκινήσει μια τέτοια συζήτηση. Ήταν ώριμη η στιγμή που η ΤτΕ έθεσε ένα τέτοιο θέμα.
Προς όφελος όλων να επιταχυνθεί η συμφωνία για το χρέος
* Πώς αποτιμάτε τη συμφωνία για το χρέος;
Πιστεύω ότι τα βήματα για την ελάφρυνση του χρέους θα πρέπει να γίνουν γρηγορότερα. Είναι η δεύτερη φορά που έπρεπε να γίνει η ελάφρυνση. Το 2014 ήταν η πρώτη, αφού υπήρξε πλεόνασμα το 2013. Τώρα υπήρξε αναγνώριση ότι πρέπει να γίνει. Επισήμως, υπήρξε συμφωνία για ανώτατο όριο του 15% για το ύψος τοκοχρεολυσίων κιι αυτό αρκεί, καθώς μπορεί τεχνικά να αποδειχθεί ότι θα μειώσει και τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ. Όμως και σε αυτή την περίπτωση επικράτησαν οι φωνές που λένε ότι τα περισσότερα πρέπει να γίνουν το 2018. Εμείς επιχειρηματολογούμε ως ΤτΕ ότι αν γίνουν όλα τώρα, θα είναι προς όφελος και των δανειστών και της Ελλάδας. Τώρα που τα επιτόκια είναι πολύ χαμηλά, θα πρέπει να κλειδώσουμε μια συμφωνία. Γι’ αυτό και την πρότασή μας για μικρότερο πρωτογενές πλεόνασμα τη συνοδεύσαμε με πρόταση για 20ετή επέκταση των λήξεων και 20ετή επέκταση των τόκων που λήγουν έως και το 2022, το οποίο ονομάζουμε εξομάλυνση της αποπληρωμής τόκων.
Στο τέλος του 2016 η ποσοτική χαλάρωση
* Τις προηγούμενες ημέρες υπήρξαν θετικές εξελίξεις από την ΕΚΤ σχετικά με το waiver. Θα γίνει το ίδιο και με το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE);
Τέθηκε το θέμα τις προηγούμενες μέρες και η άποψη των περισσοτέρων διοικητών είναι ότι θα επιθυμούσαν να δουν πρώτα μια ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους και μετά να προχωρήσουν. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να περιμένουμε την ανάλυση που θα κάνει το Eurogroup. Την ανάλυση μπορεί να την κάνει και η ίδια η ΕΚΤ. Άρα, θα το έβλεπα ρεαλιστικά προς το τέλος του χρόνου. Δε θα το απέκλεια πιο νωρίς, αλλά ρεαλιστικά πιστεύω ότι θα ισχύσει το πρώτο. Ίσως οι θεσμοί περιμένουν να δουν πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση σε ορισμένους τομείς και εγώ πιστεύω ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να εφαρμόσει τις αλλαγές πιο γρήγορα σε ορισμένα πράγματα, παρά αργότερα, ούτως ώστε να μπορέσουμε να επιχειρηματολογήσουμε υπέρ της εισαγωγής μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Το όφελος δεν θα είναι πολύ μεγάλο λόγω των περιορισμών που υπάρχουν, αλλά θα έχει μια μικρή επίπτωση και θα διευκολύνει την έξοδό μας στις αγορές.
* Άρα θα συνδεθεί η αξιολόγηση με το QE;
Είναι πολύ πιθανό, γι’ αυτό και είπα ότι ίσως περιμένουν να δουν, ότι ίσως η πρώτη αξιολόγηση δεν αρκεί και η δεύτερη ίσως αρκεί. Επαναλαμβάνω ότι μπορεί η συμμετοχή στο QE να μην είναι πολύ σημαντική, ως άμεσο οικονομικό όφελος, σίγουρα όμως θα παίξει έναν θετικό ρόλο. Και όχι μόνο στο QE αλλά και στο TLTRO, ήτοι στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων. Συνολικά τα δύο παραπάνω μαζί με το waiver θα έχουν ένα όφελος της τάξης των 400-450 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που θα εισαχθούμε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Ακόμη πιο σημαντικά όμως είναι τα έμμεσα οφέλη, τα οποία θα οδηγήσουν σταδιακά στις αγορές.
* Πότε θα βγούμε στις αγορές;
Δεν θα ήθελα να το πω αυτό. Εξαρτάται από την πρόοδο που θα έχουμε εμείς και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
* Θα αρθούν τελικά και πότε τα capital controls;
Είμαστε σε φάση που εξετάζουμε σενάρια. Ξέρουμε ποιο θα είναι το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο βήμα. Μην με ρωτάτε όμως πότε θα αρθούν τελείως, γιατί ούτε κι εμείς ξέρουμε την απάντηση. Τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης.
Το νέο χρήμα δεν θα υπόκειται σε κεφαλαιακό έλεγχο
* Μελετάτε κάτι πιο συγκεκριμένο;
Θα απελευθερώσουμε το χρήμα που βρίσκεται στα στρώματα, όπως κάναμε για τα χρήματα του εξωτερικού. Έτσι, θα μπορεί κάποιος να βάζει και να βγάζει χρήματα από τις τράπεζες όποτε θέλει, χωρίς να υπόκειται σε κεφαλαιακό έλεγχο. Αυτό θα αφορά το νέο χρήμα που θα μπαίνει στις τράπεζες. Ό,τι ισχύει για το εξωτερικό θα ισχύσει και για τα χρήματα που βρίσκονται στα στρώματα. Αυτό θα είναι ένα από τα πρώτα επόμενα μέτρα, καθώς το κουβεντιάζουμε με το υπουργείο Οικονομικών. Δεύτερον, δεν θα εντάσσεται στο καθεστώς κεφαλαιακού ελέγχου η πρόωρη αποπληρωμή δανείων και τρίτον θα πρέπει να διευκολύνουμε επιχειρήσεις στην εισαγωγή πρώτων υλών.
Σημαντικό εργαλείο οι ρυθμίσεις δανείων
* Υπάρχει διάχυτη ανησυχία για το τι μέλλει γενέσθαι με τα κόκκινα δάνεια, αναφορικά και με τη δυνατότητα εκχώρησης της διαχείρισης σε funds. Ποια είναι η άποψή σας;
Όποια προστασία έχει σήμερα ο δανειολήπτης από την ελληνική νομοθεσία, την ίδια θα έχει όποτε και αν μεταβιβαστεί το δάνειό του σε κάποιο fund. Επιπρόσθετα όμως, το fund θα δώσει τη δική του ρευστότητα, τη δική του πλατφόρμα, θα απασχολήσει Έλληνες τεχνικούς, άρα μόνο όφελος βλέπω. Το όφελος θα δοθεί από τη δυνατότητα ρύθμισης του δανείου του δανειολήπτη. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, το σημαντικό είναι το σχέδιο εξυγίανσης που θα καταρτιστεί μαζί με τους πιστωτές, είτε είναι τράπεζα είτε fund. Άρα, βλέπω έναν συνδυασμό πραγμάτων. Οι στόχοι που έχουμε θέσει με τον SSM (σ.σ.: το εποπτικο τμήμα της ΕΚΤ) είναι αρκετά φιλόδοξοι. Η μεγαλύτερη εξοικονόμηση θα έρθει από τις ρυθμίσεις και όχι από τις πωλήσεις. Οι τιμές δεν είναι τέτοιες που θα ευνοούσαν τις πωλήσεις. Άρα, θα υπάρξουν ρυθμίσεις δανείων και επεμβάσεις στις επιχειρήσεις για εξυγίανση. Φυσικά, προτεραιότητα θα πρέπει να έχουν οι βιώσιμες επιχειρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο θα υπάρξει και εξυγίανση του τραπεζικού τομέα.
* Ποια είναι η κατάσταση των ελληνικών τραπεζών μετά την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση;
Πρώτα θέλω να επισημάνω ότι υπήρξε καλή συνεργασία κυβέρνησης, ΤτΕ, ΤΧΣ και τραπεζών για την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 και μάλιστα σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Καταφέραμε να έχουμε έναν αρκετά ικανοποιητικά ανακεφαλαιοποιημένο τραπεζικό σύστημα και να έχουμε έναν δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας Core Tier 1 πάνω από 16%, το οποίο είναι από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Επίσης, υπάρχουν προβλέψεις που καλύπτουν περίπου το μισό των κόκκινων δανείων. Υπάρχουν βέβαια και καλύψεις (collaterals), οπότε, αν προστεθούν τα τρία αυτά στοιχεία, υπερκαλύπτουν τα κόκκινα δάνεια. Είναι ο γνωστός δείκτης Texas και σήμερα είναι αρκετά ικανοποιητικός. Ενώ δεν είχαμε ξεκινήσει από μια καλή βάση, πλέον οι τράπεζες μπορούν να ατενίσουν το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία. Επίσης, είναι σημαντικό ότι η νομοθεσία επιτρέπει στις τράπεζες να προχωρήσουν σε αποτελεσματικά μέτρα για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη από ό,τι ήταν στο παρελθόν.
* Οι σχέσεις σας με τη σημερινή κυβέρνηση πέρασαν από πολλά σκαμπανεβάσματα. Πώς είναι σήμερα;
Δεν έχει νόημα να κοιτάμε το παρελθόν. Αυτή τη στιγμή κοιτάμε το παρόν και το μέλλον. Όχι μόνο δεν υπάρχουν προβλήματα με το κυβερνητικό επιτελείο, αλλά, τουναντίον, υπάρχει μια πάρα πολύ καλή συνεργασία, κάτι το οποίο φαίνεται από τον τρόπο που χειριζόμαστε τα θέματα κοινών αρμοδιοτήτων. Θα την έλεγα μέχρι και άψογη. Μπορώ να πω ότι αυτή τη στιγμή υπάρχει ένας πολύ καλός συντονισμός.
Πηγή:Avgi.gr
Ακολουθήστε το The Indicator στο Google news
