Γιατί συνεχίζεται η ξέφρενη πορεία στην τιμή του «μαύρου χρυσού» ;

Άρθρο της Ιωάννας Δαλαμαρίνη

Οι τιμές του πετρελαίου φαίνεται ότι συνεχίζουν την ελαφρά ανάκαμψη τους. Το τελευταίο διάστημα παρουσιάστηκε αύξηση 1% στις ασιατικές αγορές,  λόγω της μείωσης παραγωγής των αμερικανικών πετρελαϊκών αποθεμάτων, καθώς μειώνονται οι εισαγωγές πετρελαίου στις ΗΠΑ. Φαίνεται πως η προοπτική για την αγορά πετρελαίου φέτος αποκτά θετικό τόνο. Πριν από ένα χρόνο οι τιμές αργού πετρελαίου είχαν υποχωρήσει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, περίπου 27 δολάρια το βαρέλι. Αντιθέτως, τώρα, η τιμή έχει σχεδόν διπλασιαστεί και διατηρείται στα 50 με 60 δολάρια το βαρέλι.

Στην άνοδο των τιμών, έχει συμβάλλει η συμφωνία που έχει επιτευχθεί μεταξύ των χωρών εντός και εκτός ΟΠΕΚ για μείωση της παραγωγής. Στόχος είναι να μειωθεί η υπερπροσφορά του αργού στην αγορά και έτσι θα ενισχυθούν οι τιμές.  Σύμφωνα με αυτήν τη συμφωνία, οι παραγωγοί εκτός ΟΠΕΚ θα συμμετάσχουν στην προσπάθεια με περικοπή 600.000 βαρελιών πετρελαίου σε ημερήσια βάση. Η Ρωσία θα αναλάβει περίπου το ήμισυ της περικοπής.

Επίσης, σε ό,τι αφορά την κατανομή της ευθύνης της μείωσης εντός του ΟΠΕΚ, το καρτέλ θα υιοθετήσει μια ασυνήθιστα διαφοροποιημένη προσέγγιση. Ορισμένα κράτη-μέλη  που έχουν εμπλακεί σε συγκρούσεις, όπως η Λιβύη και η Νιγηρία, εξαιρούνται ρητά από τη συμφωνία. Το Ιράν θα αποφύγει μία από τις περικοπές, καθώς προσπαθεί να ομαλοποιήσει το επίπεδο παραγωγής του μετά την άρση των κυρώσεων. Και η συμμετοχή της Ινδονησίας στον ΟΠΕΚ Ινδονησίας φέρεται να έχει ανασταλεί.

Τέλος, για να καταστήσουν περισσότερο διαφανή και προβλέψιμη την επιρροή στην αγορά ενός ιδιαίτερα άστατου Ιράκ, εκεί οι Αρχές έχουν συμφωνήσει σε μείωση της παραγωγής κατά 210.000 βαρέλια την ημέρα.

Αν και πρόκειται για μία ιστορική συμφωνία, δεν σηματοδοτεί την επιστροφή στις χρυσές ημέρες του ΟΠΕΚ. Μάλλον, αποτελεί τμήμα μιας σταδιακής, ανώμαλης προσαρμογής σε μια νέα ενεργειακή τάξη πραγμάτων. Αυτή η αλλαγή, δίνει κίνητρο στα κράτη μέλη του ΟΠΕΚ να εφαρμόσουν, στο εσωτερικό τους, βασικές διαρθρωτικές αλλαγές οι οποίες θα μειώσουν την εκτεταμένη οικονομική εξάρτηση από την ενέργεια, να παράγουν έσοδα από άλλους κλάδους πέραν αυτόν του πετρελαίου και να εξορθολογήσουν τις δημόσιες δαπάνες τους.

Ωστόσο, αν δεν συνεχιστεί η συμφωνία αυτή και ο ΟΠΕΚ δεν προχωρήσει σε ακόμη μεγαλύτερες περικοπές στην παραγωγή του μαύρου χρυσού, τότε οι τιμές θα υποχωρήσουν στα επίπεδα που βρισκόντουσαν πριν τη συμφωνία. Καθοριστικό παράγοντα για την πορεία των τιμών αποτελεί, επίσης, και η παραγωγή των ΗΠΑ. Από τα τέλη του περασμένου Οκτωβρίου η παραγωγή στις ΗΠΑ έχει αυξηθεί κατά 500.000 βαρέλια την ημέρα ξεπερνώντας τα 8 εκατ. βαρέλια. Σήμερα οι τιμές του πετρελαίου West Texas Intermediate διαμορφώνονται στα 54 δολάρια και οι τιμές του πετρελαίου Brent στα 57 δολάρια το βαρέλι. Ωστόσο, τα αμερικανικά αποθέματα αργού πετρελαίου, μειώθηκαν κατά 884.000 βαρέλια την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ οι αναλυτές ανέμεναν την αύξησή τους κατά 3,5 εκατομμύρια βαρέλια, σύμφωνα με τα στοιχεία του Αμερικανικού Ινστιτούτου Πετρελαίου (API).

Όλη η διαδικασία αυτή θα πρέπει να επισημάνουμε πως ενώ έχει κέρδος για τους πετρελαιοπαραγωγούς, φέρνει ένα αρνητικό αντίκτυπο στην τσέπη του καταναλωτή, καθώς η αύξηση των τιμών επηρεάζει και την τελική  τιμή πώλησης πετρελαίου και βενζίνης. Έτσι, λόγω της αύξησης των  διεθνών τιμών αλλά και της αύξησης του ειδικού φόρου στα καύσιμα οι τιμές  έχουν εκτοξευθεί σε βαθμό που επιβαρύνει τον πολίτη κάθε χώρας.